برخی از کتاب‌فروشان شهر هرات می‌گویند که این روزها بدترین وضعیت کسب‌وکارشان را تجربه می‌کنند.
به گفته‌ی آنان، بازار کتاب‌فروشی از رونق افتاده و شهروندان کم‌تر علاقه به خرید کتاب دارند.
مغازه‌های کتاب‌فروشی شهر هرات در چوک‌گل‌های این شهر موقعیت دارد. با گذر از این مکان، رکود بازار کتاب‌فروشی به وضوح دیده می‌شود.
عبدالواسع جامی‌الاحمدی، یکی از کتاب‌فروشان شهر هرات میگوید که او حتا نمی‌تواند کرایه دوکان‌اش را به‌دست بیاورد.
او میگوید که در گذشته روزانه تا ۱۰ هزار افغانی فروش داشت؛ اما اکنون این رقم به هزار افغانی کاهش یافته است.
جامی‌الاحمدی می‌افزاید که در همکاری با ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در هرات، نمایشگاه خیابانی فروش کتاب را برگزار کرد؛ اما مورد استقبال ساکنان این ولایت قرار نگرفت.
عماد مسلم، از دیگر کتاب‌فروشان شهر هرات نیز میگوید که رونق بازار کتاب‌فروشی از این شهر برچیده شده است. به‌باور او، همه‌گیری کرونا و تحولات سیاسی، کسب‌وکارشان را با رکود مواجه کرده است.
او فعالیت‌های فرهنگی به‌خاطر ترویج مطالعه را نمایشی می‌خواند و میگوید که طی بیست سال گذشته برای نهادینه‌سازی کتاب‌خوانی اقدام اساسی انجام نشده است.
فروش کتاب‌فروشی‌ها و یا تغییر شغل
کتاب‌فروشان هرات می‌گویند که با ادامه‌ی وضعیت موجود ناچار هستند تغییر شغل دهند.
طبق آمار اتحادیه کتاب‌فروشان هرات، از مجموع ۸۰ دوکان کتاب‌فروشی در این ولایت، تاکنون شش دوکان تغییر شغل داده و تعدادی هم دوکان‌های‌شان را به فروش گذاشته‌اند.
محمدعمر شهاب، رئیس اتحادیه کتاب‌فروشان هرات در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز گفت که چندین انتشارات بزرگ و فروشنده‌ی کتاب در این ولایت، دوکان‌های‌شان را به فروش گذاشته‌اند و به فکر تغییر شغل هستند.
آقای شهاب نیز میگوید که فروش کتاب به پایین‌ترین سطح رسیده و این درآمد حتا هزینه‌ی کرایه دوکان را هم بسنده نمی‌کند.
کم‌علاقگی به مطالعه و کتاب‌خوانی
از دید کارشناسان، افغانستان در زمینه رشد فرهنگ کتاب‌خوانی و مطالعه پیشرفتی نداشته است.
از سویی هم نبود فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی، یکی از خلاهای بزرگ و جبران‌ناپذیر در کشور دانسته می‌شود.
برخی از کارشناسان، کم‌علاقگی به کتاب‌خوانی را چالش در نظام آموزشی و تحصیلی می‌دانند.
محمدابراهیم مصون، استاد دانشگاه در هرات به این باور است که نارسایی‌هایی که در نحوه آموزش مکاتب و دانشگاه‌ها وجود دارد یکی از علت‌های رغبت‌نداشتن برای خواندن کتاب است.
به‌باور مصون، در سیستم آموزشی افغانستان شاگرد و دانشجو تنها به کتاب درسی اکتفا می‌کنند و علاقه به سایر کتاب‌ها ندارند.
هم‌چنین به‌باور این استاد دانشگاه، در افغانستان مسایل فرهنگی و ادبی تحت سیاست قرار گرفته است.
فقر و وضعیت اقتصادی
وضعیت بد اقتصادی، یکی از دلایلی کم‌علاقگی شهروندان به مطالعه دانسته می‌شود.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، فقر و بیکاری در کشور تقریبا فراگیر شده است. طبق آمار، بیش از نیمی از جمعیت افغانستان با گرسنگی مواجه‌اند.
با این حال، عزیزاحمد، دانشجوی یکی از دانشگاه‌های خصوصی هرات میگوید که بیشتر از شهروندان توانایی خرید کتاب را ندارند.
او که برای خرید کتاب به بازار آمده است، میگوید که پول مورد نیازش را قرض گرفته است.
طالبان چه کردند؟
از هشت سال به این‌سو با ابتکار اتحادیه کتاب‌فروشان هرات، سالانه به هدف تقویت فرهنگ کتاب‌خوانی نمایشگاه برگزار می‌شد؛ اما امسال تاکنون از این نمایشگاه خبری نیست.
در همین حال، مولوی نعیم‌الحق حقانی، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در هرات میگوید که اداره‌اش توجه جدی در راستای تقویت و گسترش فعالیت‌های فرهنگی و هنری دارد.
برگزاری نمایشگاه خیابانی و کاهش کرایه دوکان‌های کتاب‌فروشان، از جمله حمایت‌هایی است که حکومت طالبان میگوید برای حمایت از کتاب‌فروشی و کتاب‌خوانی انجام داده و در دستور کار این ریاست است.