روز عاشورا و نگرانی‌های امنیتی

شهریار فرهمند

با فرارسیدن عاشورا، باز هم پرسش‌های تکراری و نگرانی‌های همیشگی از ناامنی و بروز مشکلات امنیتی خلق می‌شود. در روزهای عزاداری محرم و خصوصا در روز عاشورا، دسته‌های سینه‌زنی و عزاداران روی جاده‌ها می‌آیند و در مساجد و زیارت‌گاه‌ها، اجتماعات بزرگی را تشکیل می‌دهند. رویداد تلخ و مرگ‌بار عاشورای سال 1390 هنوز هم در ذهن و خاطر مردم افغانستان است و وضعیت امنیتی نسبت به آن روزها، نه تنها که خوب نیست، بلکه به مراتب بد‌تر از آن زمان شده است. از این‌رو، این ترس به گونه‌ی جدی وجود دارد که نشود دستان سیاه انتحاری‌ها و تروریستان از آستین سیاه ترور و دهشت سر برآورد و بازهم فاجعه‌ای خلق کند. هرچند در کابل به‌جز همان یک مورد سال 1390، دیگر چنین رویدادی در روز عاشورا اتفاق نیفتاده و همه‌ساله نهادهای امنیتی در همکاری با مردم امنیت این روز را خوب تأمین کرده‌اند و این تدابیر امسال نیز اتخاذ شده است؛ اما از آن‌جایی که تروریستان به‌دنبال چنین فرصت‌ها‌ برای دهشت‌افگنی هستند، این ترس هنوز هم به‌صورت جدی وجود دارد.

هدف قرار دادن محافل عمومی به منظور هراس‌افگنی بیش‌تر، از تاکتیک‌های همیشگی و تثبیت شده‌ی مخالفان مسلح دولت می‌باشد. آنان از اجتماعات مردمی و مناسبت‌های ملی همواره به مثابه اهداف نظامی و جنگی در راستای فعالیت‌های تخریبی خویش کار گرفته‌اند. طالبان هم‌چنان در کمین محافل عمومی و روزها و مناسبت‌هایی هستند که اجتماعات بزرگ مردمی تشکیل شوند، تا با هدف قرار دادن آن، جنایت و وحشت خود را به رخ مردم بکشانند.

اما آن‌چه مهم است، بیداری نیروهای امنیتی و استخباراتی کشور است و باید هوشیارانه اوضاع را رصد کرده و نگذارند تروریستان نقشه‌های شوم خویش را تطبیق کنند. در این روز عزاداران در مساجد جمع می‌شوند و در جاده‌ها و زیارت‌گاه‌ها اجتماعات بزرگ ده‌ها هزار نفری تشکیل می‌دهند. بنابراین، اگر خدای ناکرده حادثه‌ای از نوع خشونت‌های تروریستی اتفاق بیفتد، گستردگی فاجعه غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود و بر حجم دشواری‌های موجود افزوده خواهد شد. روشن است که در چنین مراسم‌ها که تراکم جمعیتی ایجاد می‌گردد، اگر نیروهای امنیتی نتوانند در چنین شرایط حساس امنیت شهروندان کشور را تأمین نمایند، این مسئله نه تنها بر وجهه‌ی نیروهای امنیتی آسیب جدی وارد می‌کند، بلکه فاجعه‌ی انسانی در کشور به‌وجود خواهد آمد. با توجه به تاکتیک همیشگی طالبان که از غیرنظامیان و محافل عمومی برای دهشت‌افگنی‌شان استفاده می‌کنند، وقوع هرگونه رویدادی در این روز قابل پیش‌بینی است، خصوصا این‌که در این اواخر موج حملات طالبان تروریست بیش از هر وقت دیگر افزایش یافته است.

جدی بودن هشدارهای تروریستی در شرایط کنونی خیلی بعید نیست؛ زیرا این گروه به‌شدت تلاش می‌کند که با دهشت‌افگنی‌های بیش‌تر، اوضاع سیاسی را به نفع خود تغییر دهد. به هر اندازه خشونت‌ها بیش‌تر شوند و از طریق آن آسیب به مردم ملکی برسد و دهشت‌افگنی تشدید یابد، اوضاع به نفع چانه‌زنی‌های سیاسی طالبان در روند مذاکره و مصالحه و کسب امتیازات سیاسی یک‌طرفه از دولت افغانستان و جامعه‌ی جهانی تغییر می‌کند.

نکته‌ی امیدوار کننده این است که نیروهای امنیتی افغانستان در چند ماه اخیر توانایی‌های خود را در تأمین امنیت کشور ثابت کرده‌اند. برگزاری موفقانه‌ی دو دور انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی در سراسر کشور بدون کدام واقعه‌ی جدی امنیتی، این اطمینان را به مردم ایجاد کرده است که آن‌ها قادر به تأمین امنیت کامل کشور در هر شرایطی هستند و از این‌رو، می‌توانند امنیت روز عاشورا و عزاداران را در سراسر کشور تأمین کنند. تا کنون آمادگی‌های خوبی گرفته شده و نهادهای امنیتی به مردم و عزاداران وعده داده‌اند که امنیت این روز را در سراسر کشور تأمین می‌کنند.