حذف واژههای فارسی از لوحههای دانشگاهها و برخی از نهادهای حکومتی از سوی طالبان به تصمیم جدی این گروه مبدل شده است. در یک سال گذشته این گروه با برداشتن واژههای اصیل فارسی از لوحههای دانشگاهها، شفاخانهها و سایر ادارههای دولتی واکنشهای جدی شهروندان را برانگیخته است.
طالبان پس از برداشتن واژه فارسی «دانشگاه» از لوحهی دانشگاه بلخ، در تازهتربن مورد لوحهی فارسی «ریاست عمومی حوزه دریایی شمال» را برداشته و به جای آن لوحهی تازه به زبان پشتو نصب کردهاند.
این تصمیم طالبان واکنشهای گستردهای را در میان کاربران شبکههای اجتماعی و فرهنگیان در پی داشته است. شهروندان این اقدام را تلاشی برای حذف زبان فارسی میدانند.
برخی از فرهنگیان ولایت بلخ این تغییرات را فارسیستیزی، اهانت آشکار و گامی برای ایجاد فاصله میان اقوام ساکن در بلخ میدانند.
سید محمد یزدانپرست یکی از فرهنگیان بلخی حذف واژههای فارسی را گامی برای ایجاد فاصله میان اقوام بیان میکند و میگوید: «اهانت به یک زبان و یک قوم اصلِ برابری شهروندی را زیر سئوال میبرد.»
آقای یزدانپرست میگوید زمانی که حکومت سرپرست طالبان ادعای رعایت عدالت اجتماعی را دارد، پس باید واژههای فارسی و پشتو کنار هم در لوحهها ذکر شوند.
ذکرالله صوفیزاده یکی دیگر از فرهنگیان بلخی این تصمیم طالبان را دشمنی آشکار با سایر اقوام ساکن در کشور عنوان کرده، میگوید: «زبان فارسی یک زبان بزرگ است و طالبان با دشمنی آشکارشان نمیتوانند سبب حذف یک زبان بزرگ شوند. با این کار تنها به خود توهین میکنند.»
در واکنش به حذف واژهی دانشگاه، عطا محمد نور، والی پیشین بلخ در زمان جمهوریت در صفحهی رسمی فیسبوک، طالبان را به فارسیستیزی متهم کرده است.
آقای نور نوشته است: «این اقدامات فارسیستیزانه جز آنکه آتش نفرت را شدت بخشد کار دیگری نمیتواند. ستون این زبان آنقدر سست نیست که فرو ریزد.»
رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی در رابطه به حذف واژه دانشگاه از در ورودی دانشگاه بلخ واکنش نشان داده است.
آقای نبیل در تویتی نگاشته است: «هموطنان ما از حذف کلمه شیرین و پر مفهوم دانشگاه باید ملول نباشند، و آنعده از هموطنان ما که تنها با درج کلمه پوهنتون به وجد آمدهاند، هم خشنود نباشند؛ چون اگر این وزیر تحصیلات عالی و این ملاها باشند، حال محصلان را در دانشگاه و پوهنتون هر دو خراب میبینم.»
در همین حال، برخی از ساکنان بلخ نیز این تصمیم طالبان را نگرانکننده میدانند و میگویند که این عملکرد میتواند وحدت و همدیگرپذیریی به میان آمده در چند سال گذشته را نابود سازد.
روحالله یکی از دانشجویان دانشکدهی زبان و ادبیات پشتو در دانشگاه بلخ خواستار تجدید نظر طالبان در راستایی حذف واژههای فارسی است.
روحالله که خودش از قوم پشتون است با انتقاد از این اقدام میگوید: «تمام اقوام حق دارند کنار هم زندگی کنند. ارزشهای زبانیشان حفظ شود. با این کار تنها نفاق میان مردم بیشتر میشود.»
اما حکومت سرپرست طالبان حذف واژه فارسی دانشگاه از لوحهی دانشگاهها را اقدام قانونی دانسته و اعلام کرده است که در قانون تحصیلات عالی، «دانشگاه» وجود ندارد.
طالبان در حالی بر غیرقانونی بودن واژهی «دانشگاه» تأکید دارند که پس از به قدرت رسیدن این گروه سرنوشت قوانین مختلف بهشمول قانون اساسی کشور ناروشن باقی مانده است.