در ادامهی تنش بر سر آب میان افغانستان و ایران، ابراهیم رییسی، رییسجمهور ایران به حکومت طالبان «اخطار» داده و گفته است که حرفش را جدی بگیرند تا بعدا گلایه نکنند.
رییسی در جریان سفرش به ولایت سیستان و بلوچستان گفته است: «دارم اخطار میکنم به حاکمان افغانستان که حق مردم سیستان را هرچه سریعتر بدهند.»
او علاوه کرده است حقآبهای که مردم سیستان از هیرمند دارند را نمیشود مشمول مرور زمان کرد.
رییسی افزوده است که ایران در صورت نبود آب، بحثی ندارد، اما «اگر آب وجود دارد، حق مردم باید داده شود و اجازه نمیدهیم که ضایع شود».
رییسی خطاب به طالبان گفته است: «این عرض بنده را جدی بگیرند تا بعدا گله نکنند که به ما گفته نشد که مثلا با دیپلماسی و گذشت ایام این مسأله حل میشود.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجهی ایران در جریان سفرش به سیستان و بلوچستان گفته است که درخواست این کشور از طالبان این است که تا فرصت است دریچههای بند آب کجکی هلمند را باز کنند.
عبداللهیان با اشاره به گفتوگوی اخیر خود با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجهی طالبان گفته است: «درخواست روشن ما از طرف افغانستانی این است که تا زمان از دست نرفته، دریچههای سد کجکی را باز کنند تا هم مردم خودشان که در مسیر هستند و هم مردم سیستان سیراب شوند.»
بهگفتهی وزیر خارجهی ایران، «طرف افغانستانی» مدعی است که بند کجکی از آب کافی برخوردار نیست. با این حال، بهگفتهی عبداللهیان، باید یک تیم مشترک فنی میزان آب بند کجکی را مشخص کند.
او افزوده که قرار است یک هیأت ایرانی از بند کجکی بازدید کند و پس از آن قضاوت شود که آیا آب وجود دارد یا نه.
عبداللهیان میگوید دستور اکید رییسجمهور ایران است که برای تأمین حقآبهی این کشور از رود هیرمند از هر ابزاری در تعاملات با طالبان استفاده کند.
عبداللهیان در گفتوگو با متقی نیز گفته است که «رهاسازی آب از سوی افغانستان و تأمین حقآبهی ایران بهصورت عملی، مطالبهی جدی جمهوری اسلامی ایران است و این امر در مناسبات فیمابین تأثیر دارد.»
در اعلامیهی وزارت خارجهی ایران آمده است که عبداللهیان بر اجرای دقیق و کامل بندهای پیشبینیشده در معاهدهی ۱۳۵۱ پیرامون آب هلمند تأکید کرده است.
در این زمینه وزارت خارجهی طالبان در خبرنامهای گفته است که متقی در گفتوگو با عبداللهیان، ضمن شرح مشکلات کمآبی و کاهش بارندگیها در مناطق غربی کشور، «در مسألهی آب بر موقف رسمی جانب افغانستان در چهارچوب موافقتنامهی موجود بین هر دو دولت، تأکید کرده است».
افغانستان و ایران برای تقسیم آب رود هیرمند، در سال ۱۳۵۱ خورشیدی معاهدهای را امضا کردهاند.
حسن کاظمی قمی، سفیر و نمایندهی ویژه ایران در کابل میگوید که براساس این معاهده، در سالهای آبی باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از افغانستان وارد ایران شود، اما در سال گذشته این کشور ۲۷ میلیون مترمکعب آب دریافت کرده است.