دهها نفر از فعالان حقوق بشر و چهرههای شناختهشده، در یک نامهی سرگشاده از کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواستهاند که در پیشنویس کنوانسیون جنایت علیه بشریت، «آپارتاید جنسیتی» را نیز شامل تعریف «آپارتاید» کنند.
در این نامه که دیروز (پنجشنبه، ۱۳ میزان) منتشر شده، آمده است که تعریف ارائهشده از «آپارتاید» در اساسنامه ۱۹۹۸ رم، تنها محدود به آپارتاید مبتنی بر نژاد میشود و «آپارتاید جنسیتی» را شامل نمیشود.
این نامهی سرگشاده را بیش از ۷۵ چهرهی شناختهشده و فعال حقوق بشر، از جمله هیلاری کلینتون، شیرین عبادی، کریمه بنون، ملاله یوسفزی، سیما سمر، شهرزاد اکبر و فوزیه کوفی و بیش از ده نهاد فعال در عرصهی حقوق زنان و حقوق بشر، امضا کردهاند.
فعالان حقوق بشر گفتهاند که ما در دهههای گذشته شاهد پیشرفت قابل توجهی در شناخت جرایم جنسیتی بودهایم و درج آپارتاید جنسیتی در کنوانسیون جنایت علیه بشریت، باید بخشی از این پیشرفت باشد.
در این نامه آمده است که «ظلم عمیق» و «نهادینهشده» طالبان علیه زنان و دختران افغانستان، یک نمونهای از «آپارتاید جنسیتی» است.
امضاکنندگان این نامه گفتهاند که پیشنویس کنوانسیون جنایت علیه بشریت فرصت مهمی را برای کشورها فراهم کرده تا اقدام کنند و «تبعیض جنسیتی نهادینهشده» را بهعنوان «آپارتاید» به رسمیت بشناسند.
بر اساس این نامه، قرار است کمیتهی ششم مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روزهای ۱۱ و ۱۲ ماه جاری میلادی روی پیشنویس کنوانسیون جنایت علیه بشر بحث کند و پس از آن، کشورهای عضو تا پایان سال فرصت دارند که نظرات و دیدگاههای خود را بهصورت کتبی در این مورد ارسال کنند.
آنان گفتهاند که خواستار تعریف یک جنایت جدید و کاملا مجزا نیستند، بلکه تنها خواستار درج کلمه «جنسیت» در تعریف «جنایت آپارتاید» هستند.
امضاکنندگان این نامه از کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواستهاند که پیشنهاد آنان را در این مورد برای پرکردن شکاف معافیت مستمر از مجازات تحت قوانین بینالمللی و اطمینان از یک رویکرد فراگیر جنسیتی که واقعیتهای اعم از تاریخی و جاری رژیمهای نهادینهشده سلطه را بهتر منعکس میکند، تصویب کنند.
پیش از این فعالان حقوق زن از افغانستان، بارها خواستار به رسیمتشناسی «آپارتاید جنسیتی» در کشور شدهاند.
کارشناسان سازمان ملل متحد نیز گفته بودند که رفتار طالبان با زنان افغانستان «جنایت علیه بشریت» است و بحث در مورد «آپارتاید جنسیتی» را ضروری کرده است.
در حاشیهی هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز بحثی در مورد آپارتاید جنسیتی در افغانستان راهاندازی شد و از جمله ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان در این بحث شرکت و سخنرانی کرد.
با وجود این، آپارتاید جنسیتی هنوز در قوانین بینالمللی «جرمانگاری» نشده است.