منبع: الجزیره
نویسنده: ایمل فیضی
برگردان: حمید مهدوی
تجربه افغانستان نشان می‌دهد که گروه‌های تروریستی مستقر در پاکستان هم‌چنان از پناهگاه‌های امن شان فعالیت می‌کند.
«هر فرد یا هر ملتی که به دنبال صلح است و از جنگ نفرت دارد و مایل است در جنگ خوب بجنگد […] ایالات متحده را در کنار شان خواهد یافت که مایل است با آن‌ها قدم بردارد – با آن‌ها در هر مرحله‌ی راه قدم بردارد».
بیش از پنج دهه قبل، لیندون جانسون، سی و ششمین رییس جمهور ایالات متحده در مجمع عمومی ساز مان ملل متحد سخنرانی کرد و بر تعهد ایالات متحده به صلح و ثبات جهانی مجددا تاکید کرد. اما با گذشت سریع 52 سال، این تعهد دقیقا چیزی است که افغانستان؛ کشوری که ایالات متحده با آن در 14 سال سرو کار داشته است، انتظار عملی شدن آن را می‌کشد.
اکنون، بیش از هر زمانی در گذشته، فقدان یک تعهد واقعی از سوی ایالات متحده به کابل در «جنگ خوب» این کشور علیه تروریزم، افغانستان و منطقه را بیشتر به سوی آشفتگی سوق می‌دهد. سال‌هاست که افغانستان از ایالات متحده خواسته است علیه حملات تروریستی از پاکستان به خاک افغانستان اقدام کند؛ حملات تروریستی‌ای که از حمایت دولت [پاکستان] برخوردار است.
اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان اخیرا از رهبران نظامی و ملکی در پاکستان خواست که «همان تعریفی را از تروریزم در مورد افغانستان داشته باشند» که برای خودشان دارند. غنی در سخنرانی‌اش گفت: «اردوگاه‌های آموزش انتحاری و تسهیلات ساختن بمب در پاکستان که برای هدف قراردادن و کشتن مردم بی گناه ما استفاده شده‌اند، مانند گذشته، هنوز در پاکستان فعالیت دارند». پس از سلسله حملات مرگبار در کابل در 8 ماه اگوست که بیش از هفتاد تن را کشت و صدها زخمی برجای گذاشت، رهبری سیاسی افغانستان پاکستان را مسئول این حملات خواند. وزارت امور خارجه ایالات متحده سریعا گفته‌های کابل را رد کرد و اظهار داشت که واشنگتن «استخبارات مشخصی» ندارد که نتیجه گیری کند آیا پاکستان در حملات مرگبار در افغانستان دست داشته است یا خیر.
عدم دخالت ایالات متحده
کابل از دیرهنگام بدین‌سو با واشنگتن در مورد سیاست ایالات متحده در قبال پناهگاه‌های امن و اردوگاه‌های آموزشی تروریستان در پاکستان اختلاف داشته است. پس از این همه خون و پولی را که ایالات متحده و همکارانش در ناتو، در افغانستان هزینه کرده‌اند، چرا ایالات متحده تمایلی به اقدام در برابر پناهگاه‌های امن تروریستان و تروریزم دولتی ندارد؟ واشنگتن تا چه زمانی از حمایت دولت پاکستان از تروریزم طفره خواهد رفت؟
رییس جمهور غنی متحد ثابت قدم ایالات متحده باقی مانده است؛ متحدی که بلافاصله پس از رییس جمهور شدن اجازه امضای موافقت نامه‌ی دوجانبه امنیتی مهم بین افغانستان و ایالات متحده را داد. اما در سخنان اخیر او یک پیام ساده برای واشنگتن وجود داشت که نباید نادیده گرفته شود: استراتیژی مبارزه با تروریزم ایالات متحده پناهگاه‌های امن شورشیان در پاکستان را از بین نمی‌برد. یک دهه تجربه افغانستان نشان می‌دهد که گروه‌های تروریستی مستقر در پاکستان هم چنان از پناهگاه‌های امن شان برنامه ریزی می‌کنند، سازمان می‌یابند، سربازگیری می‌کنند، آموزش می‌یابند، پول جمع آوری می‌کنند و فعالیت‌های شان را راه اندازی می‌کنند و هزاران تن از افغان‌ها و شهروندان خارجی، به شمول امریکایی، را می‌کشند. در زمان ریاست جمهوری حامد کرزی، رییس جمهور پیشین، نبود وضاحت در سیاست کلی واشنگتن در قبال پاکستان، از جمله اراده سیاسی اسلام آباد در جلوگیری از پناهگاه‌های امن تروریستان و محدود کردن توانایی طالبان افغانستان در فعالیت آزادانه در خاک این کشور، به شدت به روابط افغانستان و ایالات متحده صدمه زد.
بی تفاوتی ایالات متحده
پس از ده ماه همکاری صادقانه و امتیاز بخشی به پاکستان به یاری واشنگتن، رییس جمهور حکومت وحدت ملی افغانستان در زمینه تامین صلح با همان موانعی مواجه است که رییس جمهور پیش از او مواجه بود. غنی در 10 ماه اگست با اشاره به نشست‌های آزادانه طالبان در پاکستان، پس از اعلام مرگ ملا عمر، رهبر معنوی این گروه، گفت: «پاکستان هنوز هم محل گردهم‌آیی‌ها باقی مانده است؛ محلی که مزدوران از آن‌جا برای ما پیام جنگ می‌فرستند».
در حالی‌که تمام رهبران سیاسی افغانستان، از رییس جمهور پیشین تا رییس جمهور کنونی، در مورد پاکستان توافق دارند؛ وزارت خارجه ایالات متحده هردو کشور را تشویق می‌کند تا «پناهگاه‌های امن را از بین ببرند». سخن‌گوی این وزارت گفت: «به نفع هردو کشور است که پناهگاه‌های امن را از بین ببرند و ظرفیت عملیاتی طالبان را در دو سوی مرز کاهش بدهند». من از این بیانیه واشنگتن که خواست «هردو کشور پناهگاه‌های امن را از بین ببرند»، زبانم بندآمده است. تا همین سال گذشته، ایالات متحده در افغانستان حضور بسیار قوی نظامی داشت و بر زمین و هوای تمام نقاط افغانستان کنترول کامل داشت. این کشور باید تمام چراها و چه‌گونگی‌های «پناهگاه‌های امن» در طرف افغانستان خط دیورند را بداند و به آن پاسخ بگوید – اگر پاسخی وجود دارد.
پس از بیش از یک دهه تزریق پول نقد به اسلام آباد به‌خاطر نقش این کشور در «جنگ علیه دهشت افگنی»، واشنگتن هنوز از این کشور می‌خواهد «پناهگاه‌های امن را از بین ببرد». از سال 2001 تاکنون، پاکستان تحت برنامه صندوق حمایت ائتلاف (CSF)، به‌خاطر «نقشش در جنگ علیه شورش‌گری طالبان در افغانستان»، صرف از ایالات متحده نزدیک به 13 میلیارد دالر دریافت کرده است. این کشور صرف در ماه گذشته، تحت برنامه صندوق حمایت ائتلاف، 337 میلیون دالر را به عنوان قسط اول سال مالی جاری دریافت کرد.
حقه بازی و دورویی ایالات متحده
ایالات متحده نظر به موافقت‌نامه امنیتی و دفاعی که با افغانستان امضا کرده است، به جنگ علیه «تروریزم» و «پناهگاه‌های امن» تروریستان متعهد است.
این پیمان به چه دردی می‌خورد؟
برخی‌ها، به شمول مشاور امنیت ملی افغانستان پاسخ خواهند داد که هدف این موافقت نامه «کمک به صلح در افغانستان» نیست. آن‌ها استدلال خواهند کرد که هدف اولیه آن فراهم کردن روزانه بیش از 12 میلیون دالر به نهادهای امنیتی و دفاعی افغانستان است.
من استدلال مخالف دارم که:
نظر به این پیمان، هدف ایالات متحده «تقویت امنیت و ثبات در افغانستان، کمک به صلح در منطقه … جنگ علیه تروریزم و دست‌یابی به منطقه‌ای است که دیگر پناهگاه امن القاعده و گروه‌های وابسته به آن نباشد». افغان‌ها با این انتظار از پیمان امنیتی با ایالات متحده دفاع کردند که این پیمان امنیت را در کشور تحکیم خواهد کرد و از آن‌ها علیه جنگ تحمیلی محافظت خواهد کرد.
مردم افغانستان، همان‌گونه که رییس جمهور غنی اخیرا گفت، همیشه می‌دانستند که «جنگ در افغانستان توسط دیگران و برای دیگران بوده است و شاید به اصطلاح امیرالمومنینی که ظاهرا جنگ را رهبری و فرماندهی می‌کرد، اصلا وجود نداشت». در افغانستان، «جنگ خوب» ایالات متحده به سرعت به نارضایتی همگانی تبدیل می‌شود. واشنگتن باید از رشد فزاینده‌ی این برداشت که گویا ایالات متحده در مورد پاکستان بازی دوگانه را پیش می‌برد، جلوگیری کند. تروریستان و کسانی که به آن‌ها پناه می‌دهند دشمن مشترک تمام انسان‌ها است و متوقف ساختن پاکستان از حمایت تروریزم زندگی افراد بی گناه را در افغانستان و پاکستان نجات خواهد داد.