تایم/ نخیل کومار ترجمه: معصومه عرفانی
با بدترشدن شرایط در افغانستان، بیش از 5100 غیرنظامی در شش ماه تخست سال 2016 کشته یا مجروح شدند.
انفجار کامیونی از مواد انفجاری و تیراندازیهای متعاقب آن بر مهمانخانهی پیمانکاران خارجی در 1 اگست، تازهترین یادآوری در رابطه با چالشهای امنیتی است که پیش روی افغانستان جنگزده قرار دارد. یک افسر پولیس و سه مهاجم طالبان که بر هتل نورت گیت حمله کرده بودند در این حادثه کشته شدند. نتایج میتوانست بهمراتب بدتر از این باشد: قدرت این انفجار به حدی بود که یک حفرهی عمیق خارج از ساختمان بهوجود آورد و برق پایتخت را برای مدت کوتاهی قطع کرد. این حمله تنها چند روز پس از آن رخ داد که بمبگذاران انتحاری تظاهراتی در کابل توسط هزاران نفر از مردم متعلق به اقلیت قومی هزارههای افغانستان راهاندازی شده بود هدف قرار دادند. حداقل 80 نفر در این حملهی فاجعهبار ویرانگر که ادعا شده توسط دولت اسلامی انجام گرفته است کشته شدند. درمیان نگرانیهای روبهرشد در رابطه با شرایط این کشور، مواردی وجود دارد که باید در رابطه با وضعیت امنیتی هنوز شکنندهی این کشور دانست.
با گسترش دوبارهی قلمروهای طالبان، تلفات ملکی رو به افزایش است.
با پایان ماموریت رزمی ناتو در افغانستان و خروج بخش زیادی از نیروهای خارجی در پایان سال 2014، مسئولیتهای امنیتی به نیروهای محلی سپرده شد. اما آنها برای برای مهار طالبان که حتا با وجود تحولات داخلی که این گروه با آن مواجه بود، همچنان به پیشروی و کسب مجدد قلمرو در خاک افغانستان ادامه میدهد، با دشواریهای زیادی روبهرو هستند. براساس یک گزارش ایالات متحده در اواخر مان جولای، «افزایش نرخ تلفات و خسارات، نگرانیهای جدی برای نیروهای دفاع ملی و امنیت ملی افغانستان ایجاد کرده است». نتیجهی این وضعیت، ایجاد زمینهی رشد برای طالبان برای توسعهی تاثیرگذاری و نفوذ این گروه است. برای مثال، باتوجه به همین گزارش، در پایان ماه جنوری بیش از 70% خاک افغانستان تحت کنترل و نفوذ دولت بود. تا پایان ماه می این رقم به 65.6% کاهش یافت، درحالی که نزدیک به 9% مناطق تحت کنترل یا نفوذ شورشیان قرار داشت. یک نشانهی نگرانکننده این بود که یک چهارم مناطق بهعنوان مناطق «در خطر» طبقهبندی شد.
گسترش اراضی توسط طالبان، با وخامت اوضاع امنیتی همراه بوده است. آمار سازمان ملل متحد نشان میدهد که بیش از 5100 غیرنظامی در شش ماه نخست سال جاری کشته یا زخمی شدهاند. سازمان ملل از سال 2009 شروع به حفظ این آمارها کرده است. بیش از 1500 کودک درمیان کشتهها قرار داشتند.
با وجود نشانههایی از بدترشدن شرایط، ایالات متحده ناچار به تجدیدنظر در رابطه با برنامهی خروج نیروهایش شد.
افزایش تلفات و دستاوردهای ارضی طالبان به بازنگری در برنامهی امریکا برای خروج از افغانستان انجامید. پیش از آن در ماه جولای، رییسجمهور اوباما وخیمترشدن اوضاع را تصدیق کرده و گفت که او 8400 نیروی امریکایی را در زمان پایان دوران ریاستجمهوریاش در افغانستان حفظ خواهد کرد و برنامهی پیشین مبنی بر کاهش نیروهای امریکایی به 5500 نفر تاپایان سال 2016 را پیش نخواهد برد. در حالحاضر، نزدیک به 9800 سرباز امریکایی در افغانستان حضور دارند. اوباما زمانی که تغییر استراتژی خود را اعلام میکرد گفت: «طالبان همچنان یک تهدید هستند».
بااینحال، پرسشهایی جدی بر سر آیندهی امنیتی افغانستان باقی میماند. سربازانی که پس از پایان دوران ریاستجمهوری اوباما هنوز در افغانستان حضور دارند، دیگر در نقش رزمی خدمت نمیکنند. درعوض، آنها ماموریت محدودتری را ادامه میدهند: حمایت از عملیاتهای ضدتروریستی و آموزش نیروهای محلی. در همینحال، طالبان که رهبر جدید خود را در اوایل سال جاری پس از مرگ ملا منصور در ماه می معرفی کردند، همچنان در حال گسترش ناآرامی هستند و یک منطقهی مهم در جنوب را در اواخر ماه جولای پس از نبردی سنگین که 17 پولیس در آن کشته شدند تصرف کردند.
در کنار طالبان، حملهیی که بر جمعیت هزارهها صورت گرفت، سوالات تازهیی در رابطه با فعالیتهای دولت اسلامی (داعش) در افغانستان طرح کرده است.
حمله به تظاهرات هزارهها در تاریخ 23 جولای، نخستین حمله در کابل بود که داعش مسئولیت آن را برعهده گرفت و همچنین بزرگترین حملهیی بود که تاکنون در این کشور رخ داده بود. اما مقامات هنوز در رابطه با قدرت این گروه در افغانستان تردید دارند. باور بر این است که نیروهایی که ادعا میکنند وابسته به داعش هستند تا حد زیادی تشکیلشده از مبارزانی هستند که از طالبان جدا شدند. جنرال جان نیکلسون، فرماندهی نیروهای امریکایی در افغانستان، در تاریخ 28 جولای گفت: «آنها جنایات مشابهی را در افغانستان انجام میدهند که در جاهای دیگر به آن شناخته میشوند، کشتن مردان، زنان و کودکان بیگناه… و (حملهی در کابل) نشانهیی دیگر از بیرحمی آنها است». اما او ادامه داد که این حمله «نباید بهعنوان نشانهیی از قدرت روبهرشد آنها دریافت شود».
جنرال نیکلسون در ادامه گفت: «متاسفانه ما شاهد انجام حملات پیچیدهیی در بلجیم، فرانسه، آلمان و حتا ایالات متحده بودهایم. و این الزاما نشانهیی از قدرتگرفتن (دولت اسلامی) در افغانستان نیست. در واقع، محدودهی آنها درحال کاهشیافتن است».
بنابراین، تمرکز بر طالبان باقی میماند که اکنون توسط یک روحانی کمتر شناختهشدهی گروه بهنام هبتالله آخوندزاده رهبری میشود.