نتیجهی تحقیق کمسیون مستقل حقوق بشر زیر عنوان «عوامل و پیامدهای ناگوار کار شاقه اطفال» نشان میدهد که 16 درصد کودکان در جریان کارهای شاقه، مورد تعرض جنسی قرار گرفتهاند.
داکتر سیما سمر رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان امروز (سهشنبه، 14 حمل) که نتیجه این تحقیق را ارایه میکرد گفت، نزدیک به 16 درصد کودکان در جریان کار مورد تعرض جنسی قرار میگیرند که تماس بدنی از عمدهترین نوع آن است.
وی افزود 40 درصد کودکان در جریان کار با فشار و تهدید روبرو میشوند، 33 درصد لتوکوب و 39 درصد دیگر تحقیر و توهین میشوند.
براساس قوانین بینالمللی کار و کنوانسیون جهانی اطفال، کارهای شاقه برای کودکان جواز ندارد.
اما یافتههای این تحقیق نشان میدهد که 90 درصد از کودکان کار افغانستان، بیش از 35 ساعت در هفته کار میکنند.
60 درصد آنان نیز گفتهاند که روزانه بیشتر از 7 ساعت کار میکنندو بیش از 10 درصد آنا در برخی از ساعات شب نیز مشغول کارند؛ در حالی که بر مبنای قانون کار میزان کار کودکان نباید بیش از 35 ساعت در هفته باشد.
براساس دادهها 84 درصد کودکان از کارشان پول بهدست میآورند، که از این میان 81 درصد آنان مزد کار خود را به خانوادههایشان و باقی آن را برای خرید غذا و کرایه خانه مصرف میکنند. 4 درصد آن را نیز پسانداز میکنند.
همچنین یافتههای این تحقیق نشان میدهد که میزان رضایت کودکان از کارشان با رقم 56 درصد رضایت در برابر 43 درصد نارضایتی، نسبتاً بالا و بر خلاف انتظار بوده است: «42 درصد آنان گفتند که چون حرفه میآموزند از کار راضی اند و 49 درصد دیگر نیز گفتند که چون درامد داردند از کار راضی اند.»
از این میان 13 درصد کودکان دلیل روی آوردن به کارهای شاقه را آموزش حرفه، 35.6 درصد تأمین مخارج خانواده، 21 درصد کار در برابر قرض والدین و 11 درصد دیگر نیز کار برای غذا عنوان کردهاند، 12.6 درصد نیز گفتهاند که در ازای کارشان هیچ مزدی دریافت نمیکنند.
تحقیق کمسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد، 80 درصد کودکانی که کارهای شاقه میکنند، بالاتر از 12 سال سن دارند.
خانم ثمر میگوید ممکن کودکان زیر 12 سال که کارهای شاقه میکنند نیز فراوان باشد، اما به دلیل عدم دسترسی به آنان آماری وجود ندارد.
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که 92.5 درصد کودکان پسر هستند. اما بانو سمر به این باور است که دختران به دلیل سنت حاکم در جامعه نمیتوانند بیرون از منزل کار کنند؛ اما در خانه از آنان برای کارهای شاقه بهرهوری میشود.
دسترسی کودکان به حقوق اجتماعی
براساس یافتههای کمیسیون مستقل حقوق بشر، 56 درصد کودکان کار از آموزش و پرورش محروم اند؛ از این میان 81 درصد کودکان به دلیل نرسیدن سر وقت به مکتب و 13 درصد دیگر به دلیل مشکلات جدی دیگر از آموزش و پرورش باز ماندهاند.
همچنین یافتهها نشان میدهد که 61 درصد کودکان در محیط غیر صحی مشغول کار بودهاند که 33 درصد آنان در جریان کار دچار آسیبدیدگی مثل قطع عضو بدن، 2.4 درصد شکستگی اعضا و 22.2 درصد جراحت بدن میشوند.
در مورد دسترسی به غذا نیز هرچند 59 درصد کودکان کار سه وعده غذا میخورند، اما باقی سهم 39 درصد دیگر آنان در 24 ساعت یک یا دو وعده غذ است.
یافتههای کمسیون مستقل حقوق بشر در مورد دسترسی کودکان به رهایی از خشونت و آزار و اذیت جنسی در محیط کار نشان میدهد که 40 درصد کودکان در جریان کار با فشار و تهدید روبرو میشوند، 33 درصد لت و کوب و 39 درصد تحقیر و توهین میشوند.
81 درصد کودکان گفتهاند مشکلات اقتصادی باعث شده که آنان به کارهای شاقه روی بیاروند و تنها 10 درصد آنان از سوی پدر و مادر مجبور شدهاند که کار شاقه انجام دهند.
یافتههای کمسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد که در برخی موارد سنتهای حاکم در جامعه نیز مشوق کودکان برای وارد شدن به فضای کار شاقه بوده است.
کمسیون مستقل حقوق بشر میگوید، معلولیت جسمی و روحی از پیامدهای کار شاقه کودکان است.
یافتههای تحقیق نشان میدهد که برعلاوهی پیامدههای جسمی و روحی، تاثیر مخرب کار شاقهی کودکان بر جامعه و فرهنگ نیز غیر قابل انکار است. پرخاشگری و خشونت، سرقت، خریدوفروش مواد مخدر و از جمله پیامدهای مخرب کار شاقه کودکان خوانده شده است.
پیشنهادهای کمیسیون مستقل حقوق بشر به دولت برای مصوونیت کودکان از کارهای شاقه
کمسیون مستقل حقوق بشر فقر و ناامنی را از دلایل عمدهی روی آوردن کودکان به کار شاقه عنوان و پیشنهاد میکند که یک صندوق مالی مخصوص کودکان تأسیس شود و سود آن برای حل مشکلات کودکان به ویژه دسترسی آنان به آموزش و پرورش، صحت و تغذیه به مصرف برسد.
این کمسیون همچنین پیشنهاد میکند که قوانین مربوط به اطفال بازبینی و بروزرسانی شود و نیز راهکار قانونی برای حمایت از کودکان بیسرپرست، بدسرپرست و فقیر جستوجو شود.
کمسیون مستقل حقوق بشر همچنین پیشنهاد کرده که دولت باید رشد جمعیت را بر مبنای اصول علمی و متناسب با امکانات و نیازمندیهای کشور تنظیم و کنترل کند.
همچنین این کمسیسون از دولت میخواهد که دوزادهم ثور را بهنام روز منع کارهای شاقه و سنگین اطفال در تقویم کشور درج کند.
اطلاعات این تحقیق با برگزاری 13 نشست شنیداری عامه در 13 ولایت کشور، 40 نشست گروهی در 21 ولایت و تکمیل 657 پرسشنامه در 25 ولایت کشور، جمعآوری شده است.