زهرا جویا
بارانهای بهاری همهساله با تلفات همراه است. در جریان سالهای گذشته در بسیاری از مناطق سرازیر شدن سیلاب به زمینها و خانههای مردم آسیب زد و در مواردی نیز منجر به جانباختن کسانی شد که در سیلابها گیر مانده بودند. امسال نیز علیرغم اینکه مردم زمستان کمبرفی را پشت سر گذاشتند، بارانهای موسمی منجر به خسارتهای مالی و جانی مردم شده است. براساس آمار ادارهی مبارزه با حوادث طبیعی، در اثر سرازیر شدن سیلابها در ده روز گذشته 72 نفر کشته شدهاند.
در بیشتر از دو هفتهی گذشته اکثر مناطق افغانستان شاهد بارانهای موسومی بوده است.
سیلابها معمولاً همزمان با گرم شدن هوا و بارندگیهای شدید در مناطق مختلف افغانستان بهویژه در قسمتهای شمال و غرب این کشور سرازیر میشود. نبود دیوارهای استنادی، قطع بیرویهی جنگلات و موقعیت خانههای مسکونی در مسیر جاری شدن سیلاب از عوامل عمدهی تلفات و خسارات سیلابها گفته شده است.
اسلم سیاس، معاون ادارهی مبارزه با حوادث طبیعی به روزنامهی اطلاعات روز گفت که در نتیجهی سرازیر شدن سیلابها در ده روز گذشته در 16 ولایت کشور، 72 نفر کشته و 1411 خانهی مسکونی تخریب شده است.
آقای سیاس افزود که در ده روز گذشته ولایتهای پروان، سمنگان، تخار، کاپیسا، بغلان، بدخشان، بادغیس، غور، پنجشیر، سرپل، غزنی، کابل، جوزجان، فاریاب، بلخ، هرات، شاهد بارندگیهای شدید و جاری شدن سیلابها بوده و در اثر این سیلابها 600 راس مواشی تلف شده است.
این مقام ادارهی مبارزه با حوادث طبیعی میگوید که تاکنون برای 400 خانوادهی آسیبپذیر از سیلابها کمکهای شامل مواد غذایی، و لوازم اولیه توزیع شده است.
معاون ادارهی مبارزه با حوادث طبیعی میگوید که این اداره در سراسر افغانستان برای مردم از خطرات ناشی از سیلابها و رعد و برق آگاهیدهی کرده است.
ادارهی مبازره با حوادث طبیعی میگوید، نبود ظرفیت لازم در این اداره و نداشتن تجهیزات پیشرفتهی نجات و جستوجو، یکی از چالشهای عمدهی فراراه این اداره است که هنگام سرازیر شدن سیلابها، کارمندان این نهاد را دچار مشکل میسازد.
کمبود کارمند، نبود امکانات لازم و عدم تأمین امنیت کارمندان این نهاد از مشکلات دیگری است که باعث میشود برای قربانیان ناشی از رویدادهای طبیعی، کمکرسانی درست صورت نگیرد.
اداره ملی مبارزه با حوادث طبیعی افغانستان بیش از ۳۶۰ کارمند دارد که ۱۵۸ نفر آنها در ولایتها مشغول به کار اند.
با اینحال، رییس مجلس نمایندگان گفت که سیلابهای اخیر زندگی مردم افغانستان را در ولایتهای مختلف از جمله در ولایتهای شمال با خطر مواجه کرده است. آقای ابراهیمی از ادارهی مبارزه با حوادث طبیعی خواست که به آسیبدیدگان ناشی از سیلابهای اخیر کمکرسانی کند.
رویدادهای طبیعی در افغانستان
افغانستان یک کشور کوهستانی و محاط به خشکه است. به این لحاظ میزان رویدادهای طبیعی (زلزله، برفکوچ، طوفان، سیلابهای موسومی، لغزش زمین، سردی هوا و افزایش گرما) در آن بالا گزارش شده است.
بر اساس گزارشها، افغانستان دوازدهمین کشور زلزلهخیز جهان، بیستوچهارمین کشور سیلابخیز، بیستودومین کشور از نظر خشکسالی، سیامین کشور از نظر رانش زمین و هشتادودومین کشور طوفانخیز جهان است.
بر اساس برخی از گزارشها، از سال 1970 میلادی تا سال 2012 میلادی حدود 19 الی 20 هزار تن تنها در اثر زلزله در این کشور جان باختهاند.
در سال 2014 در اثر لغزش زمین در ولسوالی ارگوی بدخشان 2500 تن کشته شدند و بیش از 300 خانهی مسکونی بهصورت کامل زیر آوار شدند.
با اینهمه، تاکنون هیچ تدبیری که بتواند از مردم در برابر خسارتهای مالی و جانی حوادث طبیعی محافظت کند، از سوی حکومت افغانستان روی دست گرفته نشده است.