سهشنبه، 25 ثور طالبان حملات گستردهیی را بر پاسگاههای نیروهای امنیتی در ولسوالیهای جغتو، زنهخان، اندر و گیلان غزنی انجام دادند. در این حملات به گفتهی سخنگوی والی غزنی، 14 تن از نیروهای امنیتی بهشمول مدیر امنیت ولسوالی جغتو کشته و 21 تن دیگر زخمی شدند. در مقابل 43 تن از مخالفان مسلح کشته و 20 تن دیگرشان زخمی شدند.
طالبان همچنان پنجشنبهشب 27 ثور، با 700 نیرو (به گفتهی مقامهای محلی) بر مرکز ولسوالی اجرستان حمله کردند که منجر به سقوط بخشهایی از ولسوالی و فرار ولسوال همراه با 18 نیروی پولیس به ولسوالی میرامور دایکندی و تغییر موقعیت فرمانده پولیس همراه با دهها سرباز از مرکز ولسوالی به نزدیکی مرز دایکندی شد. به گفتهی مقامهای محلی، 18 تن از نیروهای امنیتی در دو روز دیگر در این ولسوالی کشته شدند، اما آمار تلفات از درگیری روز سوم بهدلیل قطع سیستم مخابراتی، معلوم نیست.
بهتاریخ 22 حمل طالبان حملات یک گروهی را بر مرکز ولسوالی خواجهعمری انجام دادند که ساختمان ولسوالی را برای چند ساعت در کنترل داشتند و به آتش کشیدند. ولسوال خواجهعمری و 19 نیروی امنیتی در این حمله کشته شدند.
حاصل این حملات تهاجمی گستردهی طالبان و حالت دفاعی نیروهای امنیتی، کشتار دهها نیروی امنیتی و مقامهای محلی، سوختن پاسگاهها و مرکز ولسوالی در آتش، افتادن تجهیزات نیروهای امنیتی بهدست طالبان و ایجاد هراس و وحشت میان باشندگان غزنی بوده است.
سقوط بخشهایی از ولسوالی اجرستان و فرار ولسوال به دایکندی
نیروهای مستقر در ولسوالی اجرستان سه شبانه-روز در مقابل تهاجم گستردهی طالبان مقاومت کردند. حسنرضا یوسفی، عضو شورای ولایتی غزنی به اطلاعات روز میگوید طالبان که شمارشان بیش از 700 نفر میرسید از ولسوالیهای ولایتهای ارزگان، زابل، وردک، پکتیا و لوگر تجمع و بر مرکز ولسوالی اجرستان حمله کردند.
در مورد سقوط ولسوالی اجرستان اظهارات ضدونقیضی وجود دارد. حسنرضا یوسفی و سخنگوی والی غزنی میگویند ولسوالی بهدست طالبان سقوط نکرده است. لطیفه اکبری، رییس و جامع جامع، عضو دیگر شورای ولایتی میگویند که بخشهایی از مرکز ولسوالی اجرستان سقوط کرده است.
عارف نوری میگوید: «سقوط ولسوالی را کاملاً رد میکنم. نیروهای پولیس محلی ما در قریهجات و نیروهای اردوی ملی در داخل مرکز ولسوالی و فرماندهی پولیس اجرستان شجاعانه از قریهجاتشان و از ولسوالی دفاع کردند.»
حمدالله حسیبزی، ولسوال اجرستان روز شنبه گفته بود که اگر نیروهای کمکی به این ولسوالی نرسد به گروه طالبان تسلیم میشود. مقامهای محلی میگویند که از شام روز شنبه، تماس با ولسوال بهدلیل تخریب پایهی شرکت مخابراتی «سلام» یگانه شرکت فعال در این ولسوالی، قطع شده است.
سید محمدسادات ناصری، معاون والی دایکندی در گفتوگو با اطلاعات روز گفت که حمدالله حسیبزی، ولسوال اجرستان همراه با 18 نیروی پولیس بامداد یکشنبه به ولسوالی میرامور دایکندی آمدهاند.
آقای ناصری افزود که براساس معلوماتی که بهدست او رسیده، فرمانده پولیس اجرستان نیز همراه با حدود 60 سرباز دیگر در نزدیکیهای مرز ولسوالی دایکندی آمدهاند.
جامع جامع، عضو شورای ولایتی غزنی در مورد سقوط ولسوالی اجرستان به اطلاعات روز گفت: «بخشی از ولسوالی و ساختمان خود ولسوالی به تصرف طالبان درآمده است. ولسوال و قومندان امنیه در ساحهی خود نیستند و به جای دیگری فرار کردهاند. مناطق مربوط به اردوی ملی سقوط نکرده، اما جنگ شدیداً جریان دارد.»
مقامهای محلی غزنی میگویند که طالبان شماری از پاسگاهها و نزدیک به 120 خانهی مربوط به کارمندان ولسوالی، پولیس و پولیس محلی را به آتش کشیدهاند.
اجرستان تنها ولسوالییی نیست که در مورد سقوط آن اظهارات ضدونقیضی ارائه میشود یا سقوط آن از سوی مسوولان کتمان میشود. در چند سال گذشته بارها اتفاق افتاده که مسوولان امنیتی و محلی سقوط ولسوالیها و پاسگاهها را یا عقبنشینی تاکتیکی عنوان کرده یا کاملاً رد کردهاند. اما بعداً معلوم شده که خبر سقوط صحت داشته است.
رسیدن کماندوها پس از سه روز مقاومت
روز شنبه مقامهای محلی ولایت غزنی هشدار دادند که اگر بهزودی نیروهای کمکی به ولسوالی اجرستان نرسند، این ولسوالی بهدست طالبان سقوط کرده و فاجعهی انسانی رخ خواهد داد.
عارف نوری روز یکشنبه به اطلاعات روز گفت ساعت 11 امروز، نیروهای کماندو توسط چهار چرخبال به ولسوالی اجرستان رسیدند که مصروف پاکسازی و بازرسی روستاهای اطراف ولسوالیاند.
آقای نوری ابراز امیدواری کرد که نیروهای کماندو تا ختم روز یکشنبه مناطق اطراف ولسوالی را پاکسازی کنند. او افزود که بهدلیل قطع تماس با مقامهای محلی اجرستان آمار تلفات تازه از کشته و زخمیهای نیروهای امنیتی و مخالفان مسلح در دست نیست.
در سه روز گذشته باوجود درخواست مکرر مقامهای محلی برای اعزام نیروهای کمکی، اما نیروها کمکی و کماندو تا روز یکشنبه به ولسوالی اجرستان اعزام نشدند که این امر انتقادهای زیادی را در پی داشت.
در همین حال، یکتن از نیروهای امنیتی که باشندهی محمدخیل ولسوالی اجرستان است بهشرط ذکر نشدن نامش، در گفتوگو با اطلاعات روز گفت که مقامهای ارشد امنیتی در مورد اعزام نیروهای کمکی به ولسوالی اجرستان گفتهاند نیروهای کماندویی که قرار بود به ولسوالی اجرستان اعزام شوند فعلاً به ولسوالی تالهوبرفک بغلان اعزام شدهاند و در حال حاضر کمبود نیرو یکی از مشکلات است.
حسنرضا یوسفی، عضو شورای ولایتی کمبود نیرو و تجهیزات و ضعف مدیریتی در حکومت محلی و نهادهای امنیتی را از مشکلات اصلی عنوان میکند.
انتقاد از عدم هماهنگی نیروهای امنیتی و ضعف مدیریتی حکومت محلی
ولایت غزنی در جنوب کشور با داشتن 18 ولسوالی با ولایتهای بامیان، وردک، لوگر، پکتیا، پکتیکا، زابل و ارزگان هممرز است. ناامنی در این ولایت، حضور و حملات گستردهی طالبان و خطر سقوط مرکز در چند سال اخیر بارها خبرساز شده است. اما در دو سال اخیر این ولایت شاهد ناامنیهای بیشتری بوده است و حملات شبانهی طالبان از بهار امسال در چندین ولسوالی غزنی نشان میدهد که حضور این گروه در این ولایت گسترده شده است.
تنها ولسوالیهای ولایت غزنی ناامن نیست. باشندگان ولایت غزنی در شهر غزنی، مرکز ولایت، نیز در امان نیستند. در دو ماه اخیر از حملات طالبان در حومههای شهر غزنی نیز گزارش شده و چندین تن در داخل شهر غزنی ترور شدهاند.
اعضای شورای ولایتی از ضعف مدیریتی حکومت محلی، عدم هماهنگی میان نیروهای امنیتی و عدم توجه مسوولان حکومت مرکزی به ولایت غزنی انتقاد دارند و این موضوعات را عامل اصلی افزایش ناامنیها در این ولایت میدانند.
در ماه حوت امسال نزاع بر سر تقسیم آب میان باشندگان دو روستای ولسوالی قرهباغ غزنی به یک جنجال کلان در این ولایت تبدیل و منجر به بسته شدن چند روزه شاهراه کابل – قندهار شد که برخی از اعضای شورای ولایتی غزنی عبدالکریم متین، والی این ولایت را متهم به ضعف مدیریتی در حل این مشکل کردند.
حسنرضا یوسفی میگوید: «ضعف مدیریتی بوده که غزنی را در پرتگاه سقوط کشانده. والی غزنی یک بیکفایت است. در این شرایط ده روز متواتر ولایت را ترک کرده بود. یقیناً دشمن نهایت قوت گرفته. ضعف مدیریتی در میان ارگانهای امنیتی در دو هفته گذشته بهصورت گسترده وجود داشت.»
جامع جامع، عضو شورای ولایتی غزنی والی غزنی را به ضعف مدیریتی، برخورد سلیقهی و دست داشتن در فساد متهم کرد و گفت: «والی غزنی ضعف دارد که نمیتواند نیروهای امنیتی را رهبری کند چون جلسهی هماهنگی نیروهای امنیتی بهعهدهی والی است.» آقای جامع همچنان هماهنگی میان نیروهای امنیتی غزنی را «صفر» توصیف کرد.
در روزهای اخیر فرمانده پولیس، مدیر امنیت و فرمانده لوای ارتش در غزنی تبدیل شده است که اعضای شورای ولایتی ابراز امیدواری میکنند با آمدن افراد جدید هماهنگی میان نیروهای امنیتی بیشتر شد و امنیت غزنی بهبود یابد.
ولسوالیهای ناامن
در روزهای اخیر با گسترش حملات طالبان در غزنی نگرانیها از سقوط مرکز شهر و شماری از ولسوالی بهدست طالبان مطرح شده بود. حسنرضا یوسفی میگوید نگرانیها همچنان بهقوت خود باقی است چون طالبان در شماری از ولسوالیها و حومههای شهر غزنی بهصورت گسترده حضور دارند و از ولایتهای متعدد جمع شدهاند.
سخنگوی والی غزنی چندی پیش به اطلاعات روز گفته بود که 8 ولسوالی (خوگیانی، رشیدان، واغظ، گیرو، دهیک، زنهخان، آببند و اندر) با تهدید بلند امنیتی مواجهاند.
آقای یوسفی میگوید که در حال حاضر ولسوالیهای اندر، گیلان، گیرو زنهخان، خوگیانی، رشیدان، جغتو، قرهباغ و اجرستان با تهدیدات بلند امنیتی مواجهاند.
ولسوالی ناوه در جنوب ولایت غزنی و در همسایگی دو ولایت ناآرام زابل و پکتیا، از زمان حاکمیت حامد کرزی رییسجمهور پیشین افغانستان تاکنون از کنترل دولت خارج و در اختیار طالبان قرار دارد. حکومت وحدت ملی نیز تاکنون برای بازپسگیری این ولسوالی اقدام خاصی نکرده است. مقامهای ولایت غزنی میگویند ناوه در حال حاضر تبدیل به پایگاه تمرینات نظامی طالبان، مینسازی و شفاخانهیی برای تداوی زخمیان طالبان شده است.
جامع جامع، عضو دیگر شورای ولایتی میگوید که 12 ولسوالی غزنی با تهدیدات بلند امنیتی مواجهاند و ولسوالیهای ناوه، خوگیانی، زنهخان و رشیدان در تصرف کامل طالبان قرار دارد. ولسوال شماری از این ولسوالیها در مرکز شهر غزنی امور ولسوالی را به پیش میبرند.
با این حال شماری از نمایندگان مجلس و برخی سناتوران هشدار میدهند که هرگاه حکومت مرکزی به ولایت غزنی توجه نکنند، این ولایت سقوط خواهد کرد و ولایتهای دیگر نیز از آن متأثر خواهند شد.