یک سال و نیم پیش، نیلوفر قادری کار پروسس و بسته‌بندی میوه‌ی خشک و زعفران را از خانه‌اش آغاز کرد. با رونق گرفتن کارش، شمار دستگاه‌ها و کارمندانش نیز بیشتر شد؛ تا جایی که دیگر محدوده‌ی کوچک خانه، ظرفیت کار بییشتر را نداشت. سرانجام مجبور شد محل دیگری را در قلعه‌ی فتح‌الله کابل اجاره کند؛ خانه‌یی که 80 متر وسعت داشت و 900 دالر اجاره.
بر اساس آمار اتاق تجارت و صنایع زنان کشور، در افغانستان در حدود هزار زن بازرگان فعالیت دارند که همه در وضعیت مشابه کار می‌کنند و تجارت‌شان را از خانه آغاز کردهاند.
به تازگی دولت افغانستان طرح جدیدی را برای حمایت و حل مشکلات زنان بازرگان روی دست گرفته است. بر اساس این طرح، بخشی از پارک نساجی بگرامی به زنان اختصاص داده شده است. در کنار آن 10 تا 20 درصد پارک‌های صنعتی دیگر باشرایط ویژه در اختیار زنان قرار داده می‌شود.
مقدار زمینی که در این پارک برای زنان اختصاص یافته، 5 هزار و 360 متر مربع است که 50 درصد آن پوشیده و 50 درصد دیگر آن فضای باز است.
اجاره‌ی هر مترمربع زمین در پارک‌های صنعتی دولتی از 50 افغانی به بالا است. شورای عالی اقتصادی افغانستان تصمیم گرفته است که سهولت‌های بیشتری را برای زنان بازرگان فراهم کند. بر اساس این طرح، زنان می‌توانند هر متر مربع زمین دولتی را در بدل 24-25 افغانی اجاره کند.
سید رضا مصطفوی، یکی از مسوولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان میگوید که بر اساس تصمیم اخیر شورای عالی اقتصادی کشور برای افزایش حضور زنان در عرصه‌ی اقتصادی، سهولت‌های بیشتری برای زنان بازرگان فراهم شده و برای آن‌ها در پارک‌های صنعتی 10-20 درصد سهم در نظر گرفته شده است.
آقای مصطفوی همچنان می‌افزاید: «شرایط برای زنان تجارت‌پیشه بسیار ساده شده است. مطابق فیصله‌ی شماره 10 شورای عالی اقتصادی افغانستان، قیمت هر مترمربع زمین در پارک‌های صنعتی و زراعتی دولتی 50 افغانی تعیین شده که خیلی ارزان است. در صورتی که زنان تجارت‌پیشه برنامه‌ی منظم برای گسترش و پیش‌برد کارشان ارایه بتوانند و ده هزار دالر سرمایه داشته باشند، می‌توانند به‌گونه‌ی قسطی در پارک‌های صنعتی زمین خریداری کنند.»
به گفته او، این شرایط برای مردان سخت‌تر است و آن‌ها باید سرمایه‌ی بیشتری داشته باشند.
نیلوفر قادری حالا در یکی از پارک‌های صنعتی، 2 هزار و 360 مترمربع زمین را اجاره کرده است. او از اختصاص‌یافتن پارک صنعتی نساجی بگرام به زنان بازرگان، استقبال می‌کند و حالا از نخستین زنان بازرگانی است که در آنجا سرمایه‌گذاری کرده است.
به باور خانم قادری کارکردن در مکان غیرمعیاری هزینه‌ی هنگفت مالی می‌طلبد و برای تجارت‌های کوچک مناسب نیست.
حالا او در نظر دارد که در کنار پروسیس و بسته‌بندی زعفران و میوه‌ی خشک، ترمیم‌گاه وسایل برقی را با سرمایه‌ی هفت هزار دالر نیز راه اندازی کند.
خانم قادری تا کنون برای آماده‌سازی این پارک متناسب با نوع کارش، 10 هزار دالر هزینه کرده است. او در این مورد گفت: «دستگاه‌هایی که استفاده می‌کنم در هرجا به آسانی جاسازی نمی‌شود. به همین دلیل همیشه با مشکلات مواجه بوده‌ام. حالا وضعیت فرق می‌کند. من وقتی فهمیدم که در پارک صعنتی بگرامی برای زنان تجارت‌پیشه، جایی در نظر گرفته شده، خوشحال شدم و فهمیدم که دولت از سرمایه‌گذاری‌های کوچک حمایت می‌کند. روی همین اطمینان در پارک صنعتی زنان سرمایه‌گذاری کردم و قصد دارم در کنار بسته‌بندی میوه‌ی خشک، کارهای دیگری هم آغاز کنم.»
منبع: اتاق تجارت و صنایع زنان افغان
به گفته‌ی مسوولان اتاق تجارت و صنایع زنان، زنان بازرگان توانسته‌اند برای بیشتر از سه هزار نفر دیگر، زمینه‌ی کاریابی را فراهم کنند. بیشتر آن‌ها با امکانات اندک، تجارت را از خانه‌های شان آغاز کردهاند تا به این ترتیب هزینه‌ی تولید را کاهش دهند و سهمی در بازار اقتصاد افغانستان داشته باشند.
این شیوه‌ی کار در کنار اینکه مشکلات فراوانی برای این بازرگانان داشته، روی کیفیت تولیدات آن‌ها نیز تاثر منفی گذاشته است.
حالا در پارک صنعتی بگرامی، پنج زن بازرگان در بخش‌های پروسس و بسته‌بندی زعفران، میوه‌ی خشک، سنگ‌های قیمت و نیمه قیمتی، ترمیم وسایل برقی، جعبه‌سازی، ساخت زیورات و دیگر صنایع دستی سرمایه‌گذاری کردهاند.
قرار است در این پارک برای بیش از 300 تن زمینه‌ی شغل فراهم شود.
این از نخستین اقدام‌های عملی در راستای حمایت از فعالیت‌های کوچک اقتصادی خوانده می‌شود. در مقابل فراهم‌سازی این سهولت از زنان بازرگان خواسته شده که تجارت شان را توسعه دهند.
شماری از زنان بازرگان با استقبال از این اقدام اما آن را بسنده نمی‌دانند و خواهان حمایت‌های بیشتر از فعالیت‌های اقتصادی شان هستند.
سختی‌های کار در خانه
بیشتر زنان بازرگان، فعالیت‌های کوچک اقتصادی را از خانه‌های شان آغاز کردهاند و حالا هم با اجاره گرفتن منازل مسکونی به کار شان ادامه داده‌اند. تولید در خانه و دیگر جاهای غیرمعیاری سبب شده که کیفیت تولید آنان آسیب ببیند.
پرورش اوریاخیل، یکی از مسوولان اتاق تجارت و صنایع زنان میگوید که کار در خانه روی اعتبار فرآورده‌های زنان تاثیر گذار است و کیفیت کالای تولیدی آن‌ها را زیر سوال می‌برد.
او میگوید: «در میان اعضای ما افرادی هستند که با وجود تولیدات خوب، کار را از آشپزخانه‌اش شروع کردهاند. یکی از نمونه‌ها، خانمی است که سمارق را در خانه‌اش پرورش داده و تولید می‌کند اما مشتریانش فکر می‌کنند که کار او بهداشتی نیست و به همین دلیل از آن خریداری نمی‌کنند.»
در حال حاضر تنها یک زن توانسته در پارک صنعتی زارعتی «باریک‌آب» به ارزش 14 هزار دالر زمین خریداری کند.
هزینه‌ی سنگین برای زمان محدود
نیلوفر قادری ضمن استقبال از این طرح حمایتی دولت از زنان بازرگان میگوید که زمان قرارداد کوتاه است و این می‌تواند به تجارت نوپای آن‌ها آسیب جدی وارد کند.
او میگوید که فقط سه سال اجازه دارد که در این پارک فعالیت داشته باشد: «با این همه زحمت و هزینه من فقط سه سال اجازه دارم که از این جایی که آماده، استفاده کنم. سال اول جابه‌جا شوم و کارم را روبه راه کنم و برای سال دوم سازمان‌دهی کنم. سال سوم که تجارتم وارد مرحله‌ی بازدهی می‌شود، من باید مطابق قرارداد این جا را ترک کنم. برای تجارت نو پای من و دیگر زنان که نیاز به حمایت دارند، این طرح آن‌چنان که باید، موثر نیست.»