گروه طالبان با اشتراک در سومین نشست مسکو، در غیاب نمایندگان رسمی دولت‌های افغانستان و امریکا، در جلوی دوربین رسانه‌های بین‌المللی، مانور تبلیغاتی داد؛ از احترام به ارزش‌های حقوق بشری، احترام به حقوق زنان تا عدالت اجتماعی و برقراری ارتباط سازنده با کشورهای منطقه و جهان.
نمایندگان طالبان، به‌طور واضح موقف خود در مورد آغاز گفت‌وگوهای صلح را اعلام کردند. آن‌ها بار دیگر خواستار مذاکره‌ی مستقیم با ایالات متحده امریکا شدند و گفت‌وگوهای صلح را به خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان مشروط کردند. همچنین گفتند که پس از تضمین خروج نیروهای امریکا از افغانستان، مرحله‌ی دوم گفت‌وگو، یعنی مذاکره با احزاب سیاسی افغانستان را آغاز می‌کنند.
حکومت افغانستان در نشست مسکو هیچ نماینده‌یی نفرستاد، اما شورای عالی صلح به عنوان یک نهاد مستقل به نمایندگی از مردم افغانستان در این نشست شرکت کرد. پنج نمایندهی طالبان با رهبری محمد‌عباس ستانکزی، رییس دفتر طالبان در دوحه و معاون پیشین وزارت خارجه طالبان در این نشست اشتراک کردند. در این نشست بر علاوه‌ی نمایندگان شورای عالی صلح افغانستان و نمایندگان طالبان، نمایندگان کشورهای آسیای میانه، چین، پاکستان، هند و ایران نیز شرکت کرده بودند.
این نخستین‌بار بود که هیأتی از دفتر سیاسی طالبان در سلسله‌نشست‌های مسکو اشتراک کرد. این نشست در غیاب نمایندهی رسمی حکومت افغانستان و ایالات متحده امریکا برگزار شد. هرچند یک دیپلمات امریکایی در روسیه به عنوان ناظر در این نشست حضور داشت. به اعتقاد کارشناسان، دولت افغانستان با اشتراک نکردن در نشست مسکو، این نشست را به جولانگاه طالبان تبدیل کرد و «اشتباه بزرگی» مرتکب شد.
وحید مژده، کارشناس امور سیاسی می‌گوید که طالبان در این نشست مواضع خود را بیان کرد و ضمن ضعیف جلوه دادن حکومت اشرف غنی و ایالات متحده تا توانست آنان را به حمایت از داعش و دیگر شبکه‌های تروریستی در افغانستان متهم کرد.
نمایندگان طالبان در مسکو در حالی که میدان را خالی دیده بود، ادعاهای عجیب و اتهام‌های سنگینی بر دولت افغانستان و ایالات متحده وارد کرد. آنان ایالت متحده و دولت افغانستان را به حمایت از تروریسم و مشخصا حمایت از داعش در افغانستان متهم کرد.
محمد‌عباس ستانکزی، رییس دفتر سیاسی طالبان در قطر، مدعی شد که حامی داعش در افغانستان، امریکا و دولت کابل است. او ادعا کرد که نیروهای داعش که چندی قبل از سوی دولت افغانستان از محاصره‌ی طالبان نجات داده شد، اکنون در میهمان‌خانه‌های دولت در کابل، هرات و مزار نگهداری می‌شوند. او اضافه کرد هم‌اکنون بیش از 70 درصد خاک افغانستان در اختیار طالبان است.
پیشتر، سیگار یا بازرس ویژه‌ی امریکا برای بازسازی افغانستان در گزارشی گفته بود که کنترل و نفوذ دولت افغانستان از ۷۲ درصد در ماه عقرب ۱۳۹۴ به ۵۶ درصد در عقرب امسال کاهش یافته است. سال گذشته دولت بر ۵۷ درصد خاک کشور کنترل و نفوذ داشت.
به باور وحید مژده، پیش از این طالبان به مناطق هزاره‌نشین حمله نمی‌کردند، اما حالا چون بخش وسیعی از کشور را در اختیار دارند، می‌خواهند در آستانه‌ی مذاکرات صلح، بر این مناطق نیز تسلط پیدا کنند و از موضع قدرتمندتری وارد گفت‌وگو شوند.
آقای مژده معتقد است که دولت افغانستان با عدم اشتراکش در این نشست، فرصت «بسیار خوبی» را برای جولان دادن طالبان در یک نشست بین‌المللی فراهم کرد.
آقای مژده می‌گوید، نشست مسکو از یک سو پیروزی برای طالبان بود و در سوی دیگر کشورهای منطقه را نسبت به اهداف امریکا در منطقه، بیشتر از پیش مشکوک کرد: «کشورهای منطقه و همسایه‌‌های افغانستان تقریبا به این باور رسیدند که دولت افغانستان و ایالات متحده با اشتراک نکردن‌شان در این نشست، علاقه‌مند این نیستند که کشورهای همسایه و منطقه در پروسه‌ی صلح افغانستان سهیم باشند.»
روسیه این نشست را تلاش سازنده‌یی در راستای آغاز گفت‌وگو میان طرف‌های درگیر در افغانستان عنوان کرد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با نشستن بین نمایدگان طالبان و هیأت شورای عالی صلح افغانستان در مسکو نشان داد که نقش کلیدی در مناسبات افغانستان بازی می‌کند. او گفت که روسیه از یک افغانستان متحد و یک‌پارچه که در آن تمام گروه‌های ساکن زندگی مسالمت‌آمیز و خوش داشته باشند، حمایت می‌کند. او ضافه کرد: «روسیه به عنوان برگزار کننده‌ی این نشست یک‌جا با همکاران منطقه‌یی و دوستان افغانستان که امروز گرد این میز نشسته‌اند، برای شروع گفت‌وگوهای سازنده میان طرف‌های درگیر در افغانستان تلاش می‌کند.»
شرایط طالبان برای شروع گفت‌وگوهای صلح
طالبان پیش از این نیز شروع مذکرات صلح را به خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان مشروط کرده بود. اما این بار واضح‌تر و مشخص‌تر روی این موضوع صحبت کرد.
نمایندگان طالبان، خروج کامل نیروهای خارجی، حذف نام اعضای این گروه از فهرست سیاه و به رسمیت شناختن دفتر سیاسی این گروه در قطر را از پیش‌شرط‌های مذاکره با ایالات متحده عنوان کردند.
عباس ستانکزی، رییس هیأت طالبان در نشست مسکو گفت که پیش از آغاز گفت‌وگو، ایالات متحده باید جدول زمانی‌یی را برای خروج نیروهایش از افغانستان مشخص کند: «زمانی که امریکایی‌ها برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان به ما تضمین بین‌المللی دادند، امکان گفت‌وگو با طرف افغان نیز ممکن خواهد شد. پس از پذیرفته شدن شرط‌های ما از سوی امریکا، در بُعد داخلی بر سر آینده‌ی افغانستان با احزابی که در میان افغان‌ها نفوذ دارند نیز گفت‌وگو می‌کنیم.»
او دولت کنونی افغانستان را تحمیلی خواند و گفت طالبان هیچ‌گاه با آن گفت‌وگو نمی‌کند: «ما با دولت کنونی مذاکره نمی‌کنیم زیرا این دولت توسط امریکایی‌ها بر مردم تحمیل شده است.»
در سوی دیگر ایالت متحده‌ی امریکا همواره گفته است که پیش از خروج باید مطمیین شود که افغانستان به پناه‌گاه امن تروریستان برای حمله به این کشور و همپیمانانش در منطقه تبدیل نمی‌شود.
در همین حال طالبان گفته است که این گروه اجازه نمی‌دهد که از افغانستان به عنوان پایگاه امن برای مداخله علیه کشورهای خارجی استفاده شود. طالبان همچنین گفته است، متعهد است که روابط مثبت و سازنده با کشورهای دیگر داشته و باشد و از کمک‌های بین‌المللی برای بازسازی افغانستان استقبال کند.
آزادی بیان و حقوق زنان از دست‌آوردهای مهم دوران پساطالبان در افغانستان است. وقتی بحث مذاکرات صلح با طالبان مطرح می‌شود همواره یکی از نگرانی‌ها زایل شدن این دست‌آوردها بوده است. گروه افراطی ـ مذهبی طالبان در افغانستان با همه‌ی مظاهر آزادی، انتخاب شخصی و حقوق فردی زن سر دعوا و ستیز داشت. در دوران آن‌ها، زن‌ها اجازه‌ی کار نداشتند و بیرون رفتن از خانه با رنج و اذیت و آزار طالبان همراه بود.
طالبان در نشست مسکو اما به این نگرانی‌ها پاسخ مشخص داد: «هر حقی که زن در اسلام دارد ما به آن احترام می‌گذاریم. حق تحصیل، کار، داشتن مالکیت.» طالبان همچنین خواستار تعدیل قانون اساسی بر مبنای دستورات اسلامی، منافع ملی، دست‌آوردهای تاریخی و عدالت اجتماعی شده است.
نشست مسکو روز جمعه، 18 عقرب در مسکو برگزار شد. قرار بود نشست مسکو سه ماه پیش برگزار شود، اما حکومت افغانستان سعی کرد آن را به تعویق بیاندازد، زیرا این نشست خلاف میل امریکایی‌ها، متحد اصلی افغانستان برگزار می‌شد. پیش از این نیز دو نشست دیگر در مورد صلح افغانستان در مسکو برگزار شده بود. در آن نشست‌ها نمایندگان طالبان شرکت نداشتند.
آقای مژده ادعا می‌کند که نه تنها حکومت افغانستان در این نشست اشتراک نکرد، بلکه مانع رفتن برخی از چهره‌های سیاسی مثل حنیف اتمر، حامد کرزی، عطا‌محمد نور، اسماعیل خان و شمار دیگر از چهره‌های سیاسی در این نشست نیز شد.