سفر کاروان صلح به ارزگان با عکس‌های جنرال رازق و ملا منان
کاروان صلح‌خواهان هلمندی در مسیر شاهراه قندهار- کابل
عکس از نیویورک تایمز

سفر کاروان صلح به ارزگان با عکس‌های جنرال رازق و ملا منان

کاروان صلح‌خواه هلمندی با عبور از 14 ولایت و بیش از 230 روز سفر حالا نقشه‌یی دیگری در سر دارد؛ سفر به ولایت ناامن ارزگان و راه‌اندازی کمپین خانه‌به‌خانه برای آتش‌بس جنگی که کم‌ازکم 17 سال است جان افغانستان را گرفته.

این نقشه از امروز کلید می‌خورد این بار اما نه با پای پیاده بلکه با موترهای مسافرکشی. 20 تن از اعضای این کاوران با شماری از جوانان قندهاری می‌خواهند با پلاکارد حاوی عکس‌های جنرال رازق و ملا عبدالمنان به ارزگان بروند تا به مردم و طرف‌های درگیری بگویند: «اگر در همان اول، طالبان خواست آتش‌بس ما را می‌پذیرفتند حالا نه جنرال رازق کشته می‌شد، نه ملا منان و نه هم  صدها شهروند دیگر افغانستان.»

از راست به چپ (جنرال عبدالرازق اچکزی و ملا رحیم مشور به ملا عبدالمنان)

هنوز آن‌ها مطمیین نیستند که عکس جنرال رازق و ملا عبدالمنان را کنار هم  چاپ کنند یا خیر. این کار بستگی به وضعیت ارزگان و موفقیت آن‌ها در برگزاری جلسه‌ی بزرگ مردمی و جلسه‌ی مشترک طرف‌های درگیر دارد. اقبال خیبر، یکی از اعضای کاروان می‌گوید: «اگر آن‌جا خواستیم که جلسه را درست و مردم را یکجای کنیم، ممکن است از این تصاویر استفاده کنیم. اگر زمینه‌اش فراهم نبود، فقط کمپین خانه‌به‌خانه و مسجد‌‌ به‌‌ مسجد راه‌اندازی می‌کنیم و بعد به ولایت‌های دیگر می‌رویم.»

جنرال رازق فرمانده قدرتمند پولیس قندهار حدود دو ماه پیش از سوی یک نفوذی گروه طالبان در محوطه‌ی دفتر والی قندهار کشته شد و ملا عبدالمنان مسوول نظامی گروه طالبان در ولایت‌های جنوبی حدود دو هفته پیش در اثر حمله‌ی هواپیمای بدون سرنشین نیروهای امریکایی در هلمند کشته شد.

از جنرال رازق به عنوان دشمن درجه یک طالبان در جنوب کشور یاد می‌شد و مرگ جنرال رازق برای طالبان حکم یک پیروزی بزرگ را داشت. به گزارش نیویورک تایمز، در زندان مرکزی کابل، ده‌ها نفر از زندانیان طالبان هنگامی که خبر کشته شدن او را شنیدند با شعار گروهی خودساخته به رقص آمدند: «آن‌ها رازق را کشتند! در کندهار رازق را کشتند!»

برخی کارشناسان می‌گویند به اندازه‌یی که جنرال رازق برای دولت در جنوب مهم بود، به همان اندازه ملا منان برای طالبان مهم بوده است. ملا منان بیشتر در ولایت‌های جنوبی کشور رهبری عملیات گروه طالبان را به عهده داشت.

این دشمنی‌ها در نهایت جان جنرال رازق و ملا منان را گرفت و اکنون صلح‌خواهان هلمندی می‌خواهند با حمل عکس آن‌ها در یک قاب، پیام و نتیجه‌ی ۱۷ سال جنگ را به مردم و طرف‌های درگیر برسانند. صلح‌خواهان می‌گویند که نمی‌توانند با حمل عکس جنرال رازق به سادگی از مسیر قندهار ـ ارزگان که در کنترل گروه طالبان قرار دارد، عبور کنند. حالا تصمیم گرفته‌اند زمانی که در ارزگان برسند این نقشه را اجرا می‌کنند.

اقبار خیبر، از اعضای کاروان صحل‌خواه هلمندی می‌گوید که با گذشتن از مناطق تحت کنترل طالبان با افراد این گروه گفت‌وگو کنند و آن‌ها را برای برقراری آتش‌بس تشویق کنند
عکس: شبکه‌های اجتماعی

اعضای کاروان صح‌خواه هلمندی می‌خواهند در جریان سفر به ارزگان با گذشتن از مناطق تحت کنترل طالبان و نیروهای دولتی، دو طرف را برای برقراری آتش‌بس تشویق کنند. اقبال خیبر به اطلاعات روز می‌گوید: «می‌خواهیم به آن‌ها بگوییم که اگر رهبران تان به شما برای آتش‌بس مشوره نمی‌دهند، حداقل شما به گونه مستقیم به نیروهای امنیتی شلیک نکنید. می‌خواهیم با نیروهای امنیتی نیز بگوییم که افراد گروه طالبان را به‌طور مستقیم نکشید و کوشش کنید که حداقل از کشت و خون اجتناب شود.»

صلح‌خواهان آتش‌بس را مقدم بر آغاز مذاکرات صلح می‌دانند و می‌خواهند که با راه‌اندازی کمپین خانه به خانه و دیدار با طرف‌های درگیر برای تشویق آن‌ها به برقراری آتش‌بس، به مردم نیز بگویند که در حال حاضر مذاکره جریان دارد و قبل از مذاکره آتش‌بس بسیار مهم است. خیبر می‌گوید: «اگر آتش‌بس شود، بعد از مذاکره، لذت می‌بریم. مردم افغانستان در حال حاضر ناامید‌ند و باور نمی‌توانند که مذاکرات جاری واقعی است. اگر [پیش از مذاکره] آتش‌بس شود، مردم احساس می‌کنند که مذاکرات واقعی است و به صلح امیدوار می‌شوند.»

اعضای کاروان صلح هلمندی مسیر کابل تا مزار را پابرهنه پیمودند

این که چرا این کاروان مقصد سفرش را ارزگان تعیین کرده، خیبر می‌گوید: «ولایت ارزگان در محاصره است، کنترل جاده‌ها در دست طالبان است، در این ولایت جنگ، خون، کشتار، قتل و انتحاری زیاد است.» صلح‌خواهان هلمندی می‌خواهند در شرایطی که مذاکرات صلح جدی‌تر شده، صدای صلح‌خواهی را از چنین ولایتی بلند کنند زیرا به گفته‌ی خیبر، صدای صلح‌خواهی از چنین مناطق روی وضعیت جنگ تأثیر می‌گذارد.

در کنار رنج صلح‌خواهی، این کاروان نتیجه‌ی کارش را مثبت ارزیابی می‌کند زیرا به نوعی این حرکت به جهان فهمانده که مردم افغانستان از جنگ خسته شده و صلح می‌خواهند. خیبر می‌گوید که آن‌ها از برخی مقام‌های داخلی و خارجی به‌طور غیرمستقیم شنیده‌اند که این حرکت جرقه‌یی را برای برقراری صلح و گفت‌وگوهای صلح به‌وجود آورده است.

چندی است که امریکا تلاش‌هایی را در راستای آغاز مذاکرات صلح تشدید بخشیده و دولت افغانستان نیز «نقشه‌ی راه صلح» را اعلام کرده و هیأتی را برای گفت‌وگوهای صلح تشکیل کرده است.

آتش‌بس که خواست مقدم‌تر صلح‌خواهان است، تاکنون به جز سه روز عید سعید فطر جامعه‌ی عمل نپوشیده و سفر به ولایت ناامن ارزگان به گفته‌ی خیبر بیشتر تأکید بر اولویت آتش‌بس دارد تا آغاز مذاکرات صلح.

خیبر می‌گوید که اگر فشارهای مالی بر اعضای کاروان بیشتر شود، ممکن است این حرکت صلح‌خواهی متوقف شود. در روزهای اخیر میان آن‌ها این بحث مطرح شده که بیش از این نمی‌توانند ادامه دهند.

هرچند او بر ادامه‌ی صلح‌خواهی به بهای فقیرترشدن تأکید می‌کند اما با واژه‌های که ناامیدی از آن می‌بارد، می‌گوید «اگر چالشی برای حرکت در آینده باشد، آن چالش مشکلات مالی اعضای کاروان خواهد بود.»