وزارت کار و امور اجتماعی کشور میگوید که این وزارت بیش از 90 درصد (۷۸۷ میلیون افغانی) بودجهی انکشافی و ۹۷ درصد (۲۸.۴ میلیارد افغانی) بودجهی عادی خود را در طول سال مالی ۱۳۹۷ خورشیدی مصرف کرده است.
فیضالله ذکی، وزیر کار و امور اجتماعی دیروز (دوشنبه، ۱ دلو) با اعلام گزارش سالانهی مالی این وزارت گفت که بیشترین مقدار بودجه در بخشهای ایجاد اشتغال، آموزشهای فنی و حرفه ای، ایجاد مصوونیتهای اجتماعی برای شهروندان و کارگران، ایجاد مراکز حمایتی و تربیت برای کودکان و مبارزه با فساد مصرف شده است.
وزارت کار و امور اجتماعی کشور ۸۶۳ میلیون افغانی بودجهی انکشافی و ۲۹.۴ میلیارد افغانی بودجهی عادی از بودجهی ۳۷۷ میلیاردی سال مالی ۱۳۹۷ خورشیدی داشته که به گفتهی آقای ذکی، ۹۴ درصد آن تا کنون به مصرف رسیده است. همچنان این وزارت ۲.۱۵ میلیارد افغانی دیگر نیز درامد داشته است.
اشتغالزایی
وزیر کار و امور اجتماعی کشور که در یک نشست خبری در کابل صحبت میکرد، گفت که این وزارت پس از راهاندازی کنفرانس ملی کار، ۵۹ پروژه و برنامهی اشتغالزا را تشخیص داده است: «این پروژهها فعلا تحت کار است و وقتی که به گونهی کامل عملی شد، اشتغال فراوانی ایجاد میشود.»
این وزارت حدود هشت ماه پیش با برگزاری «کنفرانس ملی کار»، اشتغالمحورنبودن بودجهی مالی، عدم تناسب میان عرضهی نیروی کار و تقاضای بازار کار را از مشکلات اشتغالزایی در کشور خوانده بود. همچنان در آن نشست، نبود سیستم گزارشدهی در اشتغال و عدم حمایت کافی از بخش خصوصی از دیگر چالشهای اشتغالزایی در کشور خوانده شده بود.
با این حال، فیضالله ذکی میگوید: «ما میلیونها دالر مصرف میکردیم، اما هیچ کسی نمیپرسید مصرفی که شد، چقدر شغل ایجاد شد… در کشورما فرهنگ گزارشدهی به کسی وجود ندارد که کسی خود را مسوول بداند. همچنان باید بیشتر از ۸۰ درصد شغل توسط سکتورهای خصوصی ایجاد شود، اما این سکتورها متأسفانه به دلیل عدم حمایت، چنان تقویت نشده است که این مقدار شغل را ایجاد کند. ایجاد شغل تنها وظیفهی وزارت کار و امور اجتماعی نیست، بلکه باید همهی نیروها –ظرفیتهای ملی و بینالملی- بسیج شوند.»
او بدون اینکه آماری از تعداد فرصتهای شغلی ایجادشده در سال مالی ۱۳۹۷ خورشیدی، ارایه کند افزود که در طول این سال مالی، بودجهی ملی با درنظرداشت شاخص ایجاد شغل به مصرف رسیده است. به گفتهی آقای ذکی، «اشتغالمحورسازی بودجه به نحوی بوده است که پول پروژههایی که کارش خوب نبوده است، به پروژههایی که پولشان را به مصرف رسانده بوده، سپرده میشد».
وزیر کار و امور اجتماعی همچنان از ایجاد ۷۵ قانون، مقرره، پالیسی و استراتژی به هدف تقویت بخش خصوصی، برداشتن موانع انکشافی برای سکتورها، ارایه خدمات زیربنایی و کاهش بروکراسی به منظور حفظ و افزایش اشتغال خبر داد. بر اساس گفتههای او، این وزارت، ۳۵ تفاهمنامه را نیز در جریان سال جاری به منظور تقویت نیروی کاری در کشور، با وزارت تحصیلات عالی و وزارت معارف امضا کرده است.
این در حالی است که حدود ۱.۹ میلیون تن که واجد شرایط کار در کشوراند، بیکار میباشند که بر اساس آمار وزارت اقتصاد، حدود یک میلیون آنها، افراد باسواداند.
آموزشهای فنی
فیضالله ذکی در این نشست مهارت کارگران کشور را ناکارا خوانده، گفت که وزارت کار و امور اجتماعی در طول سال جاری مالی، ۲۵ هزار و ۶۴۶ نفر را در ۳۴ ولایت کشور از طریق بودجهی ملی و مساعدتهای بینالمللی آموزشهای فنی و حرفوی داده است. او افزود که از این مجموع، ۱۸ هزار تن یا استخدام شدهاند و یا خودشان کار ایجاد کردهاند. این برنامه هماکنون در بیش از ۶۰ ولسوالی کشور در جریان است و حداقل ۱۰ رشتهی فنی در این تعداد ولسوالی، از سوی این وزارت آموزش داده میشود.
آقای ذکی میگوید: «بخش دیگری از چالشهای بیکاری این بود که جوانان حرفه ندارند. امسال یک تحول کلان صورت گرفت که ادارهی ملی آموزشهای فنی و حرفهای ساخته شد. این اداره در چوکات وزارت کار و امور اجتماعی، زمینه آموزشهای فنی و حرفهای کوتاهمدت را برای جوانان فراهم میکند تا بتوانند داخل کار شوند. در این آموزش، رشتههای پروسس سنگهای قیمتی، کار با گازهای غیرمضر به محیطزیست، برق مورد نیاز پارکهای صنعتی جدیدا تدریس میشود.»
مصونیت اجتماعی
وزیر کار و امور اجتماعی کشور حین ارایهی گزارش سال مالی ۱۳۹۷ این وزارت گفت که حدود ۲۸.۴ میلیارد افغانی به ۴۵۰ هزار بازنشسته، معلول و ورثهی شهدا به منظور مصوونیت اجتماعی از سوی این وزارت پرداخت شده است.
او توشیح و تنفیذ قانون حمایت اجتماعی را از دیگر موضوعات مصوونیت اجتماعی خواند و گفت که بر اساس این قانون به اقشار بیبضاعت و نیازمند رسیدگی خواهد شد. آقای ذکی افزود که وزارت کار و امور اجتماعی به دلیل مکلفیتاش نسبت به حقوق کارگران و حمایت از آنان، ۱۰ قانون مربوط به کار را تا کنون نهایی کرده است.
آقای ذکی همچنان افزود: «ما هماکنون ۲۵ پرورشگاه کودکان بیسرپرست در کشور داریم که تا پایان سال جاری خورشیدی، ۱۸ پرورشگاه دیگر نیز در ولایتهای کشور ساخته میشود. در پایان سال تلاش میشود که همهی ولایتها صاحب پرورشگاه شود. این پرورشگاه یک بخش از مصوونیت اجتماعی است، گرچند نیاز بیشتر از این است. همچنان دو مرکز حمایت از کودکانی که والدین ندارند، نیز ایجاد میشود. ما قبلا فقط سه مرکز حمایت از این کودکان در کشور داشتیم.»
او در ادامه افزود: «نیمی از نفوذ کشور ما را کودکان تشکیل میدهند، ما ده تا برنامهی ملی داریم، اما هیچ برنامهی ملی برای اطفال نداریم. ما امیدواریم که امسال شاهد تدوین یک برنامهی ملی برای اطفال باشیم. اهداف ما در سال آینده، تلاش برای شمول اطفال خارج از مکتب به مکتب از طریق وزارت معارف و پایاندادن به کار شاقهی اطفال است.»
مبارزه با فساد
فیضالله ذکی همچنان گفت که از نخستین اقدام وزارت کار و امور اجتماعی در راستای مبارزه با فساد، ثبت دارایی مسوولان این وزارت میباشد و اقدام بعدی این وزارت، جلوگیری از غصب ۶۱ هزار و ۲۵ متر مربع زمینی بود که به منظور اعمار، کودکستان، پرورشگاه و مؤسسات عامالمنفعه توسط شماری از زورمندان غصب شده بود. همینطور این وزارت در طول سال جاری توانسته است که از ۱۷۳ میلیون افغانی قرضهی خود، ۱۷۲ میلیون و ۳۰۰ هزار آن را دوباره به دست آورد.
«ما در راستای مبارزه با فساد اداری نیز، هفت تن از کارمندان وزارت کار و امور اجتماعی را به اتهام فساد بازداشت و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی کردیم.» همچنان از دیگر اقدامات اصلاحی این وزارت به گفتهی آقای ذکی، بایومتریککردن ۱۵۴ هزار و ۳۱ بازنشسته بوده است که از این وزارت حقوق بازنشستگی خود را اخذ میکند.