در ولسوالی کجران دایکندی، فصل برداشت بادام، انگور، انار، انجیر، جواری، ماش و دیگر فراورده‌های کشاورزی و باغداری فرارسیده است، اما کشاورزان و باغداران آن ولسوالی بهدلیل حملات پی در پی طالبان مجبور به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند.
عصمت‌الله احمدی 35 ساله یکی از باشندگان این ولسوالی، شش روز می‌شود که پس از حملات سنگین طالبان بر این ولسوالی باغ و زمین‌هایش را رها کرده و با 9 عضو فامیلش به نیلی، مرکز ولایت دایکندی آواره شده است. به گفته‌ی عصمت‌الله شبیه او حدود 1800 خانواده‌ی دیگر نیز به نیلی و ولسوالی‌های همجوار کجران آواره شده‌اند.
روستاهای مناره، تیملنگی، بالادشت، کاریز نو، کندوها، پاداگک و صدمنی ولسوالی کجران که با ولسوالی نومیش هم‌مرز است، از بیش از یک ماه به این‌سو آماج حملات سنگین طالبان قرار دارد. به گفته‌ی عصمت‌الله در این مدت دستکم 70 نفر از نیروهای دولتی شامل، اردوی ملی، پولیس ملی و پولیس محلی کشته و زخمی شده‌اند و بیش از 10 نفر از مردم ملکی نیز در اثر اصابت گلوله‌های هاوان و راکت جانهایشان را از دست داده‌اند.
عصمت‌الله وضعیت مردم در این ولسوالی را بحرانی توصیف می‌کند و هشدار می‌دهد در صورتی که طی چند روز آینده اقدام جدی نشود، احتمال سقوط ولسوالی «بسیار بالا» است: «وضعیت مردم خیلی بحرانی است. راه‌های مواصلاتی ولسوالی کجران کاملا مسدود است. اگر در چند روز آینده به مردم کجران توجه نشود، احتمال صددرصدی وجود دارد که ولسوالی کجران سقوط کند. مردم از حکومت ناامید شده است. از یک ماه به این‌سو حکومت توجه آن‌چنانی نکرده است.»
ولسوالی «پاتو» از دیگر ولسوالی‌های دایکندی است که این روزها در تیررس طالبان قرار گرفته است. دو روز قبل، طالبان بر دو پاسگاه در روستای «تپه‌ی زیارت» این ولسوالی حمله کردند. در آن حمله 10 تن از نیروهای امنیتی کشته و 15 تن دیگر زخمی شدند. حدود یک سال می‌شود که ولسوالی پاتو تأسیس شده است. این ولسوالی از بدو تأسیس تا کنون هر از چندگاهی مورد هجوم و حملات طالبان قرار گرفته است.
دایکندی از ولایت‌های امن افغانستان به‌حساب می‌‌آمد، اما با حملات اخیر طالبان بر ولسوالی‌های کجران و پاتو به‌صورت پیوسته و بر ولسوالی میرامور به‌صورت گسسته، نگرانی‌های جدی از ناامن‌شدن این ولایت مطرح می‌شود.
فعالان مدنی و شماری از اعضای شورای ولایتی دایکندی، روز جمعه (11 اسد) با راه‌اندازی یک حرکت اعتراضی در نیلی، مرکز این ولایت، مقام‌های محلی دایکندی، به‌خصوص سید انور رحمتی والی این ولایت را به بی‌کفایتی و بی‌توجهی در قسمت دفع حملات طالبان متهم کردند. ادعای آنان این بود که مقام‌های محلی ولایت مصروف کارزارهای انتخاباتی برای نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری‌اند تا رسیدگی به وضعیت بد امنیتی ولسوالی‌های کجران و پاتو. به گفته‌ی آنان والی به‌جای این‌که برای روحیه‌دهی به نیروهای امنیتی و دفاعی به جبهات جنگ برود، به ترکیه رفته و پس از برگشت به کشور به کمپین مشغول شده است. معترضان به همین دلیل به‌صورت نمادین برای والی این ولایت «شرم‌نامه» آماده کردند. تبدیلی فرمانده پولیس، تبدیلی آمر امنیت فرماندهی پولیس ولسوالی پاتو، تجهیز و اکمال نیروهای امنیتی و اعزام نیروهای کمکی از خواست‌های «فوری» این معترضان بود.
والی دایکندی اما در پاسخ به انتقاد فعالان مدنی و شماری از اعضای شورای ولایتی دایکندی این حرکت را مغرضانه می‌خواند و میگوید که او به‌عنوان یک انسان و یک شهروند افغانستان مریض بوده است، به‌صورت قانونی رخصت گرفته است و به اجازه‌ی رییس‌جمهور سفر کرده است: «پس از سفر، یک هفته رفتم کابل و برای حمایت از ولسوالی‌های کجران و پاتو دفتر به دفتر با رهبری نهادهای امنیتی و دفاعی صحبت کردیم و تصمیم‌های مشخصی اتخاذ کردیم. این جوانان ما احساساتی برخورد کرده‌اند. در طول یک ماه تهاجم طالبان اداره‌ی محلی هیج نوع کوتاهی نکرده است و ما لحظه به لحظه با تمام بخش‌های ملکی و نظامی در کنار مردم کجران ایستاد بوده‌ایم و هنوزم هستیم. گاها نهادهای مدنی ما مورد سوءاستفاده سیاسیون وامانده قرار می‌گیرد.»
آقای رحمتی میگوید که او از چهارم تا بیست و ششم سرطان به‌صورت دوامدار در کجران درگیر بوده است. به گفته‌ی او رهبری وزارت دفاع و سایر ارگان‌های امنیتی در جریان تمام حوادث، پیشرفت‌ها و مقاومت مردم در برابر طالب قرار دارند و در بیش از یک ماه گذشته با حملات هوایی، نیروهای زمینی را حمایت کرده است. به گفته‌ی آقای رحمتی در این مدت نیروهای امنیتی و دفاعی کشور با تمام قوا و توان مقاومت و از ولسوالی دفاع کرده اند.
والی دایکندی می‌افزاید که نیروهای امنیتی و دفاعی کشور در ولسوالی پاتو نیز حملات سنگین طالبان را دفع کرده است: «نیروهای ما در ولسوالی پاتو از بهترین تحکمیات و امکانات دفاعی برخوردار است. در همین حمله‌ی اخیری که طالبان از ارزگان جنگجویان زیادی را برای این تهاجم بسیج کرده بودند، نیروهای امنیتی و دفاعی بسیار به‌خوبی توانستند از خود و از مواضع‌شان دفاع کنند. درست است که ما 10 نفر شهید و 15 نفر زخمی دادیم، اما تلفات دشمن دو برابر نیروهای ما است. همین حالا هم نیروهای امنیتی با روحیه‌ی بسیار خوب و سلاح و امکانات بسیار قابل اطمینان در این مواضع مستقرند.»
در عین حال وزارت دفاع کشور میگوید که در ولایت دایکندی تلفات سنگینی به طالبان وارد شده است. روح‌الله احمدزی، سخن‌گوی وزارت دفاع دیروز در یک کنفرانس خبری گفت که نیروهای دفاعی و امنیتی کشور عملا در مواضع مستقر در این ولسوالی‌ها حضور دارند و با طالبان می‌جنگند: «تلاش وجود دارد که وضعیت در این ولسوالی‌ها به‌زودی عادی شود.»
اعضای شورای ولایتی دایکندی اما می‌گویند که به‌رغم این‌که دو شبانه‌روز است که حملات طالبان بر ولسوالی‌های پاتو و کجران متوقف شده است، اما هنوز هم تهدیدات بالا است و هرآن ممکن آنان حملات‌شان را از سرگیرند.
حاجی غیرت جواهری، عضو شورای ولایتی دایکندی در یک تماس تلفنی به روزنامه اطلاعات روز گفت که به احتمال زیاد که طالبان بار دیگر از روستاهای «ناوه‌گری» و«بالادشت» بر پاسگاه‌های دولتی در ولسوالی کجران و از ساحات برمنی و واغنیر به پاسگاه‌های پاتو حمله کنند: «زیرا طالبان در این روستاها حضور دارند و از طرف روز استراحت می‌کنند و از طرف شب حمله می‌کنند.»
به گفته‌ی این عضو شورای ولایتی از بیش از دو ماه به این‌سو در حملات طالبان بر پاسگاه‌های دولتی در ولسوالی‌های کجران و پاتو حدود 120 نفر کشته و زخمی شده‌اند که بیش‌ترشان نیروهای دولتی بوده‌اند و شمار تلفات غیرنظامیان اندک است.
این عضو شورای ولایتی میگوید که تا کنون مقام‌های مرکزی جز وعده و وعید، هیچ اقدامی که بتواند باعث مهار حملات طالبان شود، نکرده است: «پرواز هواپیماها صورت می‌گیرد ولی در حد گشت و گزمه است. هیچ صفوف و تجمع‌های طالبان را هدف قرار نداده است. در این یک ماه هیچ اقدام ملموسی انجام نشده است. این‌که دولت در برابر این جنگ نابرابر این همه بی‌توجهی می‌کند ما هم بهت‌زده شده‌ایم، درحالی‌که مردم دایکندی همواره حامی دولت و قانون بوده‌اند.»
به گفته‌ی این عضو شورایی ولایتی به‌رغم تمامی این نارسایی‌ها، نیروهای امنیتی و خیزش مردمی تا کنون در برابر طالبان به‌شدت مقاومت کرده است. آقای جواهری میگوید که اگر طالبان در هر ولایتی دیگر به‌جز دایکندی به این شدت حمله می‌کرد، قطعا ولسوالی سقوط می‌کرد، اما از آنجایی که نیروهای امنیتی و دفاعی کشور و مردم آن مناطق «بسیار شدید مقاومت می‌کنند»، طالبان تا کنون هیچ پیشرفتی نداشته‌اند: «به جز این‌که از نیروهای امنیتی ما شهید بگیرند و خود شان هم دوبرابر تلفات بدهند دیگر هیچ دست‌آوردی نداشته‌اند. مقاومت نیروهای امنیتی و مردم این مناطق فوق‌العاده است.»
این عضو شورای ولایتی هشدار می‌دهد، در صورتی که نهادهای حکومتی از پایتخت توجه و برای تصفیه این مناطق اقدام جدی نکنند، احتمال این‌که مقاومت سرسختانه بشکند، وجود دارد: «ما امیدواریم که به مرحله سقوط نرسد.»
به اعتقاد این عضور شورای ولایتی طالبان با حمله بر ولایت امنی مثل دایکندی در پی این است که در میز مذاکره خود را قدرتمند جلوه دهد و آن را به‌عنوان برگ برنده در دست داشته باشد: «برای این‌که به دنیا و به طرف مذاکره‌کننده نشان بدهد که هیچ ولایت امنی در افغانستان وجود ندارد که ما حضور نداشته باشیم.»
در همین حال شماری از نمایندگان ولایت دایکندی در مجلس و فعالان مدنی ولایت دایکندی دیروز (شنبه، 12 اسد) با گردهمایی اعتراضی در کابل خواهان اقدام جدی و عاجل حکومت مرکزی، برای جلوگیری از حمله‌های طالبان در ولسوالی‌های کجران، پاتو، ناوه‌‌میش و میرامور شدند. آنان همچنان از حکومت مرکزی خواستند که عملیات‌های تصفیوی زمینی و هوایی در ولسوالی‌های یادشده، برای امن‌سازی نقاط ناامن و بازپس‌گیری مناطق از دست‌رفته راه‌اندازی کند. تجهیز و حمایت نیروهای دفاعی– امنیتی و خیزش مردمی با سلاح‌های مدرن، رسیدگی به زخمی‌های درگیری‌های اخیر، رسیدگی به خانواده‌های شهدا و بی‌جاشدگان و ایجاد کندک دایمی اردوی ملی در ولایت دایکندی از دیگر خواست‌های این مجموعه بودند.
نمایندگان و فعالان مدنی ولایت دایکندی هشدار دادند، در صورتی که حکومت تا 24 ساعت آینده به خواست‌های‌شان پاسخ ندهد، آنان به تحریم انتخابات در دایکندی، راه‌اندازی حرکت‌های اعتراضی در دایکندی، کابل و دیگر ولایت‌ها اقدام خواهند کرد. آنان هشدار دادند به‌رغم این اقدام‌ها اگر حکومت به بی‌توجهی خود ادامه داد، آنان برای دفاع از خود به‌صورت خودجوش به اقدام‌های بعدی دست خواهند زد.