سازمان گزارشگران بدون مرز و شماری از نهادهای رسانهای افغانستان کارزار مشترک حمایت از رسانهها در افغانستان را به راه انداختهاند. این نهادها از طرفهای درگیر جنگ در افغانستان میخواهند که آزادی رسانهها را در پرتو حقوق ملی و اسناد بینالمللی بپذیرند.
همزمان این نهادها باور دارند که در هرگونه گفتوگوهای صلح، تضمین آزادی رسانهها بهعنوان پیششرط اصلی باید مطرح باشد.
تا نزدیک به دو هفتهی پیش گفتوگوهای واشنگتن با طالبان برای صلح آمادهی امضا بود اما در یک اقدام غیرمنتظره، دونالد ترمپ، رییسجمهور امریکا این گفتوگوها را متوقف کرد.
هنوز روشن نیست که آیا دوباره اینگفتوگوها از سر گرفته خواهد شد یا خیر اما سازمان گزارشگران بدون مرز و نهادهای رسانهای افغانستان به این باورند که رسیدن به صلح عادلانه و پایدار بدون تضمین آزادی رسانهها ممکن نیست.
رضا معینی، مسئول سازمان گزارشگران بدون مرز در امور افغانستان و ایران در یک نشست خبری گفت جامعهی جهانی، خبرنگاران، شهروندان، حکومت و نامزدان انتخابات ریاست جمهوری باید از این کارزار حمایت کنند.
این خواست در حالی مطرح میشود که بنابر یافتههای نهادهای رسانهای، خشونت و تهدید در برابر رسانهها و خبرنگاران از زمانی که گفتوگوهای صلح با طالبان جریان داشته افزایش یافته است.
در یک مورد، کمیسیون نظامی گروه طالبان در سوم سرطان امسال با نشر اعلامیهای رسانهها را تهدید به حملهی نظامی کرد. در اعلامیهی آن گروه آمده بود که رسانههایی را مورد حمله قرار خواهند داد که به نفع نیروهای امنیتی افغانستان و بر ضد این گروه تبلیغات نشر میکنند.
عبدالمجیب خلوتگر، رییس نهاد حمایت کنندهی رسانههای آزاد به رسانهها گفت که خشونت در سال جاری به ویژه از ماه هفتم سال میلادی به اینسو افزایش یافته است.
حدود 100 مورد خشونت در برابر خبرنگاران که شامل قتل، زخمی، بازداشت، ضرب و شتم و تهدید میشود در سال روان میلادی به ثبت رسیده است.
به گفتهی آقای خلوتگر، تهدید طالبان در برابر رسانهها، بازداشت خبرنگاران و نبود حضور خبرنگاران زن در بیشتر از 7 ولایت افغانستان و نگرانی آنان از ادامه کارشان در سایر ولایتها، از مهمترین دلیل نگرانی شان از وضعیت جاری همزمان با روند گفتوگوهای صلح است.
هدف از راه این کارزار این است که اگر گفتوگوهای صلح از سر هم گرفته شود، درتوافق باید طالبان باید تعهد کنند که آزادی و امنیت رسانهها بهویژه خبرنگاران زن را به اساس اسناد حقوقی ملی و بینالمللی میپذیرند.
در اسناد حقوقی ملی و بینالمللی بهویژه در قطعنامهی کنوانسیون ژنو، رسانهها و خبرنگاران، بهعنوان جای و افراد ملکی تصریح شده است.
بنابرآمار سازمان گزارشگران بدون مرز، در هژده سال گذشته حدود 120 خبرنگار در جریان اطلاعرسانی در افغانستان جان داده که 16 تن آنان شهروندان خارجی بودهاند. بیش از 40 رسانه مورد حمله قرار گرفته و تخریب شدهاند.