همزمان با نزدیکشدن برگزاری انتخابات، شماری از مقامهای محلی و باشندگان ولایت غزنی از بستهبودن عمدی مراکز رأیدهی در مناطق امن و عمدتا «هزارهنشین» ولسوالی قرهباغ این ولایت خبر میدهند.
نصیراحمد فقیری، رییس شورای ولایتی غزنی به روزنامه اطلاعات روز میگوید که ۱۷ مرکز رأیدهی در مناطق هزارهنشین قرهباغ بهصورت «سازماندهیشده» از فهرست مراکز فعال در غزنی حذف شده است.
همچنان به گفتهی او، مراکز رأیدهی در ساحات ناامن این ولسوالی در جمع فهرست مراکز فعال رأیدهی گرفته شده است.
مراکز غیرفعال اعلامشده از سوی کمیسیون انتخابات قبلا در جریان روند ثبتنام رأیدهندگان این انتخابات نیز مسدود بود.
مسئولان محلی سه ماه پیش (۲۹ اسد) به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که این مراکز براساس گزارش اشتباه امنیتی مسدود اعلام شده است. محمدامین مبلغ، معاون والی غزنی در آن زمان گفته بود که این گزارش اصلاح میشود و «بهزودی در مورد آنها تجدیدنظر میشود».
با این حال اما، با گذشت سه ماه، این وعده تا کنون عملی نشده است و در مناطق امن و عمدتا هزارهنشین قرهباغ هیچ رأیدهندهای ثبتنام نکرده است.
در ولسوالی قرهباغ ۳۳ مرکز از سوی کمیسیون مستقل انتخابات کشور تثبیت شده است که تنها ۱۶ مرکز آن باز است.
مراکز رأیدهی فعال در روستاهای عسکرکوت، لیونیبازار، خونیان، نوروزخیل، ملوک، بهادورکی، شیرخان، بازار قرهباغ، قلبی، قرچه، موشکی، قلعهی باران، گنگی، شیر بالا، شیر پایین و کدی جمرات قرار دارد. این روستاها در شرق ولسوالی قرهباغ عمدتا پشتوننشین و ناامن میباشد که به گفتهی شماری از باشندگان قرهباغ، مرکز اداری گروه طالبان برای این ولسوالی نیز در روستای نوروزخیل موقعیت دارد.
همچنان روستاهای میرک، آیین، جنگلگ، قلیاقل، بلدرغان، نخته، قلوچ بالا، سهده قلوچ، گلکوه، سنگده گلکوه، بیدره، زردالو، نیقلعه، جتنه ترقانی، شاکی نوکه، دهراضی و طاقچین از روستاهایی است که مراکز رأیدهی در آن تثبیت شده، ولی به علت «ناامنخواندن» آن در گزارش نهادهای امنیتی، هماکنون از سوی کمیسیون مستقل انتخابات مسدود اعلام شده است.
این مناطق در غرب ولسوالی قرهباغ کاملا امن و عمدتا هزارهنشین است.
به گفتهی رییس شورای ولایتی غزنی، تصمیم فعالکردن مراکز در ولسوالی پشتوننشین این ولسوالی بر اساس گزارشهای تحریفشدهی مسئولان امنیتی و حکومت محلی از وضعیت امنیتی این ولسوالی گرفته شده است. آقای فقیری میافزاید که کمیسیون انتخابات نیز براساس «خواستههای شخصی این مسئولان» اقدام کرده است و بر این اقدامشان نیز تأکید دارد: «با تأکید این کمیسیون بر این تصمیم سازماندهیشده، این مراکز بهرغم تلاشهای ما هنوز مسدود میباشد.»
دفتر مطبوعاتی والی غزنی اما این گفتهها را رد میکند. محمدعارف نوری، سخنگوی والی این ولایت میگوید که کمیسیون انتخابات از گزارش امنیتی دو سال پیش در دوران ولایت «عبدالکریم متین» در تثبیت مراکز فعال و غیرفعال ثبتنام رأیدهندگان در غزنی استفاده کرده است.
آقای نوری همچنان میافزاید که آنان چندین بار به صورت مکتوبی از کمیسیون انتخابات خواسته است که تصمیمشان در مورد مراکز فعال و بسته در قرهباغ را تغییر دهند، اما آنان توجهی به این مورد نکرده است.
دفتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات در غزنی اما میگوید که این کمیسیون بر اساس گزارشهای امنیتی مقامهای محلی این ولایت اقدام کرده است و مکتوبی هم مبنی بر تغییر در اصلاح این گزارش از سوی هیچ مقامی دریافت نکرده است.
سه ماه پیش کمیسیون مستقل انتخابات گفته بود در صورتی که نهادهای امنیتی از تأمین امنیت این مراکز اعلام آمادگی کنند، آنان بهصورت «استثنا» مدت ثبتنام رأیدهندگان را در آن تمدید میکند و به طبع آن، مراکز رأیدهی نیز فعال میشود. این گفتهها تا کنون عملی نشده است.
روند انتقال مواد حساس انتخاباتی در غزنی
روند انتقال مواد حساس انتخاباتی در تاریخ هشتم سنبله آغاز شد که بر بنیاد زمانبندی انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۸، این روند تا ۲۲ام به پایان رسید. پس از آن نیز روند انتقال این مواد از مرکز ولایات به مرکز ولسوالیها و مراکز و محلات رأیدهی آغاز شد که قرار است تا پنجم میزان (یک روز پیش از برگزاری انتخابات) این روند ادامه یابد.
مواد حساس انتخاباتی شامل اوراق رأیدهی، دستگاههای بیومتریک، جدول نتایج آرا، فهرست رأیدهندگان و اوراق شکایت میشود.
اکنون اما رییس دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات در غزنی نیز میگوید که روند انتقال ۴۰۶ صندوق مواد حساس انتخاباتی در این ولایت با یک روز تأخیر، در ۲۳ام سنبله به پایان رسیده است. به گفتهی نصیر مومند، روند انتقال این مواد از شهر غزنی به مراکز ولسوالیها نیز تا دو روز پیش (شنبه، ۳۰ سنبله) در هشت ولسوالی از طریق هوا به پایان رسیده است. او همچنان تأکید میکند که مواد حساس انتخاباتی به مراکز رأیدهی در شش ولسوالی بهشمول شهر غزنی نیز تا پنجم میزان تکمیل خواهد شد.
از سویی هم، در جریان انتقال این مواد از دفتر مرکزی کمیسیون انتخابات به دفتر ولایتی غزنی این کمیسیون در روستای «سالار» در ولسوالی سیدآباد میدان وردک مورد حملهی طالبان قرار میگیرد. به گفتهی آقای مومند، در نتیجهی این حمله، چهار صندوق مواد حساس بهصورت کامل تخریب و در ۱۰ صندوق دیگر نیز «ورقهای رأیدهی و رنگ انگشت» از بین برده شده است.
رییس دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات در غزنی میافزاید که بستههای این مواد در حضور نمایندگان نهادهای ناظر دوباره تکمیل شده و صرفا این چهار صندوق به علت نرسیدن دستگاه بیومتریک از دفتر مرکزی کمیسیون انتخابات تکمیل نشده است.
او تأکید میکند: «ما امیدواریم که این مواد فورا برسید و در حضور ناظرین ما این بستههای انتخاباتی را تکمیل و به مراکز رأیدهی بفرستیم.»
با این حال اما، شماری از دستههای انتخاباتی و نهادهای جامعهی مدنی ناظر بر روند انتخابات میگویند که در عدم حضور آنان، این صندوقها بررسی و تکمیل شده است.
حبیبالله شینواری، مسئول برنامههای مؤسسهی دیدبان انتخابات افغانستان (ایتوا) میگوید: «کمیسیون انتخابات هیچگونه جزئیاتی با ناظرین ما در غزنی و یا در کابل از این مورد شریک نکرده است. ما شدیدا نگران استفادهجویی انتخاباتی از این موضوع میباشیم.»
عبدالمالک حبیبی، مسئول ستاد انتخاباتی دستهی «ثبات و همگرایی» در غزنی نیز میگوید که آنان با وجود درخواست معلومات در این مورد از کمیسیون تا کنون معلومات و ارقام واضحی به دست نیاورده است. آقای حبیبی تأکید میکند: «ممکن این موضوع رخ نداده باشد و به خاطر تقلب در انتخابات این موضوع را مطرح کند. چون تا هنوز چیزی با ما شریک نشده است.»
دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات در غزنی با رد این گفتهها اما میگوید که این کمیسیون متعهد به برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه میباشد.
ولسوالیهای بازپس گرفتهشده؛ «انتخابات در آنها برگزار نمیشود»
پس از ختم روند ثبتنام رأیدهندگان در کشور، کنترل ولسوالی جغتو دو روز پیش بهدست نیروهای دولتی افتاد. رییس دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات و مقامهای محلی در ولایت غزنی میگویند که به دلیل ثبتنام نکردن رأیدهندگان در این ولسوالی و ولسوالیهای اجرستان، گیرو، ناوه و رشیدان انتخابات برگزار نمیشود.
این در حالی است که پیشتر سیدشاه سقیم، سخنگوی ادارهی مستقل ارگانهای محلی به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که دولت افغانستان از ۳۸۷ ولسوالی در ۲۵ ولسوالی آن کنترل ندارد. او تأکید کرده بود که تلاشهای مشترک برای بازپسگیری شماری از این ولسوالیها و مساعدکردن زمینهی برگزاری انتخابات در آنها جریان دارد.
کمیسیون انتخابات ۴۰۶ مرکز رأیدهی در غزنی را تثبیت کرده است که از آن جمله به خاطر ناامنی در این ولایت، قرار است در ۲۳۳ مرکز ۱۳ ولسوالی آن بهشمول غزنی انتخابات برگزار شود.
گفتنی است که در انتخابات ریاستجمهوری کشور که قرار است در ششم میزان برگزار شود، ۲۵۰ هزار رأیدهنده در غزنی ثبت نام کرده اند.