عملیات تصفیوی در ولایت تخار وارد دهمین روزش شده است. مقامهای محلی ولایت تخار و وزارت دفاع ملی میگویند در این مدت ولسوالیهای بهارک، خواجه غار و ینگی قلعه از وجود طالبان پاکسازی شده و تلفات سنگینی به طالبان وارد شده است.
طالبان یک روز قبل از انتخابات حملات شدیدی را بر ولسوالیهای خواجه غار، چاه آب و بهارک آغاز کردند؛ در حدی که باشندگان ولایت تخار از سقوط تالقان، مرکز این ولایت با راهاندازی حرکتهای اعتراضی ابراز نگرانی کردند.
اکنون اما صفحه به نفع نیروهای امنیتی برگشته است. مقامهای محلی ولایت تخار و وزارت دفاع ملی از پاکسازی کامل حومههای شهر تالقان، ولسوالیهای بهارک، ینگی قلعه و خواجه غار خبر میدهند.
روحالله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع میگوید که هدف بعدی پاکسازی ولسوالی درقد است. ولسوالی درقد حدود سه هفته قبل بهدست طالبان سقوط کرد.
به گفتهی آقای احمدزی، رهبری این عملیات را یاسین ضیا، معاون اول وزارت دفاع ملی و معاونان وزارت داخله و ریاست عمومی امنیت ملی به عهده دارند و این عملیات تا پاکسازی کامل ولایت تخار از وجود طالبان ادامه خواهد یافت.
طبق آماری که سخنگوی وزارت دفاع ارایه میکند، تا کنون در نتیجهی این عملیات افزون بر کشتهشدن مقامهای ارشد طالبان حدود 100 جنگجوی طالب کشته شدهاند. وی افزود که نیروهای امنیتی و دفاعی کشور در این عملیات تلفات جدی ندیده است و در حد چند زخمی است.
وزارت دفاع دیروز اعلام کرد که یکشنبه شب (14 میزان)حاجی صابر، قاضی عمومی طالبان برای ولایت تخار و برهانی گجر، ولسوال نامنهاد این گروه برای ولسوالی نمک آب در یک حملهی هوایی نیروهای افغان در ولسوالی خواجه غار این ولایت کشته شدند.
شماری از نیروهای خیزش مردمی اما در جنگ اخیر تخار کشته شدهاند. پیشتر، در روزهای که طالبان ولسوالی بهارک را زیر آتش گرفته بودند و نزدیک بود که این ولسوالی سقوط کند، کمک هوایی به ساحه فرستاده شد. در یکی از حملات هوای سهواً یک قرارگاه نیروهای خیزش مردمی هدف قرار گرفت. طبق گفتههای مقامهای محلی تخار و اعضای شورای ولایتی این ولایت، در آن حمله هفت تن از نیروهای خیزش مردمی کشته شدند. حکومت محلی تخار یک هیأت حقیقتیاب را برای بررسی قضیه گماشت.
اکنون جواد هجری، سخنگوی والی تخار میگوید که این هیأت دریافته است که در این حمله تنها پنج نفر کشته شدهاند و این حمله از سوی حمایت قاطع سازماندهی شده بود: «ما گزارشی را که از ساحه داشتیم، کتبا به شورای امنیت در مرکز فرستادیم.»
عملیات دوامدار
سخنگوی وزارت دفاع میگوید، تخار که تصفیه شد، عملیات مشابهی در ولایتهای قندوز و بغلان نیز راهاندازی خواهد شد: «در تمامی ولایتهای شمالی این عملیات اجرا خواهد شد.»
پیش از این بارها اتفاق افتاده، ولسوالی که از وجود طالبان پاکسازی شده، پس از مدتی دوباره در تصرف طالبان درآمده است.
وزارت دفاع ملی اما میگوید پس از آنکه عملیات خالد آغاز شد، تاکتیک تغییر کرد و هیچ یک از ولسوالیهای که از وجود طالبان پاکسازی شد، دوباره سقوط نکرد: «در 9 ولسوالی که در یک سال اخیر از وجود طالبان پاکسازی شده است، هیچ کدام دوباره سقوط نکرد. زیرا پلان ما حالا تغییر کرده است، طوری که بعد از آنکه ساحات پاکسازی میشود، نیروی مردمی، امنیتی و دفاعی در ساحه مستقر میشود. چون نظر به تجربیاتی که قبلا داشتیم، نقاط ضعف را کاملا پر کردهایم.»
«در جنگ تخار حدود 2700 خانواده بیجا شدهاند»
به گفتهی آقای هجری از جنگ بهارک و خواجه غار، حدود 2700 خانواده بیجا شدهاند که فعلا در کمپهای مهاجران در تالقان جاگزین شدهاند.
آقای هجری میگوید که برای کمکرسانی به بیجاشدگان، با مؤسسات همکار، ریاست مبارزه با حوادث و ریاست مهاجرین هماهنگی و موادی که نیاز بود برای آنان فراهم شده است.
در همین حال او از بازگشت حدود 40 درصد مهاجران به روستاهایشان خبر میدهد: «پس از آنکه ولسوالیهای بهارک و خواجه غار از وجود طالبان تصفیه شد، حدود 40 درصد مهاجران دوباره به خانههایشان برگشتهاند.»
خانههای مردم، سنگر طالبان
عصمتالله قربانی، عضو شورای ولایتی تخار در مصاحبه تلفنی با روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان در حملات اخیرشان به ولسوالیهای بهارک و خواجه غار، از خانههای مردم بهعنوان سنگر استفاده کردهاند.
وزارت دفاعی ملی ضمن تأیید استفادهی خانههای ملکی بهعنوان سنگر از سوی طالبان، یکی از عوامل کندی عملیات را نیز همین موضوع عنوان میکند. به گفتهی آقای احمدزی، طالبان از خانههای مردم بهعنوان سنگر و حتا از مردم ملکی بهعنوان سپر انسانی استفاده میکنند: «جنگجویان طالب حتا کودکان را با خود میگردانند و در بعضی موارد هم از چادری زنانه استفاده میکنند. نیروهای امنیتی برای اینکه تلفات ملکی وارد نشود، احتیاط میکند.»
در همین حال جواد هجری، سخنگوی والی تخار میگوید که در حملات اخیر طالبان و به دنبال آن تصفیه ولسوالیها از وجود طالبان افراد ملکی کشته نشدهاند، زیرا بیشتر مردم از خانههایشان فرار کرده بودند.
در سوی دیگر محمداعظم افضلی، عضو شورای ولایتی تخار، میگوید که در جنگهای اخیر تخار یک فرد ملکی کشته و دو تن دیگر زخمی شدهاند. به گفتهی او این افراد در نخستین روزهای جنگ، در حومه شهر تالقان کشته و زخمی شدند.
غارت و ماینگذاری
در همین حال اعضای شورای ولایتی تخار میگویند که طالبان در مناطقی که شکست خوردهاند، جادهها و حتا مکاتب را ماینگذار کردهاند.
محمد اعظم افضلی، عضو شواری ولایتی تخار به روزنامه اطلاعات روز گفت که در حال حاضر نیروهای امنیتی در ولسوالیهای بهارک و خواجه غار مشغول تلاشی خانهبهخانه و پاکسازی ماین هستند: «طالبان حتا در داخل مکاتب ماین گذاری کرده بودند و نیروهای امنیتی آن را پاکسازی کردهاند.»
آقای افضلی افزود که طالبان پس از آنکه در ولسوالی خواجه غار شکست خوردند، خانهها و دکانهای مردم و تأسیسات دولتی را را به آتش کشیدند.
در همین حال جواد هجری، سخنگوی والی تخار، مدعی است که طالبان افزون بر آتش زدن خانهها، دکانها و تأسیسات دولتی و ماینگذاری جادهها، اموالی شماری از خانههای مردم را نیز با خود بردهاند: «در ولسوالی خواجه غار پنج شش مورد آن را خودم دیدم که بسیار تآسفآور بود.»
مدارس دینی منبع سربازگیری طالبان
شماری از اعضای شورای ولایتی تخار میگویند که یکی از عوامل نفوذ طالبان در این ولایت، وجود مدارس دینی است که افکار طالبانی را به کودکان و نوجوانان تزریق میکند.
محمد اعظم افضلی، منشی و عضو شورای ولایت تخار میگوید که اکثر جنگجویان طالب تخاری دانشآموزانی بودهاند که در مدارس دینی در این ولایت درس خواندهاند: «اکثر مدارس دینی در تخار، کودکان و نوجوانان را تربیه میکنند و کمی قویتر که شدند آنان را به جبهههای جنگ سوق میدهند. در جنگ بهارک از هر مدرسه آنان سربازگیری کرده بودند.»
این عضو شورای ولایتی میگوید فرماندهان طالبی که جنگ تخار را رهبری میکردند اکثر از خود ولایت تخاراند. او بهعنوان نمونه از مولوی حسن از فرخار، والی نامنهاد طالبان برای تخار، مولوی نورالدین از بهارک، والی نامنهاد طالبان برای سمنگان، ملا رسول، ولسوال نامنهاد طالبان برای بهارک و مولوی کبیر از تالقان یاد میکند که فرماندهی جنگ اخیر در تخار را به عهده داشتهاند.
به گفتهی این عضو شورای ولایتی این فرماندهان طالبان از مناطقشان سربازگیری کردهاند: «آنان از هر روستا از دو تا پنج جنگجو استخدام کردند.»
آقای افضلی مدعی است که حکومت محلی تخار از این مدارس هیچگونه نظارتی ندارد.
این عضو شورای ولایتی یکی از عوامل همسویی مردم با طالبان را، وجود فساد در حکومت عنوان میکند: «یک نفر بنام ملا قادر در خواجه غار، در خط اول جنگ علیه دولت میجنگد. این فرد کسی بوده که از دانشگاه بلخ به درجه کدر فارغ شده است. او پس از آنکه از یافتن کار در دولت ناامید شده به صف طالبان پیوسته است، بلاخره او فرمانده جبهه خواجه غار از جناح طالب شده و حالا در آنجا می جنگد.»
از عملیات تصفیوی که در ولایت تخار راهاندازی شده است، حدود 10 روز میگذرد. در این مدت حومههای تالقان، ولسوالی بهارک، خواجه غار و ینگی قلعه از وجود طالبان پاکسازی شده است. آنطور که وزارت دفاع ملی میگوید این عملیات تا پاکسازی تمامی ولسوالیهای این ولایت ادامه خواهد داشت و در ادامه به ولایتهای قندز و بغلان و در نهایت در سطح شمال کشور گسترش خواهد یافت.