حدود سه ماه از افتتاح رسمی کار عملی ساخت پروژهی جادهی شهرک عرفانی میگذرد، اما چالشها در روند استملاک زمین و نبود رضایت شماری از باشندگان این شهرک همچنان پابرجا است. مسئولان شهرداری کابل روز چهارشنبه (24 میزان) شماری از منازل را در منطقهی «آسیاب بینی» ناحیه سیزدهم شهر کابل بهمنظور آغاز این پروژه تخریب کردهاند. شماری از شهروندان از این اقدام استقبال کردهاند. اما شمار دیگر تا هنوز در برابر این پروژه اعتراض دارند. آنان میگویند مسئولان شهرداری کابل تا کنون هیچ گام عملی در شفافسازی استملاک و رضایت آنان از این روند برنداشته است.
شهرداری کابل در صفحهی فیسبوکش نوشته است که پس از تلاشهای زیاد، این اداره و وزارت شهرسازی در چگونگی استملاک زمینهای مسیر این پروژه با باشندگان آن به تفاهم رسیده و توانسته است در تاریخ 24 میزان روند پاکسازی موانع را در این مسیر عملا آغاز کند. این ادعا از سوی شهروندان معترض رد شده است.
چالش در استملاک رفع نشده است؟
خداداد عرفانی، عضو مجلس و یکی از معترضان به اطلاعات روز گفت که از دو سال به اینسو که طرح جادهی 40 متره ریخته شده است، شهرداری کابل هیچ نوع گام عملی را در روند استملاک برنداشته و رضایت آنان را نگرفته است. او گفت که شهرداری کابل امروز کار تخریب منازل و پاکسازی موانع را از منطقهای آغاز کرده است که در ملکیت دولت است و صاحبان آن سند ملکیت زمینها را ندارند: «در ساحات که ملکیتهای شخصی است تا هنوز مشکل استملاک وجود دارد و تا زمانی که قناعت و رضایت مالکان آن حاصل نشود، در برابر آن ایستادگی خواهند کرد.»
اخیرا شهرداری کابل اطلاعیهای را به نشر رساند که در آن از آغاز کار پاکسازی موانع و تخریب منازل در 23 سنبله خبر میداد. اما در روزهای پس از نشر اطلاعیه کمیسیون سمع شکایات مجلس نمایندگان در نامهی رسمیاش به شهرداری کابل مانع این کار شده است. در این نامه که در 21 میزان صادر شده، آمده است تا زمانی که به شکایت «متضرران» رسیدگی قانونی نشده باشد، از تخریب منازل مسکونی آنان خودداری کنند.
محمدصادق قادری، رییس کمیسیون عرایض و سمع شکایات مجلس نمایندگان به اطلاعات روز گفت که شماری از شهروندان از نبود شفافیت در استملاک این روند به این کمیسیون شکایت کردهاند.
برخی از شهروندان با استقبال از آغاز کار عملی پروژه گفتهاند که خداداد عرفانی با شمار محدودی دیگر بنابر منفعت شخصیشان مانع تطبیق این پروژه و عامل اصلی جنجالها است. از اینرو نامهی مجلس نمایندگان را نیز او عجالتا طی مراحل کرده تا از آغاز کار عملی و تخریب خانهها خودداری کند. اما آقای عرفانی میگوید او تنها معترض و شاکی در برابر این پروژه نیست، بلکه حدود 70 نفر از نمایندگان باشندگان معترض در پارلمان و شهرداری حضور یافته و شکایتشان را از نبود شفافیت و رضایت در روند استملاک ثبت کردهاند.
آقای عرفانی گفت که صاحبان حدود 300 تا 400 خانه مسکونی اکنون شکایت دارند که تا هنوز هیچگونه اقدام عملی در استملاک بهگونهی شفاف از سوی مسئولان شهرداری انجام نشده است. او افزود شهرداری کابل تا هنوز تنها وعده داده است، اما هیچگاه به آن عمل نکرده است. از اینرو صاحبان این شمار خانهها از استملاک قانونی و شفاف خانههایشان با قیمت مناسب و یا در بدل زمین «باالمثل» اطمینان ندارند. آقای عرفانی گفت: «شهرداری کابل باری وعده داده بود که در دامنهی کوه قوریغ زمین باالمثل توزیع میکنند. سپس کوچیها قباله شرعی کشیدند که صاحبان آن زمین آنان هستند و این وعده عملی نشد. پس از آن دیگر هیچ زمینی برای متضرران تخصیص نیافته و آنان در جریان قرار نگرفتهاند.»
از سویی هم آقای عرفانی میگوید در قیمتگذاری زمینها نیز شهرداری کابل قانونی عمل نمیکند. او گفت که در شهرک عرفانی هر بسوه زمین یک میلیون تا یکونیم میلیون افغانی است، درحالیکه شهرداری کابل برای هر بسوه زمین تنها 260 هزار افغانی در نظر گرفته است. «این غیرقانونی و برخلاف قیمت روز و بهدور از انصاف است. اگر این مشکلات رفع شود، حاضرم اولین خطاندازی و تخریب از خانهی من شروع شود.»
نسیم رضوی، باشندهی منطقهی «آسیاب بینی» است؛ جایی که دیروز کارمندان شهرداری روند پاکسازی موانع را در مسیر جادهای که قرار است ساخته شود، آغاز کردهاند. او از متضرران است اما معترض نیست. آقای رضوی میگوید رییس ناحیه سیزدهم، همراه با تیم تخنیکی و امنیتی امروز در آن ساحه حضور یافته و به مردم وعده داده است که زمینهای بدیل در ناحیهی ششم، در نزدیکیهای قصر دارالامان و همچنان مقدار دیگر نیز در منطقهی «کمپنی» به آنان تخصیص داده شده و اکنون طی مراحل میشود تا توزیع شود. آقای رضوی به اطلاعات روز گفت که بنابر مشکلاتی در مسیر جادهی شهرک عرفانی وجود دارد، دهها نفر داوطلب حاضر شدند که خانههایشان تخریب شود تا از مشکلات این مسیر رهایی یابند. با آن هم اما آقای رضوی از ادامهی کار و اینکه این عمل و وعدهی مسئولان شهرداری نمایشی و خیالی نباشد، اطمینان ندارد.
نرگس مومند، سخنگوی شهرداری کابل به اطلاعات روز مشکلات قبلی در روند استملاک را تأیید میکند. اما او میگوید که اینبار برای تمام متضررانی که شکایت دارد و در روند استملاک خانههایشان تخریب میشود، زمینهایی برابر با قیمت روز و مناسب در شهرکی بنام سردار محمدداوود خان در ناحیهی ششم، در نزدیکیهای قصر دارالامان تخصیص یافته و توزیع خواهد شد. اما آقای عرفانی میگوید آنان از این کار شهرداری اطمینان ندارد و میافزاید که در جریان این موضوع قرار نگرفتهاند.
خانم مومند گفت ساحهی یادشده تخصیص داده شده، اما هنوز تثبیت و تشخیص نشده است. به گفتهی او این کار مربوط وزارت شهرسازی و اراضی است، هر زمانی که این وزارت رسما نمرههای زمین را تثبیت و تأیید کند، روند توزیع آن برای متضرران از سوی شهرداری آغاز خواهد شد.
پروژهی جادهی 40 مترهی شهرک عرفانی در ناحیه سیزدهم شهر کابل از سالها به اینسو مورد پیگیری است، اما تا هنوز بنابر جنجالهای که در روند استملاک وجود دارد، تطبیق نشده است. کار عملی این پروژه سرانجام حدود سه ماه پیش در سوم اسد از سوی معاون دوم ریاستجمهوری افتتاح شد. در آن زمان نیز شماری از شهروندان بهدلیل نبود شفافیت در روند استملاک در برابر آن اعتراض داشتند.
جمعی از این معترضان در هنگام قطع نوار به مناسبت افتتاح این پروژه از سوی معاون دوم ریاستجمهوری، به اعتراضشان ادامه دادند. این اعتراضات به درگیری و فیرهای هوایی از سوی نیروهای امنیتی نیز منجر شد. معترضان خشتهای نمونهای افتتاح پروژه را لگدمال کردند. غلامنبی رحیمی، رییس پیشین ناحیه سیزدهم شهر کابل اعتراضهای مردم را بهجا دانست. او به اطلاعات روز گفته بود که افتتاح این پروژه و چندین پروژه دیگر در غرب کابل جنبهی نمایشی دارد. او همچنان گفت تا زمانی که رضایت مردم گرفته نشود، آغاز کار عملی ممکن نخواهد بود.
جاده شهرک عرفانی، به عرض 40 متر، طول دو کیلومتر و به ارزش 250 میلیون افغانی از جادهی شهید مزاری به سمت پل کمپنی کشیده میشود. آقای عرفانی از موجودیت فساد و تغییر مسیر این جاده نیز یادآوری میکند. او میگوید براساس ماستر پلان نخست، قرار بود این جاده به چوک کمپنی وصل شود، اما بنابر مداخله زورمندان و پرداخت رشوه از طرف صاحبان زمین، اکنون مسیر آن منحرف شده و به پل کمپنی وصل شود. به گفتهی آقای عرفانی این موضوع پروژه را با چالش تخنیک و ترافیکی روبهرو کرده است: «چطور میتوان جادهی چهل متره را به جادهی 10 مترهی سر پل کمپنی وصل کرد. این کار سبب ازدحام زیاد ترافیکی خواهد شد و از نگاه تخنیکی مشکل دارد.»
سخنگوی شهرداری موجودیت فساد را رد میکند و میگوید که اگر شکایت و سندی وجود داشته باشد، با این اداره در میان گذاشته شود تا به آن رسیدگی شود.