اعتراضهای رانندگان و صاحبان موترهای باربری شاهراه کابل – قندهار در برابر «اخاذی و ارتکاب قتل از سوی سربازان پولیس» از دو روز به اینسو در قلات، مرکز ولایت زابل ادامه دارد. بیش از 400 راننده موترهای باربری روز جمعه (10 عقرب) پس از آن دست به گردهمایی اعتراضی زدند که یک رانندهی موتر باربری پنجشنبهشب (9 عقرب) از سوی سربازان پولیس در مربوطات ولایت زابل کشته شد.
بهدلیل این گردهمایی اعتراضی شاهراه کابل – قندهار از روز جمعه تا صبح شنبه (11 عقرب) به روی رفتوآمد مسدود بود.
اکنون طلامحمد اتمانزی، رییس انسجام شرکتهای ترانسپورتی به اطلاعات روز میگوید که از صبح دیروز (11 عقرب) شاهراه برای عابران باز شده است، اما اعتراضهای رانندگان موترهای باربری که تعدادشان بیش از 400 نفر است، ادامه دارد. او گفت که این اعتراضها تا زمانی ادامه خواهد داشت که به این چالش بهگونهی درست و اساسی رسیدگی شود.
آقای اتمانزی میگوید رانندهای که اخیرا به قتل رسیده، رانندهی فقیری بوده است که در موترش چندین رأس مواشی را انتقال می داده است. پولیس زمانی به این راننده فیر میکند که او از دادن پول به آنان خودداری میکند: «گفته میشود این قتل بهخاطر بیست افغانی انجام شده است.»
به گفتهی آقای اتمانزی، این اولین مورد نیست که رانندگان بهخاطر نپرداختن پول و مقاومت در برابر اخاذی پولیس کشته میشوند. او گفت که از سه ماه به اینسو این چهارمین باری است که اینگونه رویداد و قتل از سوی پولیس بهگونهی «بیباکانه و بیرحمانه» انجام میشود، اما رسیدگی نمیشود. او گفت این بار اعتراضهایشان را تا زمانی ادامه خواهند داد که به این چالش بهگونهی اساسی و جدی رسیدگی و از اخاذی سربازان پولیس جلوگیری شود.
معترضان خواهان دستگیری و پیگیری عدلی قضایی عاملان اینگونه رویدادهای قتل از سوی سربازان پولیس هستند. از سوی هم آنان میگویند که اینگونه رویدادها تنها در مسیر زابل نیست، بلکه در تمام مسیر این شاهراه اخاذی از سوی پولیس جریان دارد. اقای اتمانزی گفت:
«همواره پولیس از رانندگان به زور و غیرقانونی در سراسر مسیر شاهراه کابل – قندهار – هرات پول میگیرد. حتا بهخاطر بیست-سی افغانی هم اگر داده نشود، رانندگان را لتوکوب و بعضا به قتل میرسانند. تا سههزار افغانی هم از هر موتر پول گرفتهاند.»
گلاسلام سیال، سخنگوی والی زابل نیز رویداد اخیر قتل از سوی پولیس را در مربوطات این ولایت تأیید میکند. او گفت که تعدادی از سربازان پولیس در ارتباط به رویداد دستگیر شده است. همچنان او گفت که هیأتی از مسؤلان امنیتی تشکیل شده تا چگونگی وقوع رویداد را «بهگونهی جدی» بررسی کنند.
آقای سیال گفت که مقامهای محلی به شکایت معترضان گوش داده و در جلوگیری از اخاذیها بیشترین تلاششان را خواهند کرد.
از سوی دیگر، معترضان وزارت ترانسپورت را به بیتوجهی نسبت به وضعیت ترانسپورتی متهم میکنند. رییس انسجام شرکتهای ترانسپورتی به اطلاعات روز گفت که وزارت ترانسپورت تا کنون هیچ کاری را در جلوگیری از اخاذیها در مسیر شاهراه در هماهنگی با نیروهای امنیتی انجام نداده است. خواستیم پاسخ وزارت ترانسپورت را داشته باشیم، اما سخنگوی این وزارت به تماسها پاسخ نگفت.
از سالها به اینسو اخاذی از سوی مأموران دولتی در مسیر شاهراهها از چالشهای عمده در برابر شرکتهای ترانسپورتی و موترهای باربری است. این چالش در مواردی باعث اعتصاب کاری مسئولان این شرکتها شده است.
گزارش دیدبان شفافیت افغانستان از سالهای پیش نشان میدهد که از حدود سه میلیارد دالری که سالانه در افغانستان بهگونهی«رشوه» پرداخت میشود، یک میلیارد آن در جادهها از موترهای باربری گرفته میشود.