ظاهرا بار دیگر کارهای کمیسیون انتخابات زیر سایهی سنگین اختلافهای سیاسی به محاق رفته است. قرار بود شمارش بخشی از آرا روز دوشنبه آغاز شود. این کار به روز سهشنبه موکول شد، اما روز سهشنبه نیز روند بازشماری آرا آغاز نشد. کمیسیون هر روز مشکلات تخنیکی را بهانه میکند، اما روشن است که گیر اصلی اختلافهای سیاسی تیمهای انتخاباتی است. در مورد آغاز این روند میان دو تیم پیشتاز انتخاباتی اختلاف وجود دارد. تیم انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله، خواهان تأخیر در این روند تا تصفیه کامل آرا است، اما تیم دولتساز تأکید دارد که تأخیر در روند بازشماری آرا برای آنها قابل قبول نیست. این اختلافها بدون شک بر کارهای کمیسیون سایه انداخته است. با ادامهی این وضعیت امکان ندارد کمیسیون بتواند تا یک هفتهی دیگر نتیجهی ابتدایی انتخابات را اعلام کند.
ریشهی اختلافها برمیگردد به جداسازی آرای سیاه از سفید. روز دوشنبه تیم ثبات و همگرایی خواهان ابطال حدود 300 هزار رای شدند. آین آرا شامل بیش از ۱۳۷ هزار رای قرنطینشده از سوی شرکت درملوک، ثبت بیش از صدهزار رای خارج از زمان رایدهی و همچنین حدود 70 هزار آرای تکراری براساس عکسهای مشابه در دستگاههای بیومتریک است. تیم آقای عبدالله مدعی است که از ۱۳۷ هزار رای قرنطینشده بدون اطلاع به تیمهای انتخاباتی وارد محاسبه کمیسیون انتخابات شده که اطلاعات رایدهندگان آن «باطل، ناشناخته و مبهم» است. اما تیم دولتساز میگوید، اصلا هیچ آرای در قرنطین وجود ندارد. 137 هزار رای که ادعا میشود باطل است، آرای پاک است. ولی تیم ثبات و همگرایی در صدد مختلکردن روند یا بردن انتخابات به دور دوم است. بهنظر میرسد اختلاف تیمهای پیشتاز جدی است.
کمیسیون مستقل انتخابات نباید تسلیم اختلافهای سیاسی شود. منطق کار روشن است؛ یعنی رجوع به طرزالعملها و قانون. انتخابات را به پای اختلافهای سیاسی نباید قربانی کرد. اگر هرچه کارهای کمیسیون از برنامه عقب بماند، به همان پیمانه مشکلات پیچیدهتری دامنگیر نتیجهی انتخابات میشود. روشنکردن سرنوشت 137 هزار رای نباید آنقدر سخت باشد. کمیسیون قبلا اعلام کرده است که آرای بیومتریکنشده باطل است. 137 هزار رای یا هرچند رای دیگری که بر سر آن اختلاف وجود دارد، اگر معیارهای آرای بیومتریکشده را دارا باشد که معلوم است باید اعتبار داده شود و اگر هم که فاقد معیارها است روشن است باطل است. هرکس با معیارها مخالفت کند، بانی مشکلات شناخته خواهد شد.
کمیسیون مستقل انتخابات و اعضای آن نباید اختلافهای سیاسی تیمهای انتخاباتی را هر روز توجیه کند و آن را به پای مشکلات تخنیکی بگذارد، برای مردم واضح شده که ریشه مشکلات در جایی دیگری است. اعضای کمیسیون انتخابات باید شجاعانه اصل مشکل را با مردم در میان بگذارد و افشا کند که زیر فشار سیاسی است و این فشارها از سوی چه مرجعی است. وگرنه معنا ندارد که مشخصکردن کمتر از دو میلیون رای بیش از دو ماه زمان ببرد.
کمیسیون انتخابات آرای معتبر را یک میلیون و ۸۴۳ هزار اعلام کرده است. با این حساب چیزی کمتر از پنج درصد کل جمعیت کشور و کمتر از ده درصد واجدین شرایط رایدهی به پای صندوقهای رای رفتهاند. اما هنوز که یکونیم ماه از برگزاری انتخابات گذشته، نتیجهی ابتدایی انتخابات اعلام نشده است. قرار است تا یک هفته دیگر نتیجه ابتدایی انتخابات اعلام شود. این دومین تقویم برای اعلام نتیجه ابتدایی انتخابات است. تقویم اول نقض شد. قرار بود در ۲۷ ماه میزان یعنی ماه پیش نتیجه ابتدایی اعلام شود، اما چنین نشد و تقریبا با یک ماه تأخیر قرار است نتیجهی ابتدایی اعلام شود. اما همچنان کارهای کمیسیون با کندی پیش میرود. این وضعیت انتقادهای زیادی را برانگیخته است. یک هفته تا اعلام نتایج ابتدایی انتخابات در برابر کارهای زیاد باقیمانده، فرصت کمی است. در غیر این صورت تقویم دوم نیز نقض خواهد شد و کمیسیون قادر نخواهد بود نتیجهی ابتدایی انتخابات را در ۲۳ عقرب اعلام کند. اگر بعد از یک دوره تمدید باز هم نتیجهی ابتدایی اعلام نشود، کارهای کمیسیون با پرسش جدی مواجه خواهد شد و شک و تردیدهای سیاسی جایش را به یک بحران علنی خواهد داد.