همزمان با برگزاری نشست مشورتی در مورد «چارچوب نصاب آموزشی قابلیت‌محور» از سوی وزارت معارف کشور، سرور دانش، معاون دوم ریاست‌جمهوری می‌گوید که ۶۵ درصد دانش‌آموزان صنوف چهارم مکاتب دولتی افغانستان به اهداف آموزشی صنف اول دست نیافته‌اند.
آقای دانش که دیروز (دوشنبه، ۲۰ عقرب) در این نشست صحبت می‌کرد، افزود که کم‌تر از ۱۵ درصد دانش‌آموزان صنوف چهارم مکاتب افغانستان نمی‌توانند مفهوم یک پاراگراف ساده را درک کنند. به گفته‌ی آقای دانش این ارزیابی از سوی بانک جهانی دو سال پیش (۱۳۹۶ خورشیدی) انجام شده است. او اما تأکید کرد که این وضعیت هنوز در مکاتب افغانستان صدق می‌کند.
بربنیاد این ارزیابی، شاگردان صنوف چهارم مکاتب دولتی نتوانسته‌اند که ۳۰ درصد پرسش‌های این ارزیابی از مضامین دری و پشتو را درست انجام دهند. وزارت معارف اما می‌گوید که از آن زمان تا کنون تغییراتی در کیفیت آموزش به میان آمده است.
این وزارت از امروز برای دو روز به‌منظور اصلاح نصاب آموزشی با اشتراک بیش از ۳۰۰ نفر از شهروندان کشور از جمله آموزگاران مکاتب، متخصصان حوزه‌ی آموزش و پرورش، نمایندگان شورای علما، استادان دانشگاه، نمایندگان ادارات دولتی، والدین دانش‌آموزان و نمایندگان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان برگزار شود. وزارت معارف هدف از برگزاری این نشست‌ها را شمولیت شهروندان در آموزش و پرورش، مردمی‌سازی معارف، جمع‌آوری دیدگاه‌های شهروندان در مورد ضرورت تجدید نصاب آموزشی و چگونگی محتوای نصاب آموزشی خواند.
مرجان متین، معین انکشاف نصاب و تربیه‌ی معلم وزارت معارف در این نشست گفت که این وزارت در اصلاح نصاب آموزشی، دیدگاه همه‌ی اقشار شهروندان و متخصصان آموزش و پرورش را در با استفاده‌های شیوه‌های حضوری و غیرحضوری توسط ایمیل، تماس و شبکه‌های اجتماعی می‌گیرد. او از متخصصان آموزش و پرورش در داخل و خارج از کشور خواست تا به این روند بپوندند.
از سویی هم، میرویس بلخی، وزیر معارف کشور گفت که چارچوب اصلاح نصاب آموزشی در وزارت معارف تدوین و ترتیب شده، اما به‌خاطر تکمیل‌شدن آن به مشوره‌ی اشتراک‌کنندگان در این نشست گذاشته می‌شود.
پرسش‌های اساسی اصلاح نصاب آموزشی
در جریان سه روز برگزاری نشست مشورتی اصلاح نصاب آموزشی درباره‌ی موضوعات مختلف از جمله رشته‌بندی دوره‌ی لیسه‌ی مکاتب، ادغام برخی از مضامین درسی و چگونگی آموزش زبان‌های مادری در مکاتب بحث می‌شود. همچنان در مورد ضرورت آموزش زبان انگلیسی و کامپیوتر در مکاتب، تدوین مسوده‌ی رهنمود املای پشتو و دری و ضرورت لغو مضامین فرعی در مکاتب افغانستان نیز از موضوعات بحث میان شرکت‌کنندگان میباشد.
میرویس بلخی گفت که این موضوعات از مباحث اصلی در جریان سه روز کنفرانس مشورتی اصلاح نصاب آموزشی میباشد. او تأکید کرد که در مورد شماری از این موارد در وزارت معارف توافق شده، اما این موضوعات دوباره به بحث گذاشته می‌شود و توافق عمومی در این موارد از اشتراک‌کنندگان اخذ خواهد شد: «ما تا اندازه‌ای که ممکن بود، مطالعات خود را انجام داده‌ایم و هنوز فکر کرده‌ایم که پاسخ درست و دقیق وجود ندارد. امیدواریم که این طرح تکمیل شود تا وزارت معارف آن را به عرصه‌ی اجرا بگذارد.»
در همین حال معین انکشاف نصاب و تربیه‌ی معلم وزارت معارف توضیح داد که مفردات و کتب درسی مضامین مکتب نهایی و از اکثر مضامین تهیه شده است. همین طور رهنمود املای زبان‌های پشتو و دری نیز در چارچوب نصاب آموزشی جدید و قابلیت‌محور ساخته شده است. این وزارت در مورد لغو مضامین فرعی از نصاب آموزشی نیز تصمیم گرفته و شماری از مضامین از جمله مضامین علوم طبیعی، دینی و اجتماعی در بخش‌های مربوطه‌اش ادغام شده است.
نوریه نزهت، سخن‌گوی وزارت معارف به روزنامه اطلاعات روز گفت که این موضوعات همچنان با اشتراک‌کنندگان به پرسش گرفته می‌شود. او تأکید کرد که تصامیم‌گرفته شده از سوی وزارت معارف در صورت وجود آرای مخالف در این نشست، ممکن لغو شود.خانم نزهت اما افزود که این وزارت در تلاش است تا نصاب آموزشی را براساس تجربه‌ی کشورهای پیش‌رفته در بخش آموزش، ارزش‌های اسلامی، ملی و جهانی را ایجاد کند.
در همین حال سرور دانش گفت که این نصاب آموزشی باید با الهام‌گیری از قانون اساسی افغانستان، تجربیات کشورهای منطقه و جهان و افتخارهای تاریخی کشور به‌خصوص بخش ادبیات تهیه شود. او همچنان افزود که در این نصاب باید موارد ایدئولوژی‌های تندروانه و اندیشه‌های افراطی برداشته شود و هیچ‌گونه تضادهای ناشی از نفرت‌پراکنی، تعصبات قومی و زبانی کشور در آن گنجانده نشود.
از سویی هم، معین انکشاف نصاب و تربیه‌ی معلم وزارت معارف گفت که این وزارت تا کنون در مورد تصحیح نصاب آموزشی هشت نشست مشورتی را با جوانب ذیدخل و شرکاری کاری این وزارت برگزار کرده است. پنج نشست مشورتی دیگر از سوی این وزارت در شهر‌های کابل، هرات، مزارشریف، قندهار و جلال آباد با نمایندگان والدین دانش‌آموزان، آموزگاران و مسئولان اداری مکاتب گرفته شده است.
خانم متین افزود که در جریان این نشست‌ها شماری از مضامین غیرکاربردی تشخیص شده است. همچنان حجم زیاد مواد درسی، تکثر مضامین، به‌روزنبودن محتوای نصاب تعلیمی کنونی و موجودیت اشتباهات در کتب درسی از دیگر یافته‌های این نشست‌ها بوده است.
محروم‌بودن ۳.۷ میلیون کودک از آموزش
معاون دوم ریاست‌جمهوری کشور در بخشی از صحبت‌هایش در این نشست گفت که حدود ۹.۶ ملیون کودک در بیش از ۱۸ هزار مکتب افغانستان مصروف آموزش اند. از این جمع ۳۸ درصد آن‌ها را دختران تشکیل می‌دهند. آقای دانش افزود که ۳.۷ میلیون از کودکان در سن مکتب در افغانستان به دلایل مختلف از آموزش محروم اند.
در همین حال، میرویس بلخی گفت که این وزارت در تلاش است که رقم محرومین از آموزش را با ساخت مکاتب در جاهای محروم و ناامن کشور کاهش بدهد.