کمیسیون حقوق بشر با نشر گزارش تازه از اعمال خشونت علیه زنان در هفت ماه سال جاری خورشیدی گفته است که محیط خانه، ناامن‌ترین جای برای زنان در افغانستان به‌حساب می‌آید.
براساس گزارش کمیسیون حقوق بشر که امروز (شنبه، دوم قوس) منتشر شده است، از مجموع دوهزار و 762 مورد خشونت علیه زنان که در این کمیسیون به ثبت رسیده، حدود 97 درصد آن در محیط خانه اعمال شده است.
طبق گزارش کمیسیون حقوق بشر، سه درصد دیگر در کوچه و خیابان، محل کار یا اداره، شفاخانه، مکتب، دانشگاه، توقیف‌خانه و زندان‌ها روی داده است.
افزایش هشت‌درصدی خشونت علیه زن
براساس این گزارش، خشونت علیه زنان در هفت ماه سال روان خورشیدی نسبت به زمان مشابه در سال گذشته، هشت درصد افزایش یافته است.
در گزارش کمیسیون حقوق بشر آمده است: « در جریان هفت ماه سال 1398هـ.ش، حدود دوهزار و 762 مورد خشونت با زنان در دفاتر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به ثبت رسیده است. اما در هفت ماه سال 1397 در حدود 2 هزار و 536 مورد خشونت با زنان در دفاتر کمیسیون به ثبت رسیده بود. مقایسه آمار این دو سال نشان می‌دهد که خشونت با زنان در هفت ماه سال 1398 نسبت به هفت ماه سال 1397، در حدود 8.2 درصد افزایش یافته است.»
بر بنیاد این گزارش از مجموع آمار خشونت علیه زنان، یک‌هزار و 41 مورد آن خشونت روانی و کلامی، 861 مورد خشونت فیزیکی، 485 مورد خشونت اقتصادی، 123 مورد خشونت جنسی و 252 مورد سایر خشونت‌هاست که در هفت ماه سال 1398 به ثبت رسیده است.
خشونت جسمی
طبق این گزارش گسترده‌ترین نوع خشونت، خشونت فیزیکی و جسمی است که شامل 744 مورد لت و کوب، 30 مورد قتل، 71 مورد جراحت، هفت مورد آتش‌زدن، هشت مورد کار اجباری و یک مورد قطع عضو بدن می‌شود.
به همین ترتیب خشونت جنسی از مشکلات جدی دیگری است که زنان در افغانستان با آن مواجه است. طبق این گزارش، در هفت ماه سال روان خورشیدی، 123 مورد خشونت جنسی در کمیسیون حقوق بشر ثبت شده است. خشونت جنسی علیه زنان چهار درصد تمامی انواع خشونت‌ها را تشکیل می‌دهد. در گزارش آمده است: « خشونت جنسی از تابوها در جامعه افغانستان است. از این رو تلاش می‌شود که خشونت جنسی کتمان شود. به همین دلیل بسیاری از موارد خشونت جنسی گزارش داده نمی‌شود.»
«خشونت جنسی به شیوه‌های متفاوت انجام می‌شود؛ مثل تجاوز جنسی، روابط نامعمول جنسی، توهین و تحقیر جنسی، سقط جنین اجباری و دیگر موارد.»
طبق گزارش کمیسیون حقوق بشر، از میان انواع خشونت جنسی، 24 مورد تجاوز جنسی که شنیع‌ترین نوع آن است به ثبت رسیده است. به همین ترتیب 24 مورد رابطه نامشروع شوهر با دیگران ، 30 مورد آزار و اذیت جنسی، هفت مورد سقط جنین اجباری، 15 مورد اجبار در رابطه‌ی جنسی و 23 مورد اجبار به فحشا و لواط است که در بانک اطلاعات کمیسیون به ثبت رسیده است.
خشونت اقتصادی
خشونت اقتصادی، نوع دیگری از خشونت علیه زن است که در هفت ماه سال روان خورشیدی، 458 مورد آن در کمیسیون حقوق بشر به ثبت رسیده است.
طبق گزارش حقوق بشر، از مجموع خشونت‌های اقتصادی، 422 مورد آن عدم دسترسی زنان به نفقه، 10 مورد ممانعت از حق کار، هشت مورد انکار از حق میراث، 23 مورد عدم تصرف در اموال شخصی و 22 مورد عدم پرداخت مهریه بوده است.
خشونت کلامی و روانی
گزارش کمیسیون حقوق بشر نشان می‌دهد که در هفت ماه سال 1398 یک‌هزار و 41 مورد خشونت کلامی و روانی با زنان به ثبت رسیده است. این رقم 37.7 درصد کل موارد خشونت علیه زنان را تشکیل می‌دهد.
از مجموع خشونت کلامی و روانی با زنان در زمان یادشده، 601 مورد تمسخر و استهزا، 79 مورد اتهام، 153 مورد اخراج از خانه، 52 مورد انزوای اجباری، 126 مورد تهدید به قتل، 14 مورد توهین به‌دلیل نداشتن طفل، 9 مورد توهین به‌دلیل نداشتن کودک پسر و چند مورد باقی‌مانده را خشونت‌هایی مثل توهین به‌دلیل معلولیت و «سوءشکل» تشکیل می‌دهد.
«خشونت‌های زبانی و کلامی از موارد شایع خشونت با زنان است که در داخل خانواده و در محلات عامه به‌صورت آزار و اذیت خیابانی به وقوع می‌پیوندد. این خشونت‌ها پیامد منفی و زیان‌بار برای روح و روان زنان دارد.»
در گزارش کمسیون حقوق بشر تصریح شده است که خشونت علیه زنان تنها به مواردی که در بالا به آن اشاره شد، خلاصه نمی‌شود، بلکه انواع خشونت‌های دیگر نیز انجام شده است که 252 مورد آن در کمیسیون حقوق بشر به ثبت رسیده است.
از مجموع آمار ثبت‌شده از سایر نوع‌های خشونت علیه زنان، 37 مورد ازدواج اجباری، 7 مورد اجبار به استفاده از مواد مخدر، 30 مورد دسترسی نداشتن به خدمات صحی، 24 مورد چند همسری، 31 مورد ممانعت از انتخاب همسر، 22 مورد ممانعت از حق تحصیل، 37 مورد ممانعت از دید و بازدید نزدیکان، 26 مورد نفی قرابت و باقی موارد را خشونت‌هایی مانند ممانعت از فعالیت‌های سیاسی و مدنی تشکیل می‌دهد.
در گزارش کمیسیون حقوق بشر تأکید شده است که خشونت با زنان پیامدهای ناگوار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر زندگی زنان افغانستان به همراه دارد. این گزارش کمیسیون نشان می‌دهد که اعمال خشونت بر زنان در 8.2 درصد سبب مشکلات روانی و روحی، در 37.1 درصد سبب بی‌سرنوشتی، در 1.7 درصد سبب اقدام به خودسوزی، در یک درصد سبب اقدام به خودکشی، در یک درصد سبب ترک تحصیل، در 6.5 درصد سبب ترک منزل، در یک درصد سبب ترک وظیفه، در 14.4 درصد سبب تقاضای جدایی، در یک درصد سبب فحشا، ابتلا به امراض جنسی و معلولیت اعضای بدن شده است.
عوامل خشونت با زنان
گزارش کمیسیون حقوق بشر نشان می‌دهد که موجودیت عرف و عنعنات ناپسند، نبود امنیت و ضعف در حاکمیت دولت در ولسوالی‌ها و ولایات دوردست، استمرار فرهنگ معافیت از مجازات، فساد اداری و سوءاستفاده از موقف وظیفه‌ای، دخالت افراد متنفذ در امر رسیدگی به قضا‌یا، دسترسی محدود زنان به عدالت (محاکم، دادستانی‌های منع خشونت، توقیف‌خانه‌های زنانه و وکلای مدافع)، دفتر ثبت ازدواج و طلاق در نقاط دوردست، بی‌سوادی و سطح پایین آگاهی عامه، فقر و بی‌کاری و افزایش اعتیاد به مواد مخدر از عوامل عمده‌ی خشونت علیه زنان است.
در گزارش کمیسیون حقوق بشر آمده است که از مجموع دوهزار و 762 مورد خشونت، 420 قضیه خشونت به پولیس، 530 قضیه به دادستانی و 793 قضیه به محاکم راجع شده است. 164 مورد از طریق میانجی‌گری یا مداخله قانونی حل شده است، 49 زن به خانه‌های امن معرفی شده‌اند. به همین ترتیب طبق این گزارش، برای 583 قضیه خشونت مشوره لازم حقوقی ارایه شده است، 50 قربانی به مراکز صحی معرفی شده است، 227 قضیه خشونت به ارگان‌های دولتی مثل وزارت زنان و ریاست حقوق وزارت عدلیه معرفی شده است.
طبق این گزارش از مجموع 420 مورد خشونتی که به پولیس راجع شده است، به 270 قضیه رسیدگی شده و به دادستانی محول شده است: «عاملان 150 قضیه فراری‌اند که فعلا تحت تعقیب پولیس قرار دارند.» به همین ترتیب از مجموع 530 قضیه‌ای که به دادستانی‌های اختصاصی مبارزه با علیه خشونت با زنان محول شده است، 110 قضیه حل شده است و روند تحقیقات 230 قضیه‌ی دیگر تکمیل و به دادگاه رسیده است. از 263 مورد خشونتی که به دادگاه محول شده، 160 مورد فیصله شده و 113 قضیه‌ی دیگر در دادگاه تحت کار است.
افزایش آگاهی زنان نسبت به حقوق‌شان، به‌ویژه حقوق زنان در روابط خانوادگی و اجتماعی، طرح راهکارهای موثر با سنت‌های ناپسند و مردسالاری، زمینه‌سازی برای استقلالیت مالی زنان، افزایش نقش زنان در سیاست‌گذاری‌های کلان ملی، تقویت دادگاه مبارزه با خشونت علیه زنان، تقویت زنان در صفوف نیروهای امنیتی، تعدیل قانون منع آزار و اذیت زنان و کودکان برای تعیین و تشخیص مصداق‌های آزار و اذیت، تعدیل قانون منع خشونت علیه زنان، فراهم‌آوری تسهیلات لازم برای ثبت ازدواج و طلاق در سراسر کشور و ایجاد خانه‌های امن بیش‌تر از مواردی است که کمیسیون حقوق بشر برای کاهش خشونت علیه زنان، پیشنهاد کرده است.