نیویورک تایمز
برگردان: حمید مهدوی
اگر در جادههای شهر کابل قدم بزنید و به یک دهه جنگ غرب در افغانستان نظری بیاندازید، جوانهایی را میبینید که برچسبهای آمریکایی به لباس شان زدهاند، جوانهایی که عینکهای شیک و مُد روز را به چشم میکنند و مبایلهای روز را به دست میگیرند، همهی اینها، تلاشهای این جوانان را که میخواهند به مُد روز زندگی کنند، نشان میدهند.
ما میخواهیم از افغانها درمورد تأثیر تلاشهای غرب برای اصلاح سیستمهای عدلی و سیاسی افغانستان بشنویم. آیا قوانینی که به تأثیر از ایالات متحدهی آمریکا برای این کشور ساخته شدهاند، برای افغانستان کمکی کرده است؟ اگر بخواهیم در مورد این که خارجیها علاوه از مصرف خُمپاره و اعمار چند بلندمنزل در افغانستان، از خود چه بر جای گذاشتهاند، چیزی که جوانهای کابل میپوشند و به چیزی که ارزش قایل اند، حس راحتی به آدم میدهد.
این تجمل، به نسلی مربوط است که انتظار میرود برای پذیرش حقوق زن، دموکراسی و سایر آرزوهایی که آمریکا و همپیمانانش میلیاردها دالر را برای تحقق آن به مصرف رسانیده است، آماده است.
اما مصاحبه با تعدادی از جوانها تصویری از یک نسل جدید را که نسبت به جامعهی شان، بهخصوص در مورد مسایل مربوط به حقوق زن محافظه کار اند، ترسیم میکند. مسئلهی حقوق زن یکی از نگرانیهای عمدهی غرب در افغانستان است.
مسئلهی نقش زن در جامعه هنوز درمیان جوانها بحث برانگیز باقی مانده است. شاید مسئلهی نقش زن در جامعه، یکی از حساسترین موضوعاتی بوده است که غربیها (که سال آینده میخواهند از افغانستان خارج شوند)، تأثیر کمتری در این زمینه داشتهاند.
آمنه مستقیم جاوید، رییس اتحادیهی زنان مخالف فساد گفت: «اگر کسی فکر میکند که جوانها تغییر کرده است، باید دراین مورد تجدید نظر کند. این مردان جوان در محیط جنگ بزرگ شدهاند، از کسانی که حتا حقوق خود را نمیدانند، چطور میتوان انتظار داشت که حقوق خواهران، مادران و سایر زنان را درک کنند؟ اگر آنها شلوار «جین» میپوشند و موهای شان را به سبک غربی کوتاه میکنند، مفهومش این نیست که آنها مترقی اند».
حتا در کابل که یکی از آزادترین شهرهای افغانستان است، مردان جوان و زنان اعتقاداتی را تبارز میدهند که درست در برابر پیامهایی قرار دارد که از سفارت آمریکا در کابل بیرون میآید. بسیاریها دموکراسی را ابزاری میداند در دستان غرب. اکثریت افغانها به سیستم عدلی قبیلهای تکیه میکنند و دادگاهها را مکانی میدانند برای اخاذی.
یکی از روزها تعدادی از زنان جوان در منزل سوم یک سالون عروسی گرد هم آمده بودند و در حالی که گرمای خفه کنندهای را در پشت نقابهای سیاه شان تحمل میکردند، میخواستند علیه قانونی که جدیدا به منظور حفاظت از حقوق زنان افغانستان پیشنهاد شده بود، اعتراض کنند. مردان بیرون ایستاده بودند تا از ورود اشخاص ناشناس به داخل سالون جلوگیری کنند. روی یکی از پوسترها نوشته بودند: «من یک زن خودآگاهم و فریب شعارهای پوج غربیها را نخواهم خورد».
سعیده حفیظ، یکی از اعتراض کنندگان به معترضانی که تعداد آنها به 200 نفر زن جوان (همراه با اطفال) میرسید، گفت: «این قانون نه تنها مخالف ارزشهای اسلامی است، بلکه مخالف سایر ارزشهای اخلاقی نیز است. اگر امروز خاموش بمانیم، بهزودی جامعهی ما نیز مانند غرب از نگاه اخلاقی فاسد خواهد شد». این افکار را میتوان در نقاط مختلف شهر شنید؛ از محل تجمع تاکسیها تا رستورانتهای شلوغ شهر نو و حتا در محوطهی با اعتبارترین دانشگاههای کشور.
در یکی از روزهای اخیر تعدادی از مردان در میان صداهای ناهنجار بوق (هارن) و صدای ماشین منتظر بودند، یک تعداد داخل یک موتر خاکآلود که به طرف تایمنی 2 میرفت، سوار شدند. همین که موتر در جادهی خراب آغاز به حرکت کرد، حاملان آن سر بحث را باز کردند و در مورد جنگی که بین دو وکیل زن در پارلمان رخ داده بود، صحبت میکردند. مرد سالخوردهای با موهای سرخ و چشمان آبی که زانوهایش را به سینهاش چسپانده بود، گفت: «چه کسی اجازه داده که اینها در پارلمان راه یابند، زنها باید درخانه بمانند». مرد جوانی که در کنار او نشسته بود، چند عدد کتاب نیز به دست داشت و شلوار خاکی و بلوز آبی به تن داشت، به نشانهی تأیید سرش را تکان میداد.