در پنج سال گذشته بیش از پنج‌هزار جزیب زمین برای کشت پسته در غرب کشور، عمدتا در ولایت‌های هرات و بادغیس ساخته شده است. تلاش برای گسترش باغ‌های پسته در این دو ولایت ادامه دارد. مسئولان پروژه‌ی ملی باغداری در غرب کشور می‌گویند تا یک سال آینده در هرات و بادغیس در بیش از یک‌هزار جریب زمین دیگر نیز باغ پسته ساخته خواهد شد.
عبدالله هاشمی، مسئول پروژه‌ی باغداری در ولایت‌های غربی به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که از سال ۲۰۱۴ به این‌سو پنج‌هزار و ۴۰۰ جریب زمین باغ پسته در هرات و بادغیس ایجاد شده است: «هزینه‌ی احداث باغ‌های پسته از سوی پروژه ملی باغداری پرداخت می‌شود. هر جریب زمین برای احداث باغ‌های پسته، بیش از ده‌هزار افغانی هزینه دارد و ما باغداران را در بخش ساخت باغ‌های پسته به‌گونه‌ی رایگان آموزش می‌دهیم.»
اداره زراعت هرات می‌گوید، در آینده جنگل‌زار بزرگ پسته در مساحت ۳۰ هزار هکتار زمین در منطقه‌ی دشت حوض در شمال هرات ساخته خواهد شد.
بشیراحمد احمدی، معاون ریاست زراعت هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که هدف از احداث این باغ‌های پسته افزایش میزان تولید پسته و رشد اقتصاد دهقانان است.
برای دهقانان در غرب کشور نیز برنامه‌ی دولت برای احداث باغ‌های بیش‌تر پسته خبری خوشی است. آنان می‌گوید دولت باید فرصت فراگیری آموزش معیاری، سیستم آبیاری منظم و دریافت قرضه‌های بلندمدت را فراهم کند.
عطاالله پوپل، مالک یک باغ پسته در هرات است. او به اطلاعات روز می‌گوید که باید از ریاست زراعت در بخش سم‌پاشی آفات درختان پسته با آن‌ها همکاری شود: «ما نیازمند کود کیمیاوی هستیم و سیستم منظم آبیاری ایجاد شود تا آب به شکل منظم به باغ ما بیاید.»
برای دهقانان و مالکان باغ‌های پسته راه‌اندازی یک پروژه‌ی نو کار آسانی نیست. اولین مشکل آن‌ها یافتن نهال‌های پیوندی است. معمولا به گفته‌ی آن‌ها نهال‌های پیوندی از ایران آورده می‌شود. آنان می‌گویند که ایران اجازه‌ی انتقال پیوند نهال پسته را به افغانستان نمی‌دهد.
ایران یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان پسته در جهان شمرده می‌شود، اما به گفته‌ی مسئولان پسته‌ی افغانستان از لحاظ کیفیت به درجه‌ی بهتری نسبت به پسته‌ی ایران قرار دارد. احتمال آن وجود دارد که با سرمایه‌گذاری بیش‌تر روی باغ‌ها و جنگلات افغانستان برای کشت پسته، این کشور به رقیب جدی ایران مبدل شود.
زنان نیز در این کارزار دست دارند. آمنه هاشمی، یک تن از مالکان باغ‌های پسته در ولسوالی زنده‌جان است. او در حدود پنج میلیون افغانی در ۵۰ جریب زمین سرمایه‌گذاری کرده است، اما در قسمت آوردن پیوند پسته از ایران به مشکل مواجه شده است. او به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که آوردن پیوند پسته از ایران مانند قاچاق است: «ایران اجازه نمی‌دهد که پیوند پسته به افغانستان آورده شود. ایران رشد باغ‌های پسته را به خود خطر می‌داند که پسته مانند زعفران رقیبی برای او مبدل شود.»
هرات، مرکز پروسس پسته افغانستان شمرده می‌شود. معمولا حاصلات جمع‌آوری‌شده‌ی پسته از هرات و بادغیس در هرات پروسس و برای صادرات آماده می‌شود. باغداران پسته از حکومت می‌خواهند که در راستای پروسس و بسته‌بندی معیاری پسته نیز تسهیلات لازم برای‌شان فراهم کنند تا بتوانند نیازمندی بازارهای جهانی را برآورده کنند.
احمدسعید صدیقی، معاون اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که در جریان سال جاری تاکنون ۸۰ تُن پسته از طریق هرات به کشورهای خارجی صادر شده است و این در حالی است که در سال ۱۳۹۷ بیش‌تر از ۳۱۰ تُن پسته به خارج صادر شده است.
هر کیلو پسته در هرات تا یک‌هزار و ۵۰۰ افغانی به فروش می‌رسد. پسته‌ی افغانستان بیش‌تر به کشور هند صادر می‌شود. در گذشته پسته از طریق ایران به کشورهای ترکیه و امارات عربی نیز صادر می‌شد.
آفت خشک‌سالی در باغیس
سهم ولایت بادغیس در مقایسه با هرات در زمینه‌ی حاصلات پسته بسیار بیش‌تر است، اما امسال به‌دلیل خشک‌سالی در این ولایت به میزان چشم‌گیری کاهش یافته است.
عبدالتواب تائب، رییس زراعت بادغیس به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که امسال ۱۵ هزار تُن پسته برداشت شده است و این در حالی است که در سال گذشته ۲۱ تُن برداشت شده بود.
همچنان مسئولان در ریاست زراعت ولایت بادغیس می‌گوید، پسته‌ی امسال افغانستان به‌دلیل برداشت زودرس و خشک‌سالی، مغزش کوچک است.
در حالی توجه حکومت روی احداث باغ‌های پسته متمرکز شده که یک قسمتی از جنگلات پسته در هرات و بادغیس، به‌دلیل بی‌پروایی مردم و حکومت طی چند سال گذشته تخریب شده است. گروه طالبان و افراد مسلح بخشی از حاصلات این جنگلات را استفاده می‌کنند. رییس زراعت بادغیس می‌گوید که با جلوگیری از تخریب جنگلات پسته و احداث باغ‌های جدید، در تلاش افزایش حاصلات پسته در این ولایت هستند.
عبدالعزیز بیگ، رییس شورای ولایتی بادغیس به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که سالانه‌ها میلیونها افغانی از طریق برداشت حاصلات جنگلات پسته در این ولایت به جیب طالبان واریز می‌شود. او می‌افزاید طالبان بخش از نیازهای مالی جنگی خود را از همین راه تأمین می‌کند.
در افغانستان، ۴۵۰ هزار هکتار پسته‌زار ثبت شده که ۹۰ هزار آن، در ولايت بادغيس موقعيت دارد. اما بخش زیادی از این پسته‌زارها آسیب دیده‌اند. اما در سال های اخیر دولت تصمیم گرفته از یک سو از تخریب پسته‌زارها جلوگیری کند و از طرف دیگر زمینه‌ی گسترش و احیای آن را در ولایت‌های مختلف فراهم کند.