کمیسیون انتخابات به رسانهها گفته که در جریان این هفته بهصورت قطعی نتیجهی ابتدایی انتخابات را اعلام میکند. روند بازشماری آرا در تمام ولایات تکمیل شده است. از نظر برخی اعضای کمیسیون انتخابات دیگر دلیلی برای تأخیر اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات باقی نمانده است. مردم افغانستان نیز خواهان روشنشدن سرنوشت انتخابات است. تا کنون بارها تقویم انتخابات زیر پا شده است. از برگزاری انتخابات سه ماه گذشته، ولی هنوز نتیجهی ابتدایی روشن نیست. این وضعیت روی زندگی مردم تأثیر ناگواری داشته است. بسیار از کارهای اقتصادی مردم وابسته به روشنشدن نتیجهی انتخابات و معلومشدن وضعیت سیاسی کشور است؛ زیرا کارهای بزرگ اقتصادی در یک وضعیت نامعلوم از چرخش باز میماند. اما از طرف دیگر، این وضعیت محصول مدیریت ناکام کمیسیون است و این مسأله بهشدت به اعتبار کمیسیون و انتخابات صدمه زده و حتا انتخابات دستمایهی شوخی مردم شده است. چطور در سه ماه نتیجهی کمتر از دو میلیون رای معلوم نمیشود؟
حالا که کمیسیون انتخابات تصمیم گرفته در جریان این هفته نتیجهی ابتدایی را اعلام کند، مردم نیز از آن استقبال میکند، اما این کار زمانی گرهگشا است که اعلام نتیجه مورد پذیرش دستههای انتخاباتی قرار گیرد و این کار مستلزم این است که پیش از اعلام باید به اعتراضها رسیدگی شود. موارد اختلافی برطرف و طرفهای درگیر انتخابات به وحدت نظر برسند. در غیر آن، زمانی که بحث پذیرش نتیجهی انتخابات در میان نباشد، اعلام نتیجه نهتنها که دردی را دوا نخواهد کرد که جنجالها را فربهتر و وضعیت را پیچیدهتر خواهد کرد. اگر کمیسیون بخواهد بدون توجه به اعتراضها نتیجه را اعلام کند، این کار از دو حالت خارج نیست: یا کمیسیون تلاش دارد بار سنگین اختلافها را بر دوش کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی بیندازد و از بنبستی که خود مسبب آن بوده، فرار کند یا کمیسیون پروای بنبست را ندارد و پیامدهای سنگین اعتراضها را دستکم یا نادیده میگیرد که در هر دو صورت بنبست انتخابات جدیتر خواهد شد. از اینرو، تلاشها و کارها باید معطوف به حل مشکل باشد نه پیچیده کردن آن.
دسته انتخاباتی ثبات و همگرایی اوایل هفته پیش اجازه داد بازشماری درهفت ولایت انجام شود. هرچند این کار چراغ سبزی بود برای حل بنبست پیشآمده، اما به معنای پایان اختلافها نیست. هنوز دستههای معترض خواهان باطلشدن 300 هزار رای مورد اختلاف است. آقای عبدالله در نشست خبری هفته پیش خود نیز به همین مورد تأکید کرد. او گفت، این موضوع به معنی پذیرش ۳۰۰ هزار رای مورد اعتراض ستاد او نیست و اگر این آرا باطل نشود، ستاد او حاضر نیست نتیجهی ابتدایی انتخابات را بپذیرد. البته بحث ابطال آرا تنها خواست دستههای معترض نیست. کمیشنران در کمیسیون انتخابات نیز در این مورد اتفاق نظر ندارند. برخی کمیشنران خواهان ابطال 300 هزار اختلافی هستند.
اعلام نتیجهی انتخابات در چه صورتی گرهگشا است؟ زمانی که کمیسیون انتخابات در قدم اول اختلاف داخلی خود را حل کند. حالا که رییس کمیسیون یک چیز میگوید و کمیشنران چیزی دیگر، مردم با چه مبنایی حرف کمیسیون انتخابات را قبول کند. فرض را بر این میگیریم اگر یک بخش از کمیسیون نتیجه را همگانی و یک نامزد را برنده اعلام کند و برخی اعضای دیگر کمیسیون با آن مخالفت کند، آیا واقعا کسی در چنین وضعیت نتیجه را خواهد پذیرفت؟ روشن است که جواب منفی است. در ضمن اعتبار کمیسیون بهعنوان یک نهاد بیش از پیش خدشهدار خواهد شد. از اینرو، هر تصمیمی که کمیسیون میگیرد همه اعضا باید از آن حمایت کنند. در قدم دوم، مبنای کار کمیسیون انتخابات باید قانون و طرزالعملهای انتخاباتی باشد.