سلیم مقیمی
افزایش آمارهای ترور، قتل‌های هدفمند و مسلحانه، سرقت، باج‌گیری در شهر هرات و حضور گسترده‌ی جنگ‌جویان گروه طالبان در شماری از ولسوالی‌های این ولایت شهروندان این ولایت را نگران کرده است.
روز پنج‌شنبه (28 قوس) ده‌ها نفر از ساکنان ولایت هرات در اعتراض به آنچه که افزایش ناامنی‌ها از سوی آنان خوانده می‌شد، در شهر هرات دست به تظاهرات زدند. در این حرکت اعتراضی، اتحادیه‌ی پزشکان، فعالان جامعه مدنی، سرمایه‌گذاران و دانشجویان اشتراک داشتند. معترضان اداره‌ی محلی هرات و حکومت مرکزی را به بی‌توجهی به وضعیت کنونی هرات متهم کردند.
داکتر نثاراحمد مصدق، رییس اتحادیه‌ی داکتران هرات که در جمع معترضین حضور داشت به روزنامه اطلاعات روز گفت که در جریان ده روز اخیر دست‌کم شش نفر از نیروهای پولیس هنگام اجرای وظیفه از سوی «هراس‌افگنان» ترور شده‌اند. به گفته‌ی آقای مصدق، زمانی که پولیس از تأمین امنیت خود عاجز باشد، «چگونه می‌تواند امنیت سایز شهروندان را تأمین کند؟» او هشدار داد در صورتی که تا ده روز دیگر اوضاع امنیتی هرات بهبود نیابد، آنان با جمعی از شهروندان هرات دست به اعتراض‌های گسترده مدنی خواهند زد.
احمد سعید عظیمیان، یکی از سرمایه‌گذاران هرات نیز افزایش ناامنی‌ها را عامل عمده فرار سرمایه‌ها به کشورهای خارجی می‌داند. آقای عظیمیان به روزنامه اطلاعات روز گفت که با وصف افزایش ناامنی‌ها در هرات، اما مسئولان محلی و مرکزی هیچ توجهی برای جلوگیری از ترور ساکنان هرات ندارد. عظیمیان تأکید کرد که در جریان سال جاری بسیاری از تاجران و سرمایه‌گذاران به‌دلیل تهدیدهای بلند امنیتی از سرمایه‌گذاری در شهرک صنعتی هرات منصرف شده‌اند.
ناامنی‌های اخیر
در ده روز اخیر دست‌کم چهار رویداد خونین در شهر هرات به وقوع پیوست. در این رویدادها که به تاریخ بیست‌ودوم، بیست‌وسوم و بیست‌وچهارم قوس در شهر هرات رخ داد دست‌کم شش نفر کشته و چهار نفر دیگر زخمی شدند. این‌ها تنها رویدادهایی‌اند که در شهر هرات رخ داده و به ثبت رسیده است، حال آن‌که روزانه موارد زیادی از رویدادهای مشابه در ولسوالی‌های مختلف این ولایت نیز رخ می‌دهد، اما رسانه‌ای نمی‌شود.
در رویداد اول دو سرباز و یک ساتنمن پولیس در ساحه‌ی تانک مولوی در مربوطات حوزه‌ی دوازدهم امنیتی شهر هرات ترور شدند. در رویداد دوم نیز یک کارمند دفتر ولایتی کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات انتخاباتی در داخل این کمیسیون کشته شد. دو رویداد دیگر ناشی از حمله‌ی مسلحانه مخالفان مسلح بر یک پاسگاه امنیتی در حوزه‌ی دهم و انفجار مواد انفجاری صوتی در حوزه‌ی هفتم پولیس بودند که در نتیجه‌ی آن سه سرباز پولیس کشته و سه سرباز پولیس و یک غیرنظامی دیگر زخمی شدند.
این اتفاقاتِ پی‌هم ساکنان هرات را نسبت به توانایی‌های فرماندهی پولیس و دیگر نیروهای امنیتی در این ولایت بی‌باور کرده است.
افزون بر این، آمارهای شفاخانه حوزوی هرات نشان می‌دهد که روزانه به‌طور میانگین دست‌کم پنج واقعه‌ی «چاقوخوردگی» در این شفاخانه به ثبت می‌رسد. براساس آمارهای این شفاخانه، همچنان در کم‌تر از دو ماه اخیر 96 واقعه‌ی «مرمی‌خوردگی» در این شفاخانه به ثبت رسیده است. از این میان، ده نفر از ساکنان هرات که مورد اصابت مرمی قرار گرفته بودند، اجسادشان به این مرکز درمانی منتقل شده است. این آمارها از افزایش 30 درصدی در میزان «چاقوخوردگی» و «مرمی‌خوردگی» دارد.
داکتر عارف جلالی، سرطبیب شفاخانه حوزوی هرات به روزنامه اطلاعات روز گفت که بیش‌تر رویدادهای «مرمی‌خوردگی» و «چاقوخوردگی» که در این شفاخانه به ثبت می‌رسد، پس از بررسی‌ها دیده می‌شود که ساکنان هرات از سوی «دزدان تفنگ‌دار» کشته و یا زخمی می‌شوند.
واکنش نمایندگان هرات در مجلس
شماری از نمایندگان مردم هرات در مجلس نمایندگان نیز به این باورند که وضعیت امنیتی این ولایت در مقایسه به ماه‌ها و سال‌های گذشته «به مراتب» بدتر شده است. حبیب‌الرحمن پدرام، عضو مجلس نمایندگان به روزنامه اطلاعات روز گفت که ترور، آدم‌ربایی، سرقت‌های مسلحانه و گسترش جفرافیای تحت تسلط طالبان در ولسوالی‌ها همه‌روزه در حال افزایش است.
آقای پدرام همچنان گفت که امین‌الله امرخیل، فرمانده پولیس ولایت هرات در مهار ناامنی و مدیریت بحران ناکام بوده است. به گفته‌ی این عضو مجلس نمایندگان، از زمانی‌که آقای امرخیل به‌عنوان فرمانده پولیس هرات مقرر شده، آمار جرایم جنایی، آدم‌ربایی‌ها، ترورها و در مجموع ناامنی‌ها نیز افزایش یافته است.
پدرام گفت که فرمانده پولیس هرات برای پنهان‌کردن ضعف‌هایش، در فضای مجازی به ویژه فیس‌بوک در پی «اغوای شهروندان» است. جاوید ناب، از فعالان مدنی اشتراک‌کننده در تجمع اعتراضی روز پنج‌شنبه نیز به روزنامه اطلاعات روز گفت که فرمانده پولیس هرات «به یک قهرمان فیس‌بوکی» تبدیل شده است. به گفته‌ی او، مردم در فیس‌بوک نه، بلکه در فضای حقیقی نیاز به تأمین امنیت دارد.
از سویی هم، آقای پدرام گفت که در پنج روز اخیر هفت نفر از ساکنان هرات اختطاف شده‌اند و اقدامات پولیس از جمله منع تردد موترسایکل با دو سرنشین، ایجاد ایست‌های بازرسی و… هیچ تأثیری در بهبود اوضاع امنیتی هرات نداشته است.
به گفته‌ی او، کارمندان اداری ولسوالی‌های زاول، کوه زور، پشت‌کوه و چند ولسوالی دیگر به‌دلیل حضور جنگ‌جویان گروه طالبان، دفاتر کاری‌شان را به مرکز هرات منتقل کرده‌اند. او تأکید کرد که مردم برای اجرای کارهای اداری‌شان مجبورند از ولسوالی‌های یادشده به شهر هرات مراجعه کنند.
غلام فاروق مجروح، یکی دیگر از نمایندگان هرات در مجلس نمایندگان نیز وضعیت امنیتی این ولایت را «وخیم» و «غیرقابل قبول» توصیف می‌کند. آقای مجروح به روزنامه اطلاعات روز گفت که کمبود تشکیلات پولیس و حضور بی‌رویه‌ی بی‌جاشدگان داخلی سبب افزایش ناامنی‌ها در هرات شده است.
این عضو مجلس نمایندگان تأکید کرد که فرمانده پولیس هرات باید از وظیفه‌اش برکنار شود و به‌منظور برطرف‌شدن مشکلات امنیتی، شمار نیروهای امنیتی در این ولایت نیز افزایش یابد.
معترضان روز پنج‌شنبه نیز با صدور قطع‌نامه‌ای خواستار اصلاحات فوری در فرماندهی پولیس هرات، افزایش تشکیلات نیروهای امنیتی و برکناری مأموران «بی‌کفایت امنیتی حوزه‌های پولیس» شدند.
کمبود تشکیل چالش جدی پولیس هرات
عبدالاحد ولی‌زاده، سخن‌گوی فرماندهی پولیس هرات در واکنش به ناامنی‌های اخیر در این ولایت می‌گوید که با توجه به نفوس زیاد ولایت هرات، نیروهای امنیتی که برای تأمین امنیت این ولایت موظف شده‌اند «بسیار اندک» است. آقای ولی‌زاده در صحبت به روزنامه اطلاعات روز هرچند آمار مشخصی از نیروهای پولیس در هرات ارایه نکرد، اما گفت در صورتی که به شمار نیروهای امنیتی این ولایت افزوده نشود، مشکل ناامنی هرات «هیچگاه» حل نخواهد شد.
ولی‌زاده تأکید کرد که پولیس هرات در هشت ماه اخیر بیش از دوهزار نفر را به اتهام جرایم مختلف بازداشت کرده و پرونده‌های‌شان را جهت رسیدگی به نهادهای عدلی و قضایی فرستاده است. او حضور باندهای مافیایی، مخالفان مسلح دولت و افرادی را که به گفته‌ی وی در پی رسیدن به چوکی فرماندهی پولیس هرات هستند، از عوامل عمده‌ی ناامنی‌های اخیر در هرات عنوان کرد.
در همین حال، غلام داوود هاشمی، معاون والی هرات نیز می‌گوید که پولیس هرات دست‌آوردهای «قابل قبولی» در قسمت مهار جرایم داشته است. آقای هاشمی به روزنامه اطلاعات روز گفت: «شورای نظامی هرات تا کنون چند بار در پیوند به ناامنی‌های اخیر جلسه برگزار کرده و راهکارهایی را برای بیرون رفت از وضعیت موجود روی دست گرفته است.»
نارضایتی شهروندان و شورای ولایتی هرات
براساس آمارهای شورای ولایتی هرات، در دو ماه اخیر 73 نفر در این ولایت ترور شده‌اند. توریالی طاهری، معاون شواری ولایتی هرات به روزنامه اطلاعات روز گفت که روزانه ده‌ها شکایت در پیوند به ناامنی در این نهاد به ثبت می‌رسد و ساکنان هرات از افزایش ترورها، دزدی‌های مسلحانه و گسترش حضور طالبان در ولسوالی‌ها به تنگ آمده‌اند.
ناصر، از باشندگان هرات که دانشجو است به روزنامه اطلاعات روز گفت «هنگامی که شام می‌شود با ترس و دلهره همراه به موتورسایکل خود به خانه می‌روم و می‌ترسم که دزدان مسلح من را نکشند.» نصیر، یکی دیگر از باشندگان هرات نیز به روزنامه اطلاعات روز گفت که قتل و ترور مردم ما را وحشت‌زده کرده و همه با ترس و استرس زندگی می‌کنند. به گفته، او شرایط نامطلوب امنیتی باعث شده تا مردم نسبت به پولیس بی‌اعتماد شوند.
با این حال، باشندگان هرات از حکومت مرکزی می‌خواهند تا وضعیت امنیتی هرات را به‌گونه‌ی جدی بررسی کند. این باشندگان همچنان خواستار تأمین امنیت و افزایش تشکیلات و امکانات پولیس‌اند.
این همه در حالی است که در جریان شش سال اخیر رهبری فرماندهی پولیس ولایت هرات چهار بار دست‌خوش تغییرات مدیریتی بوده است. عبدالباقی بهسودی، مجید روزی، محمدایوب انصاری از فرماندهان پیشین پولیس هرات‌اند که به باور شورای ولایتی هرات به‌دلیل ناتوانی در بهبود اوضاع امنیتی در این ولایت برکنار شده‌اند.
به باور نمایندگان هرات در مجلس نمایندگان، تبدیلی پی‌هم فرماندهان پولیس هرات «نسخه‌ی فرسوده و نامطلوبی» بوده که برای بهبود امنیت هرات در هفت سال اخیر تجویز گردیده است. این نمایندگان افزایش تشکیل و آموزش پولیس را امر مهم در بهبود امنیت می‌دانند و خواهان تحقق آن از سوی حکومت مرکزی هستند.