سفر زلمی خلیل‌زاد نماینده‌ی ویژه‌ی ایالات متحده برای صلح افغانستان به کابل و دیدارش با دو شریک حکومت وحدت ملی، بیانگر یکی از مقاطع حساس پروسه‌ی صلح افغانستان است. آقای خلیل‌زاد در دیدار و مشورت با دو رهبر حکومت وحدت ملی، به الزام آمادگی افغان‌ها برای مذاکرات بین‌الافغانی و مقدمات تشکیل هیأت مذاکره‌کننده تأکیده کرده است.
ارگ ریاست‌جمهوری در خبرنامه‌ای که از دیدار نماینده‌ی ویژه‌ی ایالات متحده در امور صلح افغانستان با رییس جمهور غنی منتشر کرده، به نقل از آقای خلیل‌زاد آورده است که مذاکرات صلح با طالبان پیشرفتی نداشته است. در برابر، قصر سپیدار در خبرنامه‌ای که از دیدار عبدالله عبدالله با زلمی خلیل‌زاد نشر کرده، به نقل از او گفته است که هیأت مذاکره‌کننده‌ی افغانستان با طالبان باید فراگیر و در برگیرنده‌ی همه‌ی جناح‌های سیاسی باشد.
پس از دیدار آقای خلیل‌زاد با دو رهبر حکومت وحدت ملی، یک بار دیگر عبدالله عبدالله در واکنش به مشروط کردن آغاز مذاکرات صلح با طالبان به پیش‌شرط اعلام آتش‌بس از طرف ارگ ریاست‌جمهوری، گفت که تعیین پیش‌شرط برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی صلح با طالبان، «عدم تعهد به صلح» را نشان می‌دهد.
اختلاف نظر بر سر چگونگی و شرایط آغاز مذاکرات بین الافغانی صلح با طالبان، تنها مورد زورآزمایی دو رهبر حکومت وحدت ملی نیست. جدیدترین تنش پیش‌آمده میان دو رهبر حکومت وحدت ملی بر سر تعیین سرپرست وزارت امور خارجه و تغییرات کادری گسترده‌ای است که در این وزارت آغاز شده است. براساس توافق‌نامه‌ی حکومت وحدت ملی، وزارت خارجه سهم عبدالله عبدالله است، اما برخلاف این توافق، پس از استعفای صلاح‌الدین ربانی از سرپرستی وزارت امور خارجه، ارگ ریاست‌جمهوری، فرد مورد نظر خود را برای سرپرستی رهبری دستگاه دیپلماسی کشور تعیین کرد.
ارگ ریاست‌جمهوری مدعی است که وزارت خارجه پس از چهار سال رهبری صلاح‌الدین ربانی بر این وزارت نیاز به اصلاحات گسترده دارد. در مقابل، ریاست اجرایی مدعی است که تعیین سرپرست برای وزارت امور خارجه از طرف ارگ ریاست‌جمهوری برخلاف توافق‌نامه‌ی تشکیل حکومت وحدت ملی است. آقای عبدالله با صدور یک حکم به سرپرست وزارت امور خارجه اعلام کرده است که از هرگونه اجراآت «شتابزده» تحت نام «اصلاحات» در این وزارت خودداری کند.
هرچند ارگ ریاست‌جمهوری و قصر سپیدار از بدو تشکیل حکومت وحدت ملی تقریبا هیچ زمانی در امور مهم دولت‌داری و رهبری کشور هماهنگ نبوده‌اند، اما در ماه‌های اخیر و با آغاز دو پروسه‌ی مذاکرات صلح و انتخابات، این دو رهبر به سطح جدید و شدیدی از اختلافات و تنش‌ها وارد شده‌اند. فارغ از تأثیر مخرب این اختلاف‌نظرها بر دستگاه‌های زیردست و مدیریت سکتورهای مختلف حکومت، اکنون که افغانستان در یکی از حساس‌ترین شرایط چهل سال اخیرش قرار گرفته و یک فرصت کم‌نظیر و تاریخی برای پایان دادن به جنگ از طریق یک توافق سیاسی شکل گرفته است، تنش‌های رو به افزایش دو رهبر حکومت وحدت ملی، می‌تواند به شرایط کشور و مذاکرات سرنوشت‌ساز صلح آسیب‌های سختی وارد کند.
تشدید اختلافات در مورد مذاکرات صلح افغانستان میان ارگ و سپیدار، به‌صورت مستقیم، به اقتدار و وجهه‌ی جمهوری اسلامی افغانستان در میز مذاکرات با طالبان صدمه می‌زند. بیش از هر زمانی، افغانستان و جمهوریت و دموکراسی‌اش نیازمند همسویی و هماهنگی دولت‌مردان و سیاستمدارانش است تا به‌صورت یکدست و هماهنگ در مذاکره با طالبان از ارزش‌های افغانستان جدید دفاع شده و در مورد حفظ دست‌آوردهای نظام سیاسی جدید، چانه‌زنی شود.
به لحاظ اصول و مشروعیت سیاسی، هیأت مذاکره‌کننده‌ی افغانستان در برابر طالبان باید توسط دولت رهبری شده و خط مشی مذاکرات، پیش‌شرط‌ها، مطالبات، امتیازهای واگذارشده و توافق‌ها و تضمین‌های گرفته‌شده باید توسط دولت افغانستان تعیین شود. چه این که به لحاظ قانونی، صلاحیت اجرایی و مشروعیت سیاسی، هیچ دستگاه و جناح سیاسی به غیر از دولت جمهوری اسلامی افغانستان نمی‌تواند از افغانستان در مذاکرات صلح با طالبان نمایندگی کرده و توافقات ناشی از مذاکرات را اجرایی کند. بعید نیست که تشدیدیافتن تنش‌ها میان دو جناح حکومت وحدت ملی، به وجاهت و مشروعیت نمایندگی این حکومت برای نمایندگی از افغانستان در مذاکرات صلح صدمه زده و دست‌کم نفوذ دیگر جناح‌های سیاسی در هیأت مذاکره‌کننده را غالب کند.
با درنظرداشت وجاهت و مشروعیت سیاسی دولت برای نمایندگی از افغانستان در مذاکرات صلح، اختلاف‌نظر و تشدید تنش‌ها میان ارگ و سپیدار به‌صورت جدی به مشروعیت و اقتدار حکومت وحدت ملی آسیب می‌زند. از آن‌جا که موعد قانونی حکومت وحدت ملی به پایان رسیده است، دوام اختلافات و تنش‌ها، مشروعیت سیاسی آن را تضعیف خواهد کرد؛ اتفاقی که یک هدیه‌ی استثنایی و بادآورده برای طالبان است. طالبان می‌توانند از کاهش مشروعیت و اقتدار حکومت و افزایش تنش‌ها و اختلاف نظر‌ها میان رهبران حکومت و دیگر جناح‌های سیاسی متعلق به جمهوری اسلامی افغانستان در مذاکرات صلح به نفع خود استفاده کنند.
باری، رییس‌جمهور غنی در حاشیه‌ی نشست مجمع جهانی اقتصاد در گفت‌وگو با واشنگتن‌پست مدعی شد که میان جنگ‌جویان طالبان و رهبران این گروه در دوحه که مصروف مذاکرات هستند، تفاوت و فاصله‌ی بزرگی وجود دارد. به نظر می‌رسد این ادعا بیش از آن‌که بر گروه طالبان صادق باشد، در خصوص حکومت وحدت ملی مصداق دارد. دو شریک حکومت وحدت ملی و به تبع آن مدیران و مسئولان دولتی وفادار به آن‌ها در طول و عرض حکومت، به سطحی از اختلاف نظر و تنش رسیده‌اند که به آشکارا در رسانه‌ها، نشست‌های خبری و مجالس سیاسی به یکدیگر طعنه و کنایه زده و همدیگر را به تمسخر و ریشخند می‌بندند.
سفر زلمی خلیل‌زاد به کابل و دیدارش با رهبران حکومت وحدت ملی فارغ از آن‌که مسئولان روابط عمومی و مطبوعاتی ارگ و سپیدار چه تفسیری از آن به رسانه‌ها و افکار عمومی دادند، در عمل اعلام آماده‌باش برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی بود. آقای خلیل‌زاد در این سفر به کابل، به رهبران حکومت وحدت ملی تأکید کرده بود که هیأت مذاکره‌کننده‌ی حکومت افغانستان برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی به «صورت فراگیر و در برگیرنده‌ی همه‌ی جناح‌ها» تشکیل و آماده‌ی مذاکرات شوند.
در چنین شرایطی، ارگ و سپیدار، بدترین زمان ممکن برای زورآزمایی و جنگ بر سر حواشی و فرعیات کوچکی چون پیشی‌گرفتن از رقیب در داشتن تعداد بیش‌تری از وزارت‌خانه‌های کابینه یا عزل و تعدیل‌ها در نهادهای حکومت را انتخاب کرده‌اند. پس از چهل سال جنگ و حدود یک و نیم دهه شورش خونین طالبان در برابر جمهوری اسلامی افغانستان، اکنون زمان آن رسیده است که خرده‌حساب‌ها و جنگ‌های زورگیری دو رهبر حکومت وحدت ملی به کنار نهاده شده و برای نمایندگی شایسته و مقتدر از جمهوریت، دموکراسی، افغانستان جدید و دست‌آوردهای دو دهه‌ی گذشته، با هماهنگی و یکدستی حداکثری برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی آماده شویم.
شرم‌آور و تأسف‌بار است که در آستانه‌ی مذاکره با طالبان برای دستیابی به یک توافق موفقیت‌آمیز و پایان دادن به این خون‌ریزی رقت‌بار، دو رهبر حکومت وحدت ملی به جای کار مشترک با همدیگر و آمادگی برای ورود به این فصل حساس تاریخ سیاسی کشور، مصروف جنگ رسانه‌ای و طعنه‌زنی و کین‌جویی هستند. این بدترین زمان ممکن برای نزاع و زورآزمایی بر سر چند بست ریاست و مدیریت در وزارت امور خارجه است. به خود آیید که از بد حادثه، در یکی از سرفصل‌های حساس و سرنوشت‌ساز تاریخ معاصر ممکلت، سکان رهبری این خیل جنگ‌دیده و خسته از خون‌ریزی به شما واگذار شده است.