بارها کار کمیسیون انتخابات با بی‌نظمی روبه‌رو بوده است. قرار بود دیروز روند بازشماری و تفتیش ویژه‌ی 300 هزار را جنجالی در کمیسیون انتخابات و دفترهای ولایتی آن آغاز شود. اما تفتیش ویژه به‌دلیل حاضرنشدن ناظران کمیسیون شکایات انتخاباتی آغاز نشد. این کار حکایت از این دارد که گره کار باز نشده و به‌نظر می‌رسد که تطبیق فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی جنجالی شده است. اطلاعاتی که ما داریم نشان می‌دهد که میان کمیشنرهای کمیسیون شکایات انتخاباتی اختلاف نظر وجود دارد.
پا پس‌کشیدن کمیسیون شکایات انتخاباتی فعلا نه راه حل است و نه مورد پذیرش. زیرا فیصله‌ی کمیسیون شکایات به‌صورت رسمی برای تطبیق به کمیسیون انتخابات فرستاده شده و امضای کمیشنران نیز در آن وجود دارد. راه حل این است که کمیسیون شکایات انتخاباتی به‌صورت دقیق از روند تطبیق فیصله‌های خود نظارت کند. اگر مانع برای این نظارت وجود دارد، باید به‌صورت شفاف با مردم و رسانه‌ها در میان گذاشته شود. منابعی از کمیسیون شکایات می‌گوید کمیسیون انتخابات در مورد انتخاب نمونه‌ها گزینشی و سیاسی برخورد می‌کند. بر مبنای کارشیوه، محلاتی که به تفتیش ویژه و بازشماری می‌رود با روش نمونه‌گیری «تصادفی» گزینش می‌شود. کمیسیون شکایات صلاحیت دارد که بر روند تفتش ویژه و بازشماری براساس میکانیزم نظارت کند. در این‌که فیصله‌های کمیسیون شکایات از آغاز مورد قبول نبود، شکی وجود ندارد. نیاز بود که پیش از فرستادن رسمی فیصله‌نامه به کمیسیون انتخابات تجدید نظر صورت می‌گرفت یا دست‌کم کمیشنران کمیسیون شکایات انتخاباتی با نظر واحد تصمیم روشن و شفاف می‌گرفتند. حالا دیر است.
کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی تصمیم‌هایی که گرفت، روشن و قاطع نبود. به همین دلیل بعید به‌نظر می‌رسد بتواند گره از جنجال کور چهارمین انتخابات افغانستان باز کند. کمیسیون شکایات، محافظه‌کارانه، مبهم و دوپهلو فیصله کرد و به کمیسیون انتخابات فرستاد. تجربه‌ی تلخ گذشته هم این را می‌گوید که انتخابات افغانستان وارد فاز جدیدی شده و احتمال جنجال‌های بیش‌تر و طولانی‌شدن انتخابات وجود دارد. تیم و ثبات و همگرایی نیز دیروز به صراحت اعلام کرد که کار کمیسیون شکایات مورد قبول‌شان نیست. قبلا هم واکنش‌ها به تصمیم کمیسیون شکایات عمدتا منفی و همراه با نگرانی بوده است. نهادهای ناظر انتخاباتی هر کدام از نحوه‌ی تصمیم‌گیری ابراز نگرانی کرده‌اند. کمیسیون شکایات صلاحیت داشت که تصمیم‌های روشن بر مبنای قانون می‌گرفت. متأسفانه در افغانستان فرهنگ پذیرش شکست در رقابت دموکراتیک در ذهنیت و رفتار سیاست‌مداران ما نهادینه نشده است. معمولا سیاست‌مداران ما با منطق بازی برد-برد به امر انتخابات می‌نگرند و ظرفیت پذیرش شکست را در خود ایجاد نکرده‌اند. به همین دلیل کوچک‌ترین ابهام می‌تواند به بزرگ‌ترین جنجال‌ها منجر شود.
کمیسیون‌های انتخاباتی باید مسئولیت تاریخی خود را درک کند. افغانستان در شرایط بسیار شکننده قرار دارد. تصمیم درست نهادهای انتخاباتی می‌تواند ثبات سیاسی را در افغانستان حفظ کند. هر نوع کوتاهی در انجام مسئولیت و وظایف نهادهای انتخابات دلیل می‌شود برای ادامه وضعیت شکننده‌ی کنونی. تنها بی‌طرفی، حفظ استقلالیت و مراجعه به قانون می‌تواند کلید عبور از جنجال انتخاباتی باشد. اگر کار با همین شیوه پیش رود، طبیعی است که روند طولانی خواهد شد. باید کمیسیون‌های انتخاباتی براساس یک زمان‌بندی مشخص فیصله‌ها را تطبیق کند. این کار نیاز به برنامه‌ریزی دارد. نزدیک به پنج ماه از برگزاری چهارمین انتخابات افغانستان گذشت. هنوز نتیجه‌ی نهایی این انتخابات روشن نشده است. مردم از این وضعیت سرخورده و ناامیدند. کمیسیون‌های انتخاباتی باید هرچه زودتر سرنوشت این انتخابات را در پرتو قانون روشن کند. از طرف دیگر، در شرایط که گفت‌گوهای صلح به مرحله حساسی رسیده و امکان آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی وجود دارد، ادامه‌ی وضعیت فعلی و سردرگمی سیاسی تنها به سود طالبان است. این وضعیت بدون شک حکومت افغانستان را در حاشیه‌ی مهم‌ترین مسأله ملی افغانستان قرار می‌دهد.