«آقای سراسیمه»؛ پشت صحنه‌ی اعلام زودهنگام نتایج انتخابات چیست؟

«آقای سراسیمه»؛ پشت صحنه‌ی اعلام زودهنگام نتایج انتخابات چیست؟

وزرای دفاع و خارجه‌ی ایالات متحده در کنفرانس امنیتی مونیخ، چند اعلام برجسته و بزرگ امنیتی-نظامی برای جهان داشتند. یکی از این اعلام‌ها، امضاشدن توافق صلح ایالات متحده با طالبان و پایان طولانی‌ترین جنگ تاریخ ایالات متحده بود. مایک پومپئو، مارک اسپرز و زلمی خلیل‌زاد در حاشیه‌ی کنفرانس با رییس‌جمهور غنی نیز دیدار کردند. آن‌ها به غنی اعلام کردند که امضای توافق نزدیک است و پس از اجرای موفقانه‌ی یک دوره‌ی هفت‌روزه‌ی «کاهش خشونت» از طرف طالبان، این توافق امضا و پس از آن، مذاکرات بین‌الافغانی آغاز خواهد شد.

پس از آن‌که دولت رییس‌جمهور غنی از طرف طالبان به‌عنوان یکی از طرف‌های مذاکره یا رهبری طرف این گروه در مذاکرات بین‌الافغانی مکررا پس زده شد، آقای غنی متقاعد شد هرچه در توان دارد برای تخریب پروسه هزینه کند. او پروسه‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان را که به آشکارا علیه‌ی پروسه‌ی ایالات متحده برای گفت‌وگوها و مذاکرات صلح افغانستان بود، روی دست گرفت. پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، آقای غنی کارت دیگری را رو کرد؛ «آتش بس». ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان به تکرار و اصرار اعلام کرد که پیش‌شرط مذاکرات صلح افغانستان، پذیرش آتش‌بس طولانی‌مدت از طرف طالبان است. پیش‌شرطی که طالبان نه‌تنها به آن تن نمی‌دهد که ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان را اساسا جدی نمی‌گیرد.

وزرای خارجه و دفاع ایالات متحده در حاشیه‌ی کنفرانس امنیتی مونیخ، رییس‌جمهور غنی را وادار به عقب‌نشینی از موضع‌ و خط‌ سرخ‌اش مبنی بر اعلام آتش‌بس به مثابه‌ی پیش‌شرط مذاکرات صلح و پذیرش «کاهش‌ خشونت هفت‌روزه» از طرف طالبان کردند. رییس‌جمهور غنی، چاره‌ای جز پذیرش این اعلام و برگشت از موضع‌اش نداشت، اما او گزینه‌ی دیگری را روی دست گرفت.

پس از برگشت از مونیخ، رییس‌جمهور غنی بر آن شد که با اعمال فشار بر کمیسیون مستقل انتخابات، به زودترین فرصت، پیش از آن‌که کاهش‌ خشونت هفت‌روزه آغاز و توافق صلح ایالات متحده و طالبان امضا شود، نتیجه‌ی انتخابات اعلام و او به‌عنوان پیروز انتخابات و «رییس‌جمهور منتخب»، در موضع برتری قرار بگیرد.

دو هفته پس از صدور فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی در مورد بیش از 16 هزار شکایت انتخاباتی و محول‌شدن اجراآت به کمیسیون انتخابات، این کمیسیون به‌تازگی کارش در مورد اجرای فیصله‌های کمیسیون شکایات را که به موجب قانون و تصمیم‌های کمیسیون شکایات، چند هفته طول می‌کشید آغاز کرده بود که رییس‌جمهور غنی در آخر هفته‌ی قبل، هراسان و سراسیمه از مونیخ به کابل برگشت.

رادیو سلام وطندار، اسنادی را افشا کرد که بر اساس آن، حبیب‌الرحمان ننگ، رییس دبیرخانه‌ی کمیسیون انتخابات، شبانه و با استفاده از رخصتی پایان هفته، با جعل و تحریف فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی در مورد شکایات ثبت‌شده و نحوه‌ی رسیدگی به این فیصله‌ها در کمیسیون مستقل انتخابات، برای رسیدگی فوری و عاجل به فیصله‌های کمیسیون شکایات و اعلام زودهنگام نتیجه‌ی انتخابات، زمینه‌سازی کرده است. ادعایی که کمیسیون شکایات نیز تصدیق کرده و مدعی شد که کمیسیون انتخابات فیصله‌های این کمیسیون را تحریف و جعل کرده است.

پس از آن‌که کمیسیون انتخابات بعد از برگشت غنی از مونیخ به‌صورت غیرمنتظره و شتاب‌زده اعلام کرد که بعد از چهار روز نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری را اعلام می‌کند، تیفا؛ بنیاد انتخابات شفاف افغانستان اعلام کرد که براساس طرزالعمل، کمیسیون انتخابات برای رسیدگی به فیصله‌های کمیسیون شکایات می‌بایست پلان اجرایی تفتیش و بازشماری آرا را تصویب و آن را با کمیسیون شکایات در میان می‌گذاشت. براساس طرزالعمل، کمیسیون انتخابات باید پروسه‌ی رسیدگی به فیصله‌های کمیسیون شکایات را مبتنی بر این پلان اجرایی انجام می‌داد. تیفا می‌گوید نه‌تنها این پلان اجرایی با کمیسیون شکایات در میان گذاشته نشده که اساسا این پلان اجرایی حتا تدوین و تصویب نشده است. مضاف بر این مورد، تیفا اعلام کرد که براساس نظارت این نهاد، کارمندان مرکزی کمیسیون شکایات برای اجرای سریع دستورات و اجراآت تحت فشار قرار دارند.

واقع این است که براساس طرزالعمل و روند قانونی، اجرا و پی‌گیری فیصله‌های کمیسیون شکایات توسط کمیسیون انتخابات، یک پروسه‌ی طولانی، نیازمند دقت، زمان و سازوکارهای قانونی و از جمله تدوین و تصویب پلان اجرایی تفتیش و بازشماری آرا و شریک کردن این پلان با کمیسیون شکایات انتخاباتی است. اعلام سراسیمه‌ و شتاب‌زده‌ی کمیسیون مستقل انتخابات مبنی بر اعلام نتایج، یک افتضاح خنده‌آور و به بازی گرفتن روندهای قانونی است. کمیسیون انتخابات به معنای واقعی کلمه، جایگاه، اقتدار، استقلال و صلاحیت‌‌هایش را به بازیچه‌ی دست ارگ ریاست‌جمهوری تبدیل کرده است.

پس از آن‌که کمیسیون انتخابات به دستور عجولانه و از سر سراسیمگی ارگ، اعلام کرد که نتایج انتخابات را بعد از چهار روز اعلام می‌کند، رهبران ثبات و همگرایی یکی پس از دیگری، هشدار دادند در صورتی که پروسه‌ی رسیدگی به شکایات و اجرای فیصله‌های کمسیون شکایات فاقد شفافیت باشد، با تشکیل دولت ثبات و همگرایی، حکومت موازی تشکیل خواهند داد. با توجه به کارنامه و سوانح سیاسی رهبران ثبات و همگرایی که هشدار تشکیل حکومت موازی و به چالش کشاندن اعلام نتیجه‌ی انتخابات را صادر کردند، به نظر می‌رسد این موضع آن‌ها، بدون هماهنگی با مقامات امریکایی درگیر در پروسه‌ی صلح افغانستان نباشد.

فارغ از مقام بلوف و سخن که سهل است، در مقام عمل، نه رییس‌جمهور غنی به موجب اعلام نتیجه‌ی شتاب‌زده و فراقانونی توسط کمیسیون انتخابات، قادر است حکومتی به زعم خود منتخب و پیروز تشکیل دهد و نه ثبات و همگرایی، توان و امکان‌های اجرایی تشکیل حکومت موازی را دارد. به فرض اعلام نتایج از طرف کمیسیون انتخابات، ارگ ریاست‌جمهوری علاوه بر صف طویلی از مخالفان سرسخت و جدی داخلی، با مخالفت ایالات متحده مواجه است. شریک استراتژیکی که اگر برای چند روز، کانال‌های حمایت‌ مالی، سیاسی و نظامی‌اش را قطع کند، نفس‌های جمهوری اسلامی افغانستان به خرخره می‌افتد. شریک استراتژیک افغانستان نمی‌گذارد رییس جمهور سراسیمه‌ی ما، تلاش‌های دیپلماتیک فشرده و یک‌ساله‌اش در مورد صلح افغانستان را پنبه کند. ماحصل این برخورد خودسرانه‌ی ارگ با قوانین انتخاباتی و بلوف‌ها و هشدارهای ثبات و همگرایی، تضعیف‌ موقعیت و جبهه‌ی «جمهوری اسلامی افغانستان» در یکی از حساس‌ترین شرایط حیات سیاسی معاصر کشور است.

بر اساس جدول زمانی ترتیب شده اگر برنامه مطابق آن‌چه چیده شده، پیش برود، کمتر از یک ماه به آغاز مذاکرات بین‌الافغانی باقی‌مانده است. در این وانفسای تنگی زمان، دو جناح سیاسی عمده‌ی کشور و دیگر گروه‌هایی که به عنوان مشوق‌ و آتش‌بیار معرکه اکثرا میان دو جناح تقسیم شده‌اند، به جای تمرکز بر پروسه‌ی صلح و آمادگی‌های سیاسی و تخنیکی برای آغاز مذاکرات سرنوشت‌ساز و حساس بین‌الافغانی، جنگ فرسایشی و باخت-باختی به راه انداخته‌اند که تاوان‌اش را مردم، نسل دو دهه‌ی پس از طالب و ارزش‌ها و دستاوردهای بیست‌سال اخیر می‌پردازند.

واقع این است که برخورد سبکسرانه‌ی ارگ با قوانین انتخاباتی و هشدارهای نشدنی ثبات و همگرایی، موضع و اقتدار طالبان را در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تقویب می‌کند. رهبران طالبان به صورت هماهنگ و یکدست در پای میز مذاکرات و جنگجویان و فرماندهان نظامی این گروه با روحیه‌ی مضاعف، بی‌رحمی و بلوف پیروزی در جبهات جنگ، منتظر جمهوری اسلامی افغانستان است. این‌سو اما، کسانی که مکررا ادعا می‌کنند حافظ جمهوریت، منافع و ارزش‌های افغانستان جدید هستند، بی‌اعتنا به حساسیت وضعیت و مسئولیتی که بر دوش دارند، مصروف جویدن متون قوانین و نزاع بر سر بست‌های وزارت‌خانه‌های کابینه و ارسال هشدارهای تجزیه‌ی جمهوری اسلامی افغانستان هستند.

دیدگاه‌های شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *