کادر پزشکی و کارمندان خدمات صحی در خط مقدم مبارزه با بیماری کرونا قرار دارند. هر روز این ویروس از آنان قربانی می‌گیرد. از میان مبتلایان به کرونا در افغانستان بیش از 400 مورد آن کادر پزشکی و کارمندان خدمات صحی اند. از شمار کسانی که این ویروس جان شان را گرفته، حدود هشت تن شان پزشکان و کارمندان صحی است. معنایش این است که این بخش در خط مقدم مبارزه با کرونا قرار دارند. به عبارت دیگر، این روزها، تقریبا هیچ صنفی به اندازه‌ی پزشکان و کارمندان صحی در معرض ابتلا به کرونا نیست. متاسفانه افزایش روزافزون ویروس کرونا در افغانستان و تعداد بیشتر مبتلایان از یک‌طرف و از طرف دیگر، کمبود تجهیزات و مشکلات مالی بار سنگین‌تری هم بر دوش آن‌ها گذاشته است.
واقعیت این است که کادر پزشکی و کارمندان صحی در افغانستان این روزها نه امنیت شغلی دارند نه امنیت جانی. با وجود کمبودها و شمار روزافزون بیماران همچنان سیستم صحی کشور را سرپا نگه داشته‌اند. اکنون ظاهرا کارد به استخوان رسیده و اعتراض‌ها از بی‌توجهی به این صنف در حال سر بر آوردن است. دیروز کارمندان شفاخانه‌ی «کووید۱۹» در هرات به دلیل تاخیر در پرداخت معاش خود، دست به اعتصاب کاری زدند. بیش از ۵۰ کارمند صحی موظف در این شفاخانه بیش از دو ماه می‌شود که معاش نگرفته‌اند. هم چنان روز گذشته کادر پزشکی در ولایت تخار با گردهمایی در برابر دفتر والی هشدار دادند که معاش و تجهیزات نیست، اعتصاب خواهند کرد. در شفاخانه‌ی اختصاصی مبارزه با کرونا در کابل نیز همین مشکل وجود دارد. به نظر می‌رسد این مشکل در تمام کشور عمومی است.
حکومت در آغاز همه‌گیری کرونا در کشور طرح امتیاز کارمندان صحی را در کابینه تصویب کرد، اما از اجرایی شدن این طرح خبری نیست. کارمندان صحی در خط مقدم مبارزه با کرونا نه تنها امتیاز ویژه‌ی مالی دریافت نکرده‌اند که معاش نیز نگرفته‌اند. این وضعیت در روزهای که لیست بلندبالایی از کادرهای پزشکی و صحی مبتلا به کرونا شده‌اند، غیرقابل تحمل و توجیه‌ناپذیر است. انگیزه‌ی کار را از آنان می‌گیرد. در کشورهای دیگر، برای سر پا نگهداشتن کادر پزشکی و درمانی تشویق ملی راه‌اندازی کرده‌اند. در افغانستان کارمندان صحی نگران دریافت معاشی اند که حق مسلم‌شان است. به هر دلیلی که معاش چپن‌سفیدهای که از جان مایه گذاشته‌اند، هنوز پرداخته نشده، نشانه‌ی اوج بی‌نظمی و سوء مدیریت است. وعده‌ی امیتاز ویژه‌ی مالی آقای اشرف غنی نیز به نظر می‌رسد فقط برای خاک به چشم زدن بوده است. کادر پزشکی و کارمندان صحی در مصاف با کرونا به قدردانی واقعی نیاز دارند نه وعده‌های روی کاغذ. با جیب خالی و ترس از گرسنه ماندن نه امکان و نه انگیزه‌ی برای از جان مایه گذاشتن می‌ماند. نگرانی از این است که در روزهای که شیوع کرونا گراف صعودی دارد، چپن‌سفیدها به دلیل مشکلات میدان مصاف با کرونا را ترک کنند.
شاید در هر جایی دیگری از جهان اگر این اتفاق می‌افتاد که کادر پزشکی و صحی با قبول خطر به مصاف کرونا رفته و از جان مایه گذاشته‌اند، اما لنگ معاش خود هستند، نهادهای مسئول از شرم آب می‌شدند، اما در افغانستان کسی خم به ابرو نمی‌آورد. نیاز است که به صورت فوری به مشکل امنیت جانی و مالی نیروهای صحی کشور رسیدگی شود. بروکراسی دست‌وپاگیر کنار گذاشته شود، زیرا دلیل اصلی این بی‌نظمی بروکراسی دست‌وپا گیر است. افغانستان با کمبود بودجه مواجه نیست. دولت بیشتر از یک میلیارد دالر را برای مبارزه با کرونا اختصاص داده است. کشورها و سازمان‌های بین‌المللی وعده‌های کمک مالی زیادی به افغانستان کرده‌اند. اگر حکومت نگران فساد است، راه‌های بهتری برای نظارت وجود دارد. اتفاقا بلوکه شدن بودجه و این که به موقع و به جایش مصرف نشود، زمینه‌ی حیف و میل شدن را بیشتر می‌کند. واقعیت این است که مدیریت و نظارت ضعیف دولت و فساد در مصرف بودجه‌های اختصاص یافته به مبارزه با کرونا از همین حالا مشهود است.
افغانستان دو کمیته برای رسیدگی به مسایل مربوط به کرونا و سیاست‌گذاری در مبازره با این ویروس دارد. وقتی کادر پزشکی و صحی نه امنیت شغلی دارند و نه امنیت جانی، برنامه‌ی کمک به نیازمندان در روزهای قرنطین هنوز سر و سامان نگرفته، مردم قرنطینه را به طور کامل کنار گذاشته‌اند، با وجود شیوع سرسام آوری ویروس کرونا مردم نسبت به این بیماری بی‌باور شده‌اند، پس این کمیته‌ها چه می‌کند؟ وظیفه‌ی اصلی هر دو کمیته مدیریت درست مبارزه با کرونا است، اما در عمل مدیریت مبارزه با کرونا به شدت ضعیف است. همه‌چیز به سمت بی‌اعتنایی در حرکت است.