منابعی به روزنامه اطلاعات روز می‌گویند که 165 نمرهزمین در شهرک صنعتی ولایت فراه در غرب کشور به‌طور غیرقانونی، به قیمت ناچیز و اغلب به افراد فاقد جواز تجارتی، توزیع شده است.
بررسی‌‌ها نشان می‌دهد که هم اکنون بخشی از زمین‌های اختصاص‌یافته برای ساخت کارخانه در شهرک صنعتی فراه، تفریح‌گاه، باغ‌‍‌های زراعتی، خانه‌های رهایشی و مجتمع ورزشی ساخته شده است و هیچ کارخانه‌ای ساخته نشده است.
بر بنیاد فهرست توزیع‌شده زمین‌های شهرک صنعتی که به اختیار روزنامه اطلاعات روز قرار گرفته، توزیع زمین بین سال‌های 2011 تا 2014 میلادی صورت گرفته است.
زمین فاز اول شهرک صنعتی فراه 900 جریب مساحت دارد که از این میان، 600 جریب آن برای فضای سبز و ساخت خیابان اختصاص داده شده و 300 جریب آن برای ساخت کارخانه‌های تولیدی در نظر گرفته شده است. به‌طور میانگین اندازه‌ی هر نمرهزمین در این شهرک 2.5 تا 3 جریب است. با این حساب تقریبا نیمی از 900 جریب زمین مربوط به شهرک صنعتی ولایت فراه به‌شکل غیرقانونی، به قیمت ناچیز و اغلب به افراد فاقد جواز تجارتی، توزیع شده است.
زمین اختصاص‌یافته به شهرک صنعتی در فاصله‌ی پنج کیلومتری جنوب‌شهر فراه و در عقب میدان هوایی قرار دارد. در کنار این شهرک، شفاخانه مرکزی فراه و برخی از دفاتر دولتی قرار دارد. براساس گفته‌‌های منابع، بر خلاف نقاط دیگر شهر فراه، قیمت زمین‌های مربوط به شهرک صنعتی به‌دلیل برخورداری از امنیت بهتر، بلند است.
ادعای فساد گسترده در توزیع زمین
آمریت صنعت و تجارت فراه می‌گوید بارها از شهرداری در مورد چگونگی توزیع نمره‌های زمین شهرک صنعتی معلومات خواسته است، اما شهرداری هرگز حاضر نشده که معلومات در مورد چگونگی توزیع زمین، بدون جواز تجارتی را در اختیار آنان قرار دهد. مسئولان آمریت صنعت و تجارت فراه می‌گویند بررسی آنان نشان می‌دهد که در توزیع نمره‌های زمین مشکلات گسترده وجود دارد.
شاکر ایوبی، وارسی‌کننده آمریت صنعت و تجارت فراه به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید: «نمره‌های زمین بدون این‌که کسی اسناد و جواز تجارتی داشته باشد، سلیقه‌ای و براساس روابط با زورمندان، وکیل صاحب‌ها، تیل‌فروشان و پولداران، با جورآمدی که با شهردار وقت داشتند، توزیع شده.»
به گفته‌ی شاکر ایوبی، پس از حکم حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین کشور در سال 1386 باید زمین از طریق اداره اراضی به شهرداری سپرده می‌شد و پس از پخش اعلان در رادیو و تلویزیون ملی، روند توزیع زمین به افراد واجد شرایط کلید می‌‍‌خورد، اما از این موعد بیش از 13 سال گذشته و هنوز این کار نشده است.
همزمان شهرداری فراه به روزنامه اطلاعات روز تأیید می‌کند که بیش‌تر افرادی که نمرهزمین در شهرک صنعتی دریافت کرده‌اند، تمایلی برای فعال‌سازی کارخانه‌های تولیدی ندارند و نبود برق را بهانه قرار می‌دهند.
نجیب‌الله ادب‌یار، شهردار برحال فراه می‌گوید که توزیع نمرهزمین برای ایجاد شهرک صنعتی در زمان شهردارهای پیشین قبل از سال 1393 صورت گرفته است: «در همین فهرست زمین‌های توزیع‌شده در شهرک صنعتی، کسانی که سابق آدم عادی بوده‌اند و حالا جز رؤسای اداره‌های دولتی و نمایندگان مردم در شورای ولایتی هستند، در قطار دریافت‌کنندگان زمین می‌باشند.»
همچنان آمریت صنعت و تجارت فراه می‌گوید که شماری از بستگان اعضای پیشین شورای ولایتی فراه، نمایندگان پیشین پارلمان، رؤسای کنونی و پیشین اداره‌های محلی فراه نمرهزمین در شهرک صنعتی فراه دارند.
شاه‌محمود نعیمی، معاون شورای ولایتی فراه به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که در توزیع نمره‌های زمین فساد گسترده وجود داشته و باید حکومت مرکزی زمین‌ها را از افرادی که جواز تجارتی و یا تمایل به سرمایه‌گذاری روی کارخانه‌های تولیدی ندارند، پس بگیرد: «این زمین‌ها بیش‌تر در زمان شهردار پیشین فراه توزیع شده است.»
آقای نعیمی اطمینان ندارد که حکومت بتواند با فساد گسترده در توزیع نمره‌های زمین شهرک صنعتی اقدام کند.
زمین‌ها دو تا سه دست فروخته شده است
منابع محلی در فراه به روزنامه اطلاعات روز می‌گویند بار اول هر جریب زمین شهرک صنعتی این ولایت از سوی حکومت تا 150 هزار افغانی توزیع شده، اما اکنون همان زمین‌ها به بیش از یک میلیون افغانی به فروش می‌رسد.
شاکر ایوبی، وارسی‌کننده آمریت صنعت و تجارت فراه می‌گوید که در حدود 50 درصد نمره‌های زمین در این شهرک دو تا سه دست فروخته شده است.
شاه محمود نعیمی، معاون شورای ولایتی فراه به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که برخی از نمره‌های زمین برای ایجاد شهرک صنعتی، از سوی افراد تا سه میلیون افغانی هم به فروش رسیده است: «نمره‌های زمینی که به جاده نزدیک است، قیمت آن‌ها خیلی بلند است. متأسفانه فساد گسترده در توزیع این نمره‌ها وجود داشته.»
اعضای شورای ولایتی فراه می‌گویند با زمین‌های مربوط به شهرک صنعتی برخورد مافیایی شده و عاملان فروش این باید محاکمه شوند.
انتظار بی‌پایان تاجران
نجیب‌الله ادب‌یار، شهردار فراه می‌گوید بررسی اسناد نمره‌های زمین شهرک صنعتی به دستور شعیب ثابت، والی فراه جریان دارد: «یک گروه سرگرم بررسی اسناد این زمین‌ها است که چه کسانی بابت دریافت زمین پول تحویل کرده‌اند و کسانی که برای دریافت زمین پول توزیع نکرده‌اند، زمین‌ها از آن‌ها گرفته می‌شود.»
هم اکنون ده درخواستی از تاجران برای دریافت نمرهزمین روی میز آمریت صنعت و تجارت فراه برای ایجاد کارخانه‌های تولیدی قرار دارد، اما زمینی مناسب برای توزیع وجود ندارد.
در مقطع کنونی بازپسگیری زمین‌های شهرک صنعتی فراه که به‌گونه‌ی غیرقانونی توزیع شده، دشوار و حتا غیرممکن به‌نظر می‌رسد. مسئولان در آمریت صنعت و تجارت فراه می‌گویند که تنها راه بازپسگیری این زمین‌ها، توظیف هیأت بلندرتبه از مرکز کشور است تا نمره‌های زمین شهرک صنعتی به تاجران «واقعی» توزیع شود: «امیدواریم که دولت مرکزی هیأت بلندرتبه به فراه بفرستد و این [پس‌گیری] نمره‌های زمین از صلاحیت من بالاتر است و در کل این موضوع مافیایی است و آمریت صنعت و تجارت فراه شاید این قدر توانایی نداشته باشند که این زمین‌ها را بگیرد.» او تأکید دارد که مالکان نمره‌های زمین در شهرک صنعتی، در صورتی‌که تمایل برای فعال‌سازی کارخانه ندارند، باید نمره‌های زمین از آن پس گرفته شود و به افراد مستحق توزیع شود.
عبدالباری وطن‌دوست، یکی از صنعت‌گران ولایت فراه است. او در حدود 300 هزار دالر امریکایی را بالای کارخانه «شمس سرب» سرمایه‌گذاری کرده است.
در فراه، سرمایه‌گذاری روی کارخانه تولیدی با وجود تهدیدات بلند امنیتی، ریسک بزرگی است، اما آقای وطن‌دوست این ریسک را پذیرفته است. او می‌گوید در شهرک صنعتی زمینی برای توزیع وجود ندارد و این موضوع باعث شده است که او کارخانه تولیدی خود را در منطقه‌ی موسوم به «کاریزک» در 12 کیلومتری شرق شهر فراه و در منطقه نسبتا ناامن فعال سازد.
آقای وطن‌دوست می‌گوید که زمین‌های شهرک صنعتی فراه به نمره‌های رهایشی و تفریح‌گاه مبدل شده است و از توزیع زمین در فاز دوم هم خبری نیست.
این سرمایه‌گذار می‌گوید در صورتی‌که حکومت زمین در شهرک صنعتی توزیع کند، حجم سرمایه‌گذاری خود را افزایش خواهد داد.
فاز دوم و ترس از تکرار سناریوی فساد
محمدشعیب ثابت، والی فراه از مسئولان محلی خواسته است که زمینه را برای توزیع زمین در فاز دوم شهرک صنعتی فراه برای صنعت‌گران مساعد کند. نجیب‌الله ادب‌یار، شهردار فراه می‌گوید تلاش می‌کنند، تا روند توزیع زمین در فاز دوم را آغاز کنند.
قرار است که فاز دوم شهرک صنعتی در قسمت شرق فاز یک ایجاد شود و این منطقه نیز از امنیت خوبی برخوردار است، اما صنعت‌گران می‌گویند چی تضمینی وجود دارد که دوباره سناریوی توزیع زمین به گونه‌ی غیرقانونی فاز یک، تکرار نشود؟
شاکر ایوبی، وارسی‌کنننده آمریت صنعت و تجارت فراه می‌گوید که مخالف سرسخت توزیع زمین در فاز دوم است، چرا که بیم آن وجود دارد که دوباره نمره‌های زمین به افراد زورمندان و به‌گونه‌ی غیرقانونی توزیع شود: «محمدشعیب ثابت، والی فراه گفت تا زمانی‌که مشکل فاز اول زمین‌های شهرک صنعتی حل می‌شود، توزیع زمین در فاز دوم شروع شود. من گفتم اگر رییس‌جمهور سوال کند که زمین‌های فاز اول چی کار شد؟ چی برای گفتن داریم. من موافقه نکردم که زمین در فاز دوم توزیع شود.»
اطلاعات روز به فهرستی از 165 نمرهزمین فروخته‌شده برای ساخت کارخانه در فاز اول شهرک صنعتی فراه دست یافته است. این زمین‌ها طی‌سال‌های 2011 الی 2014 توزیع شده است. منابع معتبر به اطلاعات روز می‌گویند که هر جریب زمین با قیمت کمتر از 150 هزار افغانی به زورمندان و افراد حکومتی توزیع شده است. با این‌که از توزیع این زمین‌ها سال‌ها گذشته، اما هنوز هیچ کارخانه‌ای روی نمره‌های که به نام شهرک صنعتی توزیع و خریداری شده، ساخته نشده است.