گفت‌وگوی شبکه جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر با ساره سیرت، مدافع حقوق زنان در کاپیسا
شماری از فعالان حقوق زن در کاپیسا می‌گویند اگر زنان عضو هیأت مذاکره‌کننده در مورد موضوعات قابل بحث در گفت‌وگوهای صلح و چگونگی مطرح‌‌کردن آن با طالبان، اتفاق نظر نداشته باشند، نتیجه‌ی مذاکرات قناعت‌بخش نخواهد بود.
ساره سیرت، یکی از مدافعان حقوق زن در کاپیسا، در گفت‌وگویی با شبکه جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (از این به بعد «شبکه») می‌گوید: «با وجود بی‌باوری‌هایی که به نتیجه‌ی روند مذاکرات صلح وجود دارد، من امیدوارم که نمایندگان صداقت گفتاری داشته باشند و با توافق نظر پیش بروند.»
در پی انتقادات به نابرابری تعداد نمایندگان زن و مرد در ترکیب تیم مذاکره‌کننده، برخی فعالان زن می‌گویند از آن‌جا که صلح و جنگ به باور برخی رویکردی مردانه است، سهم کم‌تری از ترکیب هیأت، به زنان اختصاص یافته است؛ اما به باور بانو سیرت، زنان با این‌که هیچ‌گاه در جنک دخیل نبوده‌اند، همواره از زیان‌دیده‌های اصلی جنگ بوده‌اند: «زنان همیشه برادر، شوهر، پدر و فرزندشان را از دست داده و از لحاظ روانی نیز آسیب زیادی دیده‌اند و نباید در تصمیم‌گیری‌هایی که به سرنوشت آنان مربوط است، در اقلیت بمانند.»
به باور بانو سیرت، جای نمایندگان رسانه‌ها، جامعه‌ی مدنی و قربانیان جنگ در گفت‌وگوهای صلح خالی است و از آن‌جایی که برخی از این گروه‌ها اعتمادی به شفافیت این روند ندارند، حق دارند در آن حضور داشته باشند و از محتوای آن باخبر شوند.
شبکه: زنان در کاپیسا با چه مشکلاتی روبه‌رویند؟
سیرت: یکی از مشکلات اساسی زنان در این ولایت، ناامنی است که گاهی باعث می‌شود دختران و زنان مجبور شوند از تحصیل و کار دست بکشند، این مشکل در ولسوالی‌هایی که طالبان در آن حضور دارند، بیش‌تر است.
به گفته‌ی بانو سیرت، بخش دیگر مشکلات بانوان در کاپیسا، مربوط به فرصت‌های شغلی است: «فرصت تحصیلی در این‌جا مساعد است و از هر خانواده یک نفر درجه لیسانس دارد، اما زمینه‌های شغلی بسیار کم است.» وی می‌افزاید، زورسالاری و حاکمیت روابط بر ضوابط باعث تضعیف روحیه خانم‌ها و محروم‌شدن آنان از حق کار شده است.
شبکه: آیا تجربه‌ی مشخصی در این مورد دارید؟
سیرت: بلی. یک خانم به مدت یک ماه براساس قانون در پست معاونت ریاست معارف کار کرد، اما فردی که قبلا در این پست بود، با لابی‌گری سیاسی دوباره به کار خود برگشت. با این‌که ما برای این زن دادخواهی کردیم، اما نتیجه نداد. این وضعیت دادخواهی‌های ما را نیز آسیب‌پذیر می‌کند.
به گفته‌ی این مدافع حقوق زن، به زنان ساکن در ولایات، سهم کمی در حکومت داده شده و این باعث شده است که آنان فرصتی برای به‌کاربردن توانایی‌های‌شان نیابند: «در هر برنامه‌ای که در حوزه‌ی شمال بوده است، زنان نقش چندانی نداشته‌اند و حضور آنان بسیار کمرنگ است.»
شبکه: خواست زنان کاپیسا از گفت‌وگوهای صلح چیست؟
سیرت: یکی از مهم‌ترین خواسته‌های آنان این است که زنان ولایات در حاشیه قرار نگیرند. همچنان انتظار داریم نتیجه‌ی این گفت‌وگوها به سود مردم باشد.
به گفته‌ی بانو سیرت، یکی از نگرانی‌های عمده‌ی فعالان حقوق زن این است که پس از گفت‌وگوهای صلح، شرایط برای فعالیت آنان مساعد نباشد و نتیجه‌ی مورد انتظار از این گفت‌وگوها به دست نیاید: «همیشه گفته‌ایم که ما صدای اکثریت خاموش هستیم، اگر صدای ما خاموش شود، صدای کل مردم خاموش خواهد شد.»
شبکه: پیشنهاد شما برای تیم مذاکره‌کننده چیست؟
سیرت: از آن‌جایی که طالبان برنامه‌هایی برای تعدیل قانون اساسی دارد، زنان در تیم مذاکره‌کننده باید نهایت تلاش خود را کنند تا فصل دوم قانون اساسی افغانستان حفظ شود، حق انتخاب، کار و تحصیل، از مهم‌ترین مواردی است که باید مورد بحث قرار بگیرد. موضوع مهم تأکید بر حضور سیاسی زنان است. اگر این موارد مورد بحث قرار نگیرد، ممکن است زنان کاملا از صحنه برداشته شوند.
این مدافع حقوق زنان به این باور است که زنان در تیم مذاکره‌کننده، نباید به این فرصت به چشم یک امتیاز ببینند، بلکه آن را به‌عنوان یک مسئولیت بپذیرند و برای انجام آن توانایی به خرج دهند، تا بتوانند بر روند صلح تأثیرگذار باشند.
نوت: این مطلب توسط شبکه جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر تهیه شده و امتیاز و مسئولیت آن به این شبکه برمی‌گردد. این سلسله مطالب براساس یک تفاهم تجاری در اطلاعات روز نشر می‌شود.