انتظار میرفت که با شروع مذاکرات بینالافغانی، آتشبس برقرار شود یا دستکم سطح خشونتها کاهش یابد، اما حالا که مذاکرات آغاز شده نهتنها که هیچ یک از این دو مورد عملی نشده، بلکه به گفته وزارت دفاع افغانستان خشونتها در کشور افزایش یافته است. براساس اطلاعات وزارت دفاع ملی، جنگجویان طالب در 24 ساعت گذشته، در 18 ولایت کشور حملات گستردهای را بر پاسگاههای نیروهای امنیتی و دفاعی و تأسیسات دولتی انجام دادهاند.
فواد امان، معاون سخنگوی وزارت دفاع ملی به روزنامه اطلاعات روز گفت که سطح خشونتها همچنان در بالاترین سطحش قرار دارد و هیچ کاهشی در حملات طالبان رونما نشده است. به گفتهی آقای امان، قوای مسلح افغانستان در حالت دفاع فعال قرار دارند و از خود دفاع میکنند.
وزارت دفاع ملی در مورد تمامی حملات طالبان در 18 ولایت کشور، جزئیات ارایه نکرده و فقط جزئیات شمار اندکی از این حملات را همگانی کرده است.
براساس اطلاعات منابع امنیتی در ولایت کاپیسا، در حملهی طالبان بر مرکز فرماندهی پولیس ولسوالی تگاب این ولایت، هفت سرباز امنیتی بهشمول آمر جنایی این ولسوالی کشته شدهاند. این حمله حوالی ساعت 9 شنبهشب، انجام شد. در این حمله هفت سرباز دیگر پولیس زخمی شدهاند.
در یک حملهی دیگر طالبان بر پاسگاههای نیروهای دولتی در ولسوالی شیرزاد ولایت ننگرهار، شش سرباز ارتش کشته شدهاند. این حمله در بامداد روز یکشنبه و چند ساعت بعد از آغاز گفتوگوهای بینالافغانی، انجام شده است.
حملهی دیگری که جنگجویان طالب شنبهشب انجام دادند، حمله بر پاسگاههای نیروهای خیزش مردمی در شهر پل علم، مرکز ولایت لوگر بود. در آن حمله چهار عضو نیروهای خیزش مردمی کشته و چندین تن دیگر زخمی شدند.
در یک حملهی دیگر طالبان بر پاسگاههای نیروهای امنیتی در شهر قندوز پنج سرباز پولیس کشته شدند. این حمله شنبهشب در ساحهی «شینواریها» از مربوطات حوزه دوم امنیتی شهر قندوز انجام شد.
همچنان براساس گزارشها شنبهشب طالبان بر پاسگاهگاههای نیروهای ارتش در شبرغان، مرکز ولایت جوزجان حمله کردند. به گفتهی منابع امنیتی در این رویداد تنها دو سرباز نیروهای ارتش زخمی شدهاند و بیشتر خود طالبان آسیب دیدهاند. به گفتهی این منابع، در این حمله، پنج جنگجوی طالب کشته و چهار طالب دیگر زخمی شدهاند.
علاوه بر این حملات تهاجمی، همزمان با آغاز گفتوگوهای بینالافغانی، انفجار ماینهای کنار جادهای نیز از نیروهای امنیتی و غیرنظامیان در کشور قربانی گرفته است. دو انفجار ماین کنارجادهای که دیروز (یکشنبه، 23 سنبله) در ساحات کوته سنگی و کمپنی شهر کابل روی داد، دو غیرنظامی زخمی شدند.
برقراری آتشبس، همزمان با شروع گفتوگوهای بینالافغانی از خواستهای عمدهی دولت جمهوری اسلامی افغانستان بوده است؛ چنانچه عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه در مراسم افتتاحیهی این گفتوگوها به برقراری آتشبس بشردوستانه تأکید کرد.
آقای عبدالله، روز (یکشنبه، 23 سنبله) در کنفرانس مطبوعاتیاش با خبرنگاران در دوحه یک بار دیگر به کاهش خشونت و برقراری آتشبس در مراحل نخست گفتوگوهای بینالافغانی تأکید کرد.
طالبان با خشونت زندهاند
به باور آگاهان، در 18 سال گذشته، اعمال خشونت، تنها ابزار طالبان برای بقا بوده است و طالبان تا به خواستههایش نرسیده، از آن نمیگذرد.
جاوید کوهستانی آگاه امور نظامی و سیاسی به روزنامه اطلاعات روز میگوید که اساسیترین راهکار گروه طالبان برای رسیدن به هدفش از بدو شکلگیری تا کنون خشونت بوده است. به باور آقای کوهستانی اگر طالبان ابزار خشونت را کنار بگذارد و یک مدت طولانی آتشبس برقرار شود، صلابت و موقعیت طالبان از هم میپاشد: «چیزی را که طالبان فعلا در دست دارند، حاصل خشونت تعریفشدهای است که این گروه تا کنون به آن متوسل بوده است.»
سید اکبر آغا، عضو پیشین گروه طالبان در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که آتشبس موضوعی است که در میز مذاکره روی آن بحث میشود و در حال حاضر مطرح کردن این بحث از نظر طالبان قبل از وقت است.
به باور سید اکبر آغا، طالبان فکر میکنند که اگر حالا به کاهش خشونت و آتشبس تن دهد، در واقع به حکومت مشروعیت قایل شده است. او بهگونهی تلویحی میگوید که طالبان در پی بهدستگرفتن قدرت در افغانستان است و حکومت فعلی را مشروع نمیداند. به گفتهی او گروه طالبان میداند که اگر با حکومت افغانستان بهگونهی رسمی آتشبس کند، بهعنوان یک گروه شورشی معرفی میشود و وجههی که تا حالا بهدست آورده است از دست میدهد.
به گفتهی سید اکبر آغا، طالبان خواهان برقراری یک حکومت اسلامی است و تا به این خواستهاش نرسیده، به جنگ ادامه میدهد: «من نه طرفدار طالب هستم نه دولت، من یک شخص مصلحام. اما بهنظر من طالبان تا این حکومت برقرار است، به جنگش ادامه میدهد. حکومت هم میگوید که ما یک حکومت انتخابی و مشروع هستیم و تا ختم این دوره کار میکنیم.»
با این حال، این عضو پیشین طالبان معتقد است که برقراری آتشبس کمک میکند که گفتوگوهای بینالافغانی به نتیجه برسد و جنگ در کشور ختم شود: «آتشبس اولویت باشد.»
نیروهای افغان قربانی بیکفایتی مدیریتی
حملات تهاجمی طالبان بر پاسگاههای قوای مسلح افغانستان و راکتپراکنی و کارگذاری ماینهای کنارجادهای در حالی ادامه دارد که نیروهای مسلح افغانستان در حالت دفاع فعال قرار دارند و عملیاتهای تعرضی بر طالبان را متوقف کردهاند. وزارت دفاع میگوید، نیروهای مسلح افغانستان صرف زمانی حمله میکنند که از سوی طالبان تحرکی انجام شود. مثلا اگر طالبان طرح میریزند به منطقه یا پاسگاهی حمله کنند بعد اگر نیروهای دولتی از آن واقف شود، عملیاتی را برای خنثاکردن آن حمله راهاندازی میکنند.
استدلال دولت افغانستان برای توقف عملیاتها این است که اگر نیروهای مسلح کشور، هم دست به حملات تعرضی بزنند، فرصتی که برای برقراری صلح پیش آمده از بین میرود. بنابراین حکومت سعی میکند این فرصت را از دست ندهد.
آقای کوهستانی میگوید درحالیکه قوای مسلح افغانستان به لحاظ کمیت و کیفیت وضع بهتری نسبت به جنگجویان طالب دارند، اما بهدلیل ضعف مدیریت در میدان جنگ ضعیف عمل میکنند. به اعتقاد او، این ضعف از کارشکنی و کمکاری مدیران جنگ از جمله، لوی درستیز، وزیر دفاع و معاونانش ناشی میشود: «مدیران جنگ افغانستان در حال حاضر، افراد اکادمیک، متحصص و مسلکی نیستند. آنان آگاهی و دانش مسلکی اکادمیک جنگ را ندارند. احتمالا افرادیاند که از طریق فیسبوک معروف شدهاند و آمدهاند مدیریت جنگ افغانستان را در بحرانیترین زمان در دست گرفتهاند. تمام این موارد باعث شده که قوای مسلح افغانستان از تحرک مثبت و فعال به حالت دفاعی بسیار مظلومانه قرار بگیرد.»
از همان آغاز که ایالات متحدهی امریکا با طالبان توافق صلح امضا کرد، آتشبس یکی از مواردی بود که انتظار میرفت با آغاز گفتوگوهای بینالافغانی برقرار شود. حالا با آغاز مذاکرات مستقیم دولت افغانستان با طالبان، این انتظار نهتنها که براورده نشده بلکه رهبران طالبان در دو حه پشت مذاکره نشستهاند، اما جنگجویان این گروه در میدان جنگ، همچنان ماشین جنگ را فعال نگهداشتهاند.