همزمان با آغاز مذاکرات صلح بین‌الافغانی نگرانی‌ها در مورد شماری از موضوعات مانند نوعیت نظام سیاسی، حقوق زنان و حقوق اقلیت‌های قومی/مذهبی در افغانستان به‌طور بی‌پیشینه افزایش یافته است. مبحث حقوق زنان و این‌که آیا طالبان پس از گفت‌وگوهای صلح و پس از توافق، با زنان مانند دوران حاکمیت‌شان در نیمه‌ی دوم دهه‌ی هفتاد برخورد خواهند کرد یا نه، یکی از جدی‌ترین پرسش‌هایی بوده که همواره مطرح شده است.
مهم‌تر از همه، پایداری ایالات متحده و جامعه جهانی برای حمایت از حقوق زنان افغانستان در حکومتِ پس از توافق، مورد پرسش بوده است. از آنجا که دستاوردهای زنان افغانستان در دو دهه‌ی گذشته بدون حمایت‌های جامعه جهانی و حکومت ایالات متحده ممکن نبوده است، انستیتوت صلح ایالات متحده امریکا یک کنفرانس آنلاین زیر عنوان «توانمندسازی زنان افغان و حمایت از حقوق آن‌ها» برگزار کرده بود تا به شماری از نگرانی‌های زنان افغانستان در خصوص آینده‌شان پاسخ ارائه کند.
جنی مک گی، دستیار مدیر امداد و پاسخ‌گویی اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده که به نمایند‌گی از بزرگ‌ترین تمویل‌کننده برنامههای توسعهای در افغانستان صحبت می‌کرد، گفت‌وگوهای صلح افغانستان را حساس خواند و گفت در تصمیم‌گیری برای آینده افغانستان هیچ چیزی مهم‌تر از مدنظر داشتن نقش زنان نیست. او با تأکید گفت که آنان نسبت به کارشان در مورد توانمندسازی زنان در راستای آموزشی و اقتصادی، افتخار می‌کنند و در دوره‌ی حساس گفت‌وگوهای صلح، در کنار زنان افغان می‌ایستند.
خانم مک گی یادآور شد که اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده با کشورهای در حال توسعه همکاری می‌کند و در تمام سکتورها، توانمندسازی زنان و نقش زنان یکی از بخش‌های عمده است و این اداره همیشه تلاش کرده است تا اطمینان حاصل کند که برنامه‌ی توانمندسازی زنان پایدار است. وی گفت: «توسعه پایدار چه در افغانستان و چه در سایر نقاط دنیا فقط با شامل‌کردن زنان معنا می‌یابد. برعکس، به حاشیه‌راندن زنان و دختران سبب ناپایداری توسعهای وسیعی می‌شود که افغانستان نیاز دارد. به همین دلیل این بسیار حیاتی است که به آموزش و توانمندسازی زنان توجه شود تا آنان به‌عنوان اعضای فعال و سازنده در جامعه حضور یابند. این توانمندسازی به زنان فرصت می‌دهد که در توسعه اقتصادی کشور نقش موثر داشته باشند.»
به گفته‌ی دستیار مدیر امداد بین‌المللی توسعه ایالات متحده، آنان در سال ۲۰۱۴ بزرگ‌ترین برنامه‌ی دوجانبه‌اش در مورد توانمندسازی زنان را به نام «پروموت» راه‌اندازی کردند. این برنامه که به آموزش زنان برای رهبری متمرکز بود، زنان را با مهارت‌ها، شبکه‌‌سازی و فرصت‌های رهبری آشنا کرد تا در بخش‌های اقتصادی، حکومت‌داری و جامعه مدنی سهم بگیرند: «همین‌طور از طریق برنامه‌ی پروموت شبکه‌ی اجتماعی زنان گسترش یافت، به آنان مهارت‌های گفت‌وگو آموزش داده شده است تا در پروسه‌ی صلح شرکت کنند.»
آن‌گونه که خانم مک‌گی یادآور شد، زنان افغان اکنون از طریق زندگی اجتماعی به‌عنوان آموزگار، کارآفرین، کارمند و خبرنگار قابل دید شده‌اند. ایالات متحده و حامیان مالی بین‌المللی تعهد دارند که همچنان در کنار زنان افغانستان بمانند و به همکاری با حکومت افغانستان، سکتور خصوصی و سازمان‌های جامعه مدنی ادامه دهند تا دستاوردهای نوزده ساله تقویت و گسترش یابند.
خانم مک‌گی با اشاره و تاکید به سخنان مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده در گشایش گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در دوحه گفت انتخاب و تصمیمی دو طرف مذاکره را در دوحه خواهند داشت، میزان و نوعیت حمایت‌های اقتصادی ایالات متحده را تعیین خواهد کرد و وی رابطه افغانستان با جامعه‌ی بین‌المللی را نیز وابسته به برآیند مذاکره‌ی دانست و گفت افغانستان در صورت داشتن حکومتی که زنان و دختران را محدود کند، نادیده می‌گیرد، سرکوب می‌کند و یا به حاشیه می‌راند. خانم مک‌گی هرچند که کمک‌های دریافتی حکومت افغانستان در آینده را وابسته به تصمیمی که هیأت دو طرف مذاکره می‌گیرند، دانست اما تأکید کرد که ایالات متحده و اداره توسعه بین‌المللی همچنان در کنار زنان افغان خواهند ماند.
حسینه صافی، سرپرست وزارت امور زنان که در مورد مسئولیت وزارت امور زنان در نظارت از نقش معنادار زنان در روند صلح صحبت می‌کرد، گفت که زنان افغانستان از آگاهی‌دهی و ظرفیت‌سازی شروع کرده و به سهم‌گیری معنادار و سپس به پذیرش مسئولیت رسیده‌اند: «امروزه زنان افغانستان در مورد سهم‌گیری معنادار در مذاکرات صلح صحبت می‌کنند. این دستاوردها به آنانی برمی‌گردد که مردم و به‌خصوص زنان افغانستان را حمایت کرده‌اند. زنان در تمام سکتورها به یک دستاورد قابل ملاحظه رسیده‌اند و ما واقعا ممنون کسانی هستیم که حمایت کرده‌اند.»
به باور حسینه صافی، زنان افغانستان با مسئولیت‌پذیربودن‌شان ثابت کرده‌اند که نقش اساسی دارند، چون برای شمولیت در مذاکرات صلح هر گام را با احتیاط و مسئولانه برداشته‌اند. خانم صافی از جامعه جهانی خواست که اعتمادشان نسبت به مسئولیت‌پذیری زنان افغانستان را حفظ کنند.
میلی کری، سفیر کل در امور جهانی زنان وزارت امور خارجه ایالات متحده با تأیید سخنان خانم مک‌گی، خاطرنشان کرد که ایالات متحده به حمایت از زنان و دختران افغان ادامه خواهد داد: «ما شما را می‌بینیم، ترس، نگرانی و امید شمارا درک می‌کنیم.» او با ابراز نگرانی در مورد زنانی که برای صلح کار می‌کنند و اما هدف حمله قرار می‌گیرند، گفت که آینده افغانستان از کسانی نخواهد بود که می‌خواهند از طریق خشونت به اهداف‌شان برسند. وی گفت که هیچ گونه تلاش مبنی بر خاموش‌کردن زنان افغانستان موفق نخواهد شد: «ایالات متحده از یک حکومت مقتدر، همه‌شمول و متحد که با خود و همسایه‌های‌شان در صلح باشند، به حقوق تمام شهروندانش به‌شمول زنان احترام بگذارند، حمایت می‌کند.»
خانم کری با تایید سخنان خانم مک‌گی یادآور شد حکومتی که در افغانستان حافظ حقوق زنان نباشد، تنوع قومی/مذهبی را مد نظر نگیرد و همه‌شمول نباشد، نباید از ایالات متحده انتظار داشته باشد که در پالیسی و حمایت‌اش مثل امروز باشد: «این موضوعات برای ما باید خط سرخ باشد.»
حبیبه سرابی، عضو تیم مذاکره دولت افغانستان که از دوحه در مورد بحث روی حقوق زنان بین دو طرف مذاکره صحبت می‌کرد، گفت که تا هنوز هیأت‌های دو طرف به جایی نرسیده‌اند که وی بداند نظر دو طرف گفت‌وگوهای صلح در مورد حقوق و آینده‌ی زنان چیست: «گروه‌های تماس دو طرف هنوز روی روند کاری مذاکره کار می‌کنند و به بحث روی حقوق زنان نرسیده است. اما در حاشیه‌های نشست‌های قبلی و نشست کنونی وقتی بحث به حقوق زنان کشانده شده است، نماینده‌های طالبان اشاره کرده‌اند که آنان حقوق زنان را در چارچوب قوانین اسلامی به رسمیت می‌شناسند و این بدین معناست که نماینده‌های طالبان می‌خواهند در مورد حقوق زنان صحبت کنند.»
خانم سرابی تغییر نظر طالبان در مورد زنان را متأثر از عوامل بیرونی خواند و گفت فشار فعالان حقوق زن از سراسر دنیا سبب شده است که طالبان نتوانند از صحبت‌کردن در مورد حقوق زنان ابا ورزند. «البته وقتی نماینده‌های طالبان می‌خواهند بر خلاف گذشته که سخنی از حقوق زن نمی‌گفتند، در این مورد نظر و تصمیمی داشته باشند، متأثر از بیرون است. به‌خصوص خواست فعالان حقوق زن که سراسر دنیا لابی می‌کنند تا زنان قربانی صلح نشوند، در تغییر موضع طالبان نقش اساسی داشته است.»
پلوشه حسن، مدیر اجرایی مرکز آموزشی زنان افغانستان که از تغییر وضع حکومت ایالات متحده در مورد زنان شاکی است، گفت که در خصوص پالیسی ایالات متحده در خصوص حقوق زنان نگران است؛ چون پالیسی ایالات متحده در مورد حقوق زنان در افغانستان همواره در حال تغییر بوده است: «در زمان جورج دبلیو بوش مسأله در افغانستان آزادی زنان بود. در زمان اوباما در مورد احترام حقوق زنان شنیدیم و اکنون قرار است حقوق زنان آجندای بحث مردان افغانستان باشد.»
به باور خانم حسن زنان افغانستان شاهد افول در پالیسی ایالات متحده در حقوق زنان بوده است: «نگرانی که در نهادهای جامعه مدنی بین زنان وجود دارد این است که ایالات متحده به خروج زودهنگام و عجولانه بیشتر از حفاظت از دموکراسی و حقوق زنان علاقه‌مند است و این مورد از موافقت‌نامه‌ی صلح‌شان با طالبان آشکار است که هیچ اشاره‌ای به حقوق زنان نشده است.»
پلوشه حسن اذعان کرد که هرچند دستاوردهای زنان افغانستان، دستاورد مشترک جامعه جهانی، حکومت و مردم است، اما هنوز این دستاوردها بسیار شکننده است و جریان تند مذاکرات صلح، آنچه که طالبان عملا در موافقت نامه با امریکا انجام دادند، می‌تواند سبب از بین‌رفتن این دستاوردها شود؛ زیرا «در عمل خشونت علیه زنان جریان دارد، همه و همه سبب نگرانی زنان افغانستان شده است.»
حسنا جلیل، معین پالیسی و استراتژی وزارت امور داخله که یکی از سخنرانان این برنامه بود، از زنان به‌عنوان سرمایه‌ی انسانی فعال یاد کرد. خانم جلیل که در مورد «ادغام نیروهای طالبان با پولیس ملی» و «روند حرفه‌ای‌سازی پولیس» صحبت می‌کرد، گفت طالبان نیاز دارند بدانند که زنان به‌عنوان سرمایه‌ی بشری در پولیس ملی عضویت فعال دارند و به‌عنوان مجریان قانون خدمت می‌کنند: «چیزی دیگری را که طالبان مد نظر داشته باشند که پولیس مامور شده است حافظ حقوق بشر باشد.»
کارن فریمن، معاون بخش افغانستان و پاکستان اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده که در مورد ادامه‌ی کمک‌های ایالات متحده برای حمایت از حقوق اساسی زنان در دوره‌ی پس از توافق صحبت می‌کرد، سخنان خانم مک‌گی و خانم کری را اصل پیام ایالات متحده خواند و گفت آنان به حمایت از حقوق و رفاه زنان و دختران افغانستان متعهد خواهند ماند: «ما نه‌تنها در کنار زنان افغانستان خواهیم ماند، بلکه دستاوردهای گذشته را بازسازی خواهیم کرد.»
به گفته‌ی خانم فریمن اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده سابقه طولانی کار برای زنان افغانستان را دارد و برنامه‌ی «پروموت» یکی از برنامههای بنیادی است که حکومت، جامعه مدنی، سکتور خصوصی و شبکه‌ی زنان افغانستان از آن بهره‌مند شده‌اند تا برای روند صلح آماده شوند.
معاون بخش افغانستان و پاکستان اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده یادآور شد که آنان با آموختن از ابتکارهای انستیتوت صلح ایالات متحده برای یافتن و شنیده‌شدن صدای زنان استفاده کرده و نقش رهبری و سهم‌گیری زنان در روند صلح، حکومت‌داری و فعالیت در جامعه مدنی را گسترش خواهند داد. بخش دیگر از همکاری‌های‌شان به ائتلاف زنان در دفاع از حقوق‌شان متمرکز خواهد بود.
با توجه به سخنان مهمانان این بحث آنلاین، به‌نظر می‌رسد حمایت مالی حکومت ایالات متحده برای حکومت پس از توافق وابسته به نتیجه‌ی مذاکرات بین‌الافغانی خواهد بود، اما بخش حمایت از زنان ادامه خواهد داشت. در صورتی‌که حقوق زنان و اقلیت‌ها حفظ شود و حکومت پس از توافق، همه‌شمول باشد، میزان حمایت‌ها دست‌کم ثابت خواهد ماند و در غیر آن، حکومتی پس از توافق با قطع حمایت از جانب ایالات متحده تنبیه خواهد شد.