«محصل‌ام. نیاز به مکان آرام دارم… اما این روزها از بس که پارک بوی چرس می‌دهد، نمی‌توانم بیشتر از سه-چهار دقیقه در این‌جا بمانم» روایت فاروق که در شهر کابل به‌دنبال جای کوچک است که بتواند ساعتی با آرامش در آن‌جا درس بخواند. او از ولایت دوردست برای ادامه تحصیل به کابل آمده است. در اتاق دانشجویی شش-هفت‌نفری زندگی می‌کند. فاروق می‌گوید نمی‌تواند در اتاق شلوغ‌اش درس بخواند، به همین دلیل از اتاق می‌زند بیرون تا نزدیک‌ترین پارک محل زندگی‌اش گوشه‌ی دنجی برای درس‌خواندن پیدا کند. فاروق به اطلاعات روز می‌گوید پارک نزدیک سرک اول کارته چهار به او نزدیک است، اما هر گوشه‌ی پارک معمولا در تسخیر معتادان و یا افرادی است که به‌صورت گروهی چرس می‌کشند.
۶ تا ۸ هزار معتاد بی‌سرپناه در کابل
حضور افراد معتاد بی‌سرپناه برای حکومت نیز مشکل بزرگ‌تر از توان است. وزارت صحت عامه و فرماندهی پولیس کابل نیز مشکل روبه‌افزایش افراد معتاد در خیابان‌های کابل را تأیید می‌کنند. مسئولان وزارت صحت عامه می گویند برآورد این نهاد نشان می‌دهد که ۶ تا ۸ هزار معتاد بدون سرپناه تنها در شهر کابل زندگی می‌کنند. اما وزارت صحت عامه ظرفیت رسیدگی به این میزان معتادان را ندارد.
آمارها نشان می‌دهد که نزدیک به ۲.۴ میلیون فرد بالغ در افغانستان معتادند. البته طبق آمار تقریبی دولت افغانستان حتا تعداد مجموعی معتادان به سه میلیون نفر رسیده است
شهر در تسخیر معتادان
پارک، پیاده‌رو، پل و هر نقطه‌ای از شهر به گفته‌ی شهروندان کابل شاهد افزایش روزافزون حضور معتادان است. وضعیتی که به نگرانی اجتماعی مردم دامن می‌زند. شهروندان مدعی‌اند که افزایش معتادان در مکان‌های تفریحی و پیاده‌روها باعث مزاحمت در گشت‌وگذار آن‌ها شده است.
جواد باشنده کارته سه کابل است. خانه او در نزدیکی پارک علاءالدین قرار دارد. جواد دو پسر و یک دختر کوچک دارد. او به اطلاعات روز می‌گوید به‌دلیل حضور گسترده‌ی معتادان در پارک جرأت نمی‌تواند کودکانش را برای تفریح پارک نزدیک خانه‌اش بفرستد: «قبلا در این پارک خرد و بزرگ همه برای تفریح و سرگرمی می‌آمدند. اما حالا جای امن برای هیچ کس نیست. چون مردم در آن‌جا چرس و دیگر مواد مخدر استفاده می‌کنند. باور کنید به ستوه آمده‌ایم از دست معتادان. در پیاده‌روها در پارک‌ها هر کجا مواد مخدر استفاده می‌کنند. کودکانم در خانه دیق می‌آورند. هر روز برای رفتن به پارک جنجال می‌کنند. به‌دلیل حضور معتادان در پارک کودکانم را در خانه حبس می‌کنم. نمی‌گذارم پارک بروند و ساعت‌تیری کنند. می‌ترسم کودکانم از همین خردی با پدیده شوم اعتیاد معرفی شوند.»
نگرانی بیشتر جواد و دیگر باشندگان کابل از این است که هر روز بر تعداد معتادان در پارک‌ها و پیاده‌رو افزوده می‌شود و دولت هیچ کاری برای جمع‌آوری و تداوی آن‌ها انجام نمی‌دهد.
فریحه دانشجو است. او از این‌که سه-چهار معتاد خانه همیشگی‌شان را کنار درخت نزدیک دروازه محل آموزش او ساخته‌اند، شکایت دارد. به گفته‌ی فریحه وجود این معتادان در نزدیک کورس باعث شده تا او راه رفت‌وآمدش را طولانی‌تر کند. فریحه می‌ترسد معتادان راهش را نگیرد.
وقتی برای گفت‌وگو با شهروندان به چندین پارک از جمله پارک علاءالدین رفتم، عمق فاجعه را از نزدیک دیدم. سه جوان، شانه‌به‌شانه همدیگر، درست مقابل یک ساختمان بزرگ و شیک کنار پیاده‌رو نشسته بودند. در پیاده‌رو پارک علاءالدین، کارته سه، جایی در قلب پایتخت. یکی از آن‌ها، زرورق سیاه‌شده‌ای را به یک دست گرفته و با دست دیگر، فندکش را زیر زرورق، به چپ و راست می‌برد تا دودی را که از گرد ریخته‌شده روی زرورق بلند می‌شود به درون بکشد. موهای چرب و سیاهش، از پیشانی در اطراف این اسباب ساده، رها شده و انگار هر لحظه ممکن است آتش بگیرد. دو همراه دیگرش غرق در بی‌خیالی و دنیای خود بودند. و مردم در حال گشت‌وگذار از کنار آن‌ها بود. بدون این‌که توجهی به آن سه کنند. انگار نه انگار سه مرد در کنار پای‌شان زندگی‌شان را دود می‌کنند.
پاس‌کاری مشکل
وزارت صحت عامه می‌گوید از نظر قانونی رسیدگی به وضعیت معتادان و جمع‌آوری این افراد مسئولیت وزارت داخله است. معصومه جعفری، سخن‌گوی وزارت صحت عامه می‌گوید با این هم وزارت صحت عامه دست به کار شده است: «قانونا وظیفه جمع‌آوری معتادان بدون سرپناه جز مکلفیت‌های پولیس مبارزه علیه مواد مخدر وزارت امور داخله است. ولی با آن هم بدون پلان‌های قبلی، مدت دو هفته می‌شود وزارت صحت عامه از طریق برنامه ملی کاهش تقاضای مواد مخدر جمع‌آوری معتادان بدون سرپناه را آغاز کرده است. و این برنامه تا ختم سرمای زمستان به‌شدت ادامه دارد.» خانم جعفری افزود که تا حال براساس این طرح ۶۰۰ فرد معتاد به مواد مخدر جمع‌آوری شده است.
اما فردوس فرامرز، سخن‌گوی فرماندهی پولیس کابل مسئولیت جمع‌آوری معتادان را وظیفه وزارت صحت عامه می‌داند. او می‌گوید برنامه اصلی و تقسیم اوقات را وزارت صحت عامه می‌دهد. و پولیس به‌عنوان قوه اجراییه در کنار مسئولان این وزارت حضور دارند: «ما مطابق پلان که وزارت صحت عامه دارد، از نواحی مختلف شهر کابل معتادان را جمع‌آوری می‌کنیم. بعد به مراکز ترک احتیاط معرفی می‌کنیم. طی یک ماه ما نزدیک به صد تن معتادان را طی برنامه مشترک که با وزارت صحت عامه داشتیم، از نواحی مختلف شهر کابل جمع‌آوری کردیم.»
سخن‌گوی پولیس کابل می‌گوید وجود معتادان در کابل یک مشکل بزرگ است. به گفته‌ی آقای فرامرز پولیس تا کنون افرادی معتادی را که امنیت محیطی شهروندان را به خطر انداخته‌اند، دست‌گیر کرده است: «ما یک تعدادی که معتاد بودند در جرایم محیطی دست‌گیر کردیم. همین گونه که می‌دانید متعاد یک شخص بیمار است و نیاز به تداوی دارد. وقتی ما شخص بیمار را در چنین قضایا دست‌گیر می‌کنیم به مراکز ترک اعتیاد می‌فرستیم.»