تا یک روز دیگر دوباره هیأت‌های مذاکراتی افغانستان و طالبان به قطر برمی‌گردند. دور دوم مذاکرات بین‌الافغانی قرار است پس از یک وقفهی چندهفته‌ای دوباره از سر گرفته شود. در وقفهی نه‌چندان طولانی اعضای هیأت افغانستان در کابل سرگرم دیدار و مشوره بودند، اعضای هیأت طالبان از جمله ملا برادر به پاکستان رفتند. سفر ملا برادر بیش از هر کسی دیگری بحث‌برانگیز شد. ویدیوهای از دیدار ملا برادر با زخمیان طالبان خبرساز شد. او در جمع زخمیان و هوادارانش حرف از پیروزی در جنگ گفت: «شما باید وحدت خود را حفظ کنید. هرقدر ما و شما در میدان جهاد و شهادت پیروز باشیم به همان حد جهان ما را جدی می‌گیرند.» نشر ویدیو و صحبت‌های ملا برادر با واکنش وزارت خارجه دولت افغانستان همراه بود. وزارت امور خارجه افغانستان با نشر بیانیه‌ای مدعی شد که تصاویر و ویدیوها نشان می‌دهد برخی از رهبران طالبان در حال بازدید از اردوگاه‌های آموزشی طالبان در پاکستان دیده می‌شوند. اشاره به یک اتهام همیشگی؛ پاکستان لانه‌ی طالبان است.
نمایش هماهنگی و همکاری
وزارت خارجه افغانستان حضور علنی و فعالیت‌های «عناصر شورشی افغان» و رهبران آنان در قلمرو پاکستان را «نقض آشکار حاکمیت ملی افغانستان» دانست. موضوعی از نظر افغانستان سبب «تداوم بحران و بی‌ثباتی در منطقه» و چالش جدی در راه تأمین صلح پایدار در افغانستان می‌شود. اما سفر ملا برادر به پاکستان از طرف طالبان یک سفر رسمی به دعوت پاکستان قلمداد شد. آیا این سفر یک سفر رسمی بود، معنای این سفر برای صلح و جنگ افغانستان چه بود؟
شجاع‌حسین محسنی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با اطلاعات روز، سفر ملا برادر به پاکستان و ملاقات‌های او را نمایش هماهنگی و همکاری طالبان و پاکستان می‌داند. آقای محسنی باور دارد این سفر پرده از نفوذ گسترده پاکستان بر طالبان برمی‌دارد: «پاکستان بر طالبان نیز نفوذ گسترده دارد. تلاش پاکستان این است که گفت‌وگوهای صلح براساس برنامه پاکستان و امریکا پیش برود.» از نظر آقای محسنی طالبان بسیاری اهداف‌شان را براساس برنامه‌های پاکستان هماهنگ کرده است: «پس از انجام مذاکرات با پاکستان و امریکا، طالبان با دولت افغانستان گفت‌وگوهای صلح را آغاز کردند.»
محمداکرام اندیشمند، نویسنده و پژوهشگر در گفت‌وگو با اطلاعات روز بر این نکته تأکید دارد که روند صلح افغانستان از نظر پاکستان و دولت افغانستان متفاوت است: «روند صلح افغانستان از نظر پاکستان اجرایی‌شدن موافقت‌نامه دوحه است که در واقع پیروزی طالبان و تشکیل دولت به رهبری و محوریت طالبان به‌نام نظام اسلامی یا هر نام دیگر را محقق می‌سازد.» طالبان و پاکستان موافقت‌نامه دوحه را پیروزی خود و شکست امریکا تلقی می‌کنند و به آن باور دارند.
اندیشمند بر این باور است که طالبان در بحث بر سر نظام اسلامی تنها به کناررفتن اشرف غنی از ارگ قانع نمی‌شوند: «پاکستان این سهولت را برای طالبان فراهم می‌کند و با توجه به رابطه‌ی گذشته برخی از عناصر جهادی را در کنار طالبان قرار می‌دهد.» از نظر اندیشمند، نکته‌ی قابل توجه و خطرناک در مرحله‌ی بعدی مذاکرات این است که «برخی اعضای هیأت دولت ممکن است در رابطه با کنار زدن رییس‌جمهور غنی با طالبان موافقت کنند و این می‌تواند آغاز فروپاشی یکپارچگی هیأت کابل و سپس دولت شود.»
مشوره با هسته‌ی اصلی طالبان
این نگرانی که فرماندهان نظامی و رهبران سیاسی طالبان در روند جاری صلح همسو نیستند، بارها مطرح شده است. شجاع‌حسین محسنی می‌گوید بخشی از هدف اصلی ملا برادر را مشوره با هسته‌ی اصلی طالبان تشکیل می‌دهد: «از این منظر ملا برادر به پاکستان رفته تا با همان هسته‌های اصلی طالبان مذاکره و مشوره کند. ملا برادر می‌خواهد فاصله بین بدنه سیاسی و نظامی طالبان را که در فرایند گفت‌وگوهای صلح زیاد شده بود کم کند.» از نظر آقای محسنی، بخش سیاسی طالبان در دفتر قطر کم‌کم با واقعیت‌های سیاست، محدودیت‌های حکومتداری و فشارهای بین‌المللی آشنا شده‌اند و از سوی دیگر نظامیان ایدئولوژیک که در میدان جنگ‌اند مذاکرات را نوعی انحراف سیاسی و خیانت به کشته‌های‌شان می‌دانند. بنابراین تلاش ملا برادر در راستای رفع انشعاب میان شاخه نظامی و دفتر سیاسی است: «ملا برادر به پاکستان رفته به نظامیان طالبان بفهماند که مهم‌تر از کسب قدرت، حفظ قدرت است.»
لطیف آرش، استاد دانشگاه و پژوهشگر جریان‌های بنیادگرای اسلامی در گفت‌وگو با اطلاعات روز، هدف سفر ملا برادر به پاکستان را در سه مورد بررسی می‌کند: «به‌صورت علنی و رسمی ملاقات با مقام‌های حکومت پاکستان، اما به‌طور مخفیانه ممکن است با رهبری طالبان نیز ملاقات داشته باشند تا برای دور دوم گفت‌وگو رهنمایی بطلبد و برنامه‌های دفتر سیاسی را با رهبری در جریان بگذارند، و ملاقات با فرماندهان مطرح نظامی.» به ویژه فرماندهانی که از توافق‌نامه دوحه و گفت‌وگوهای صلح بین‌الافغانی ناراض‌اند.
آرش باور دارد که مقام‌های سیاسی و مذهبی طالبان به‌شدت از مقامات ارشد نظامی واهمه دارند: «از همین رو در هر مرحله‌ای از گفت‌وگوهای صلح با طیف نظامی خویش به‌صورت پنهانی مذاکره می‌کنند. سخنان ملا برادر در میان مجروحین طیف نظامی طالبان مصداق عملی آن به‌شمار می‌رود. چنان‌که با شروع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی ملا ابراهیم صدر را از ریاست کمیسیون نظامی خلع و ملا یعقوب، پسر ملاعمر را به‌جای او منصوب کرد تا در صورت ایجاد مشکل با طیف نظامی از نفوذ معنوی ملا یقعوب استفاده کنند.»
نظرمحمد مطمئن، نویسنده و تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگو با اطلاعات روز می‌گوید حضور ملا برادر در جمع زخمیان طالبان معنادار است: «ملا برادر آخوند بسیار عمیق است و هیچگاه نظریاتی را که می‌گوید تصادفی نیست.» مطمئن می‌گوید که طالبان از داعیه امارت‌خواهی گذشته و امکان گفت‌وگو روی یک نظام سیاسی دیگر با عنوان اسلامی وجود دارد و طالبان از راه جنگ نمی‌خواهد کابل را بگیرد. معنای سفر ملا برادر از دید آقای مطمئن به پاکستان تلاش برای قانع‌کردن شاخه‌ی نظامی طالبان برای تن به صلح و آماده‌شدن برای گفت‌وگوهای جدی دور دوم مذاکرات است.