چند روز پیش موقف زنان افغان در پیوند با طرح پیشنهادی ایالات متحدهی امریکا برای صلح افغانستان از سوی شبکهی زنان افغان منتشر شد. در متن موقفگیری زنان نام شماری از نهادها و جریانهای فعال در عرصهی حقوق زنان از جمله کارزار «خط سرخ من» به چشم میخورد.
اکنون این کارزار با موقفگیری شبکهی زنان افغان مخالفت کرده و آنرا نوعی «خوشخدمتی و بهرسمیتشناختن سیاستهای مداخلهگرانه و نامشروع بیرونی در قبال سرنوشت مردم و زنان کشور» دانسته است.
شبکهی زنان افغان موقف زنان در پیوند به طرح امریکا را در سه قسمت «شورای عالی فقهای اسلامی»، «حکومت انتقالی صلح و نقشهی راه سیاسی» و «آتشبس دایمی و همهشمول» مطرح کرده است.
در بخش نخست آمده است که تمام طرفهای مذاکرات صلح باید ضمانت کنند که ایجاد شورای عالی فقهای اسلامی در تضاد با قانون اساسی افغانستان، تعهدات بینالمللی افغانستان در مورد حقوق زنان، حقوق بشر، حقوق کودک و آزادی بیان نباشد و قدرت لغو حاکمیت قانون را نیز نداشته باشد.
همچنان گفته شده است که عضویت در شورای عالی فقهای اسلامی نباید منحصر به طالبان باشد و نمایندگان گروههای مختلف مذهبی براساس صلاحیتهای واضح و شایستگی حضور داشته باشند.
در زیرمجموعهی بخش نخست موقف زنان آمده است که نقش مشورتی قضایی شورای عالی فقهای اسلامی باید براساس ضوابط مشخص، بیطرف، غیروابسته و غیرسیاسی باشد و استقلالیت قوه قضاییه نیز پابرجا باقی بماند.
در بخش دوم نیز از تمام طرفهای ملی و بینالمللی خواسته شده است تا زنان در روند صلح بهگونهی فراگیر و گسترده حضور داشته باشند.
در اعلامیهی شبکهی زنان افغان آمده است: «همه احزاب باید توافق کنند که مشارکت معنادار زنان در سیاست، تصمیمگیری و رهبری و در بستهای ارشد دولتی، در شکلگیری هرگونه ساختار جدید حاکمیت غیرقابل معامله باشد. این شامل حداقل ۳۰درصد مشارکت زنان در رهبری در همه بخشهای حکومتی از جمله پارلمان، مشرانو جرگه، قوه قضاییه و قوه مجریه است.»
در قسمت سوم موقف زنان که از سوی شبکهی زنان افغان منتشر شده، آمده است که آتشبس باید بهحیث اولین اقدام مذاکرات صلح و روند انتقال برای مردم افغانستان معرفی شود.
در ادامه آمده است: «هدف اصلی هر توافق حاصلشده باید ختم دایمی خشونت باشد و میکانیزم عدالت انتقالی، مصالحه و ادغام مجدد بهعنوان اصل رسیدن به صلح پایدار را ایجاد کند. صلح تنها پایان خشونت نیست.»
شبکهی زنان افغان همچنان گفته است که برای نظارت از آتشبس باید یک میکانیزم بوجود آید.
در همین حال، کارزار «خط سرخ من» موقف شبکهی زنان افغان را نوعی حمایت از طرح جدید امریکا خوانده است که عملا «ترکیب نامتجانسی» به نام شورای عالی فقهای اسلامی را ایجادگر تغییرات نظام آینده معرفی میکند.
«خط سرخ من» موضعگیری شبکهی زنان افغان را پیش از اعلام موقف رسمی دولت و حکومت افغانستان، اقدامی پرهزینه و شتابزده عنوان کرده است.
در اعلامیهی رسمی کارزار «خط سرخ من» بر تمرکز، بسیج و انسجام ظرفیتها، جریانها و نیروهای مستقل مردمی بهویژه زنان برای مشارکت فعال و اثرگذار در فرایند گذار بهسوی صلح بهعنوان یک نیاز تأکید شده است.
در این اعلامیه همچنان آمده است که موضعگیریهای غیرمسئولانه، موقف و مشروعیت زنان را در برنامههای ملی و سراسری از جمله مصالحه کماثر میسازد و در کنار آن، پراکندگی، سرخوردگی و ناامیدی نیروهای مستقل جامعه مدنی و اجتماعی را در فعالیت و شرکت در این روند به بار خواهد آورد.
در بخشی از اعلامیهی کارزار «خط سرخ من» آمده است که دیدگاه طالبان تغییری نکرده و این گروه هنوز هم گروهی خشونتگرا، جنایتکار و تندرو شناخته میشود.
در اعلامیه همچنان آمده است: «دامنه و شدت جنگ و قتلهای هدفمند در سراسر افغانستان افزایش یافته است. این تصور که شورای عالی فقهای اسلامی نامنهاد، حقوق انسانی زنان را تأمین و تضمین کند؛ یا انتظار این که طالبان به میثاقها و کنوانسیونهای جهانی حقوق بشر متعهد باشد، خیالی خام و سادهلوحانه است.»
کارزار «خط سرخ من» در ادامه افزوده است تا زمانی که طالبان در قبال جنایات جنگی و کشتار هدفمند غیرنظامیان پاسخگو نباشند، هیچ نیرویی صلاحیت بخشیدن این گروه را ندارد.
این همه درحالی است که زلمی خلیلزاد، نمایندهی ویژهی امریکا برای صلح افغانستان در تاریخ ۱۱ حوت در سفری به کابل، طرح دولت انتقالی صلح را به رهبران حکومت و شورای عالی مصالحهی ملی شریک کرده است.
شورای عالی مصالحهی ملی گفته است که این طرح را بررسی کرده است.
از سوی هم، این طرح در جریان سفر خلیلزاد به دوحه، با طالبان نیز شریک شده است. طالبان نیز گفتهاند که این طرح را بررسی میکنند.