پس از این‌که برگزاری نشست استانبول در زمان تعیین‌شده به تعویق افتاد، وزرای خارجه افغانستان، ترکیه و پاکستان در نشستی که روز جمعه (۳ ثور) در ترکیه داشتند، طی یک بیانیه‌ی مشترک بر ضرورت برقراری آتش‌بس و ایجاد فضای مناسب برای گفت‌وگوهای صلح تأکید کرده‌اند و از گروه طالبان خواسته‌اند تا به راه‌حل سیاسی از طریق مذاکرات صلح متعهد باشند.
نشست استانبول با حمایت ایالات متحده امریکا و به میزبانی سازمان ملل متحد، قطر و ترکیه که قرار بود به تاریخ چهارم ثور برابر با ۲۴ اپریل پیرامون مذاکرات صلح افغانستان برگزار شود، با اعلام زمان خروج نیروهای بین‌المللی در ماه سپتامبر سال جاری و به دنبال آن امتناع رهبران گروه طالبان از اشتراک در این نشست، زمان برگزاری آن به بعد از ماه رمضان به تعویق افتاده و هنوز زمان دقیق آن مشخص نشده است.
دورنمای نشست استانبول پیرامون پروسه صلح افغانستان با توجه به وضعیت موجود چندان روشن نیست و در صورت خروج نیروهای بین‌المللی به رهبری امریکا از افغانستان، آینده‌ی پروسه صلح و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی نامعلوم و تا حدی ناامیدکننده به‌نظر می‌رسد. بنابراین پرسش‌های زیادی در رابطه به دورنمای نشست ترکیه در صورت موفقیت و یا عدم موفقیت آن مطرح است، از جمله این‌که در صورت عدم موفقیت نشست استانبول در زمینه‌ی مذاکرات صلح افغانستان، سناریوهای بعدی چه خواهد بود، ادامه‌ی مذاکرات صلح بین‌الافغانی یا ادامه‌ی جنگ؟ در صورت ادامه‌ی جنگ چه سناریوهایی قابل پیش‌بینی است؟
سناریوی جنگ
عباس فراسو، پژوهشگر در دانشگاه دیکن استرالیا در گفت‌وگو با اطلاعات روز می‌گوید که تأخیر در برگزاری نشست استانبول یا امتناع گروه طالبان از شرکت در این نشست، امیدواری‌ها نسبت به نتایج آن را به‌شدت تضعیف کرده است: «فعلا این برداشت به وجود آمده است که طالبان به این سادگی‌ها به‌صورت جدی وارد گفت‌وگوهای صلح نخواهند شد. طالبان می‌خواهند امریکایی‌ها کاملا از افغانستان خارج شوند تا پس از آن دست بالا در جنگ و همچنان در مذاکرات پیدا کنند.»
آقای فراسو می‌گوید که توقع از نشست استانبول، پایان‌دادن به جنگ و خشونت در افغانستان است، اما واقعیت این است که جنگ افغانستان ابعاد پیچیده‌ی منطقه‌ای و داخلی دارد و در یک نشست، همه‌ی این پیچیدگی‌ها برطرف نمی‌شود. به گفته‌ی او نشست ترکیه سرنوشت‌ساز است و اگر این نشست با شکست مواجه شود، در نهایت منجر به ادامه‌ی جنگ در افغانستان می‌شود: «اگر نشست استانبول برگزار نشود، بنبست در مذاکرات صلح به‌وجود می‌آید و راه برای ادامه‌ی جنگ باقی می‌ماند و اگر نشست برگزار شود و نتیجه ندهد، باز هم طرفین به جنگ ادامه خواهند داد تا از خشونت به‌عنوان ابزار چانه‌زنی استفاده کنند. بنابراین نتیجه‌ی کلی ادامه‌ی جنگ در افغانستان است.»
عمر شریفی، پژوهشگر و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با اطلاعات روز، معتقد است که اگر طالبان حتا در نشست استانبول اشتراک کنند و در نهایت روی توافق‌نامه صلح هم موافقت کنند، باز هم در سطح منطقه و جامعه بین‌المللی دیدگاه مشترک در مورد نحوه برخورد با گروه طالبان وجود ندارد. از نظر آقای شریفی همه‌چیز بستگی به چگونگی رویدادهای پیش رو دارد: «طالبان و پاکستانی‌ها هنوز امیدوارند تا در ماه‌های آینده و حتا سال بعدی مناطق تحت نفوذ خود را گسترش دهند و اگر ممکن شد در سراسر کشور نفوذ و سلطه خود را تقویت کنند. در صورتی‌که که پیشرفت احتمالی طالبان – پاکستان از جنگ یا صلح و یا مخلوط از هر دو متوقف شود، بعدا می‌توان در مورد صلح فکر کرد. بنابراین فعلا یگانه موضوع مطرح گزینه‌ی نظامی است.»
جاوید کوهستانی، آگاه امور نظامی در گفت‌وگو با اطلاعات روز می‌گوید که تمام تلاش‌های جامعه‌ی جهانی و نیروهای ملی افغانستان این است که یک چارچوب معین را برای آینده‌ی افغانستان ترسیم کنند، اما در صورت ادامه‌ی لجاجت‌ها و تلاش‌هایی که از سوی افراد مشخص در حکومت وجود دارد تا نشست ترکیه را به گروگان بگیرند، سناریوی جنگ برجسته تر است: «بدون شک با همه‌ی تلاش‌های کشورهای مختلف و نیروهای ملی در داخل، افغانستان به‌سوی جنگ داخلی بسیار شدید به پیش خواهد رفت؛ یعنی طالبان جنگ‌شان متوقف نخواهند شد و عملیات‌شان را تشدید خواهند کرد که ممکن مناطق جنوبی زودتر از مناطق شمالی و مرکزی از کنترل نیروهای دولتی خارج شوند که در این‌صورت آرایش جدید شکل خواهد گرفت.»
آقای کوهستانی می‌گوید که اشتراک دولت افغانستان در نشست استانبول با طرح واحد در رابطه به مذاکرات صلح و آینده‌ی سیاسی افغانستان تا فعلا منتفی به‌نظر می‌رسد؛ انتخابات زودهنگام که رییس‌جمهور غنی بر آن پافشاری دارد، نه مورد قبول طالبان است و نه نیروهای سیاسی در داخل افغانستان. بنبست کلان در وضعیت کنونی حاکمیت موجود است که بیشتر تک‌ساختاری و براساس منافع قومی و یک حلقه کوچک شکل گرفته که برای اعضای شورای عالی مصالحه نیز قابل قبول نیست: «اگر در نشست استانبول نیز با نگاه قومی برخورد شود، بدون شک این یک بنبست کلان در پیش رو است و با خروج نیروهای بین‌المللی وضعیت در افغانستان به‌سوی جنگ داخلی پیش خواهد رفت. آنچه ما از ظرفیت‌ها می‌دانیم، توان نیروهای امنیتی در زمینه‌ی دفاع از تمامی کلان‌شهرهای افغانستان بسیار محدود است. بنابراین وضعیت جدید شکل خواهد گرفت که در آن‌صورت ممکن حوزه‌های مقاومت در برابر طالبان شکل بگیرد که در آن حکومت افغانستان نقش نخواهد داشت.»
از نظر بسیاری نشست استانبول به‌عنوان یک فرصت در زمینه‌ی جنگ و صلح افغانستان در حالی مورد توجه بازیگران داخلی و خارجی جنگ و صلح افغانستان قرار گرفته که صف اشتراک‌کنندگان از آدرس جمهوری اسلامی افغانستان به‌شدت شکننده است و دورنمای این نشست نیز روشن نیست. با آن‌که نهادهای امنیتی افغانستان می‌گویند که توانایی جنگ علیه طالبان و حفظ وضعیت موجود را دارند، اما نگرانی در مورد سناریوهای پس از نشست استانبول، آن‌هم در صورتی‌که این نشست به بنبست برود یا بی‌نتیجه بماند، جدی است. و البته جدی‌ترین نگرانی در مورد شکست نشست استانبول شروع جنگ داخلی و فروپاشی نظم سیاسی موجود است که ممکن افغانستان را وارد مرحله‌ی تازه جنگ و منازعه سازد.