«وضع افغانها در دهلی بسیار خراب است. بیماران در خانههایشان در بستر افتادهاند و اکسیجن وجود ندارد. شفاخانه که میبریم نمیگیرد. در خانه هم امکانات نیست. تنها امید ما سفارت است که به حال ما رسیدگی کند. گپ ما خو سر سفارت تأثیر نمیکند، از شما تاجران محترم میخواهیم که صدای ما را به سفارت برسانید.» این حرفها را یکی از مهاجران افغان مقیم دهلی در یک گروه وتساپ مهاجران فرستاده و از بازرگانان خواسته که مشکلات آنان را با سفارت در میان بگذارد تا به آن رسیدگی شود.
هند پس از ایران، پاکستان و ترکیه چهارمین کشور در منطقه است که بیشترین شمار مهاجران افغان را در خود جا داده است. با شیوع موج تازهی ویروس کرونا در این کشور در سه هفتهی گذشته، افغانهای مهاجر هم بهشدت از آن متأثر شده است. براساس دادههای وزارت خارجه و سفارت افغانستان در دهلی جدید، از سه هفته به این سو، بین ۲۵ تا ۳۵ مهاجر افغان در هند جان دادهاند و حدود ۲۰۰۰ تن دیگر به این ویروس مبتلا شدهاند.
اوضاع هند بحرانی است. در این کشور در یک روز بیش از ۳۵۰ هزار مورد تازهی ابتلا به ویروس کرونا ثبت شد. ثبت چنین آماری از شروع این بیماری همهگیر در جهان بیسابقه بوده است. شیوع ویروس و میزان ابتلا در هند به حدی سریع بوده است که بسترهای شفاخانهها پر شده و کمبود دارو و اکسیجن بهشدت محسوس است. بسترهای آیسییو پر شده و دروازههای بسیاری از شفاخانهها به روی بیماران جدید بسته است. با آنکه دهلی فعلا قرنطین است، بیماری سریع در حال پخششدن است.
با این حال، وضع مهاجران افغان بهدلیل فقر و تنگدستی و بیتوجهی سفارت افغانستان در دهلی جدید، بدتر از شهروندان خود هند است. مهاجران از نبود اکسیجن و خدمات صحی لازم بهشدت شاکیاند و میگویند با آنکه سفارت وعده کرده است که برای آنان خدمات صحی فراهم میکند، اما تاکنون کار مؤثری انجام نداده است.
خانم احمدی ۴۰ ساله که حدود شش سال میشود در هند زندگی میکند در یک سال گذشته این دومین بار است که به کرونا مبتلا میشود و تازه حالش بهتر شده است. اما به گفتهی او در محلهای که او زندگی میکند حال کسانی که به کرونا مبتلا شدهاند وخیم است و نیاز جدی به کمک دارند. او بهعنوان نمونه به مرگ یکی از زنانی اشاره میکند که در چند روز اخیر در محلهی موسوم به «اشرم» در دهلی نو فوت کرده است: «یک خانم سه روز قبل در محلهی ما بر اثر کرونا فوت کرد. او مشکل قلبی داشت و قلبش بزرگ شده بود.»
حدود ۱۵ روز قبل یکی از هممحلههای خانم احمدی در دهلی نو، فوت کرد. او رفت که مراسم دفن و کفن او را انجام دهد و همین کار را هم کرد. پس از آنکه به خانه برگشت، فردایش علایم سرماخوردگی خفیف مثل عطسههای پیهم در او ظاهر شد. این وضع حدود ده روز دوام کرد، اما از روز دهم به بعد، جاندردی و سردردی شدید سراغش آمد. خانم احمدی پس از بروز این علایم از اینکه کرونا گرفته است، مطمئن شد، اما به داکتر مراجعه نکرد و با روشهای سنتی مثل غرغره با آب و نمک و کشیدن بخار آب گرم به دماغش به درمان خودش پرداخت. خانم احمدی سال گذشته نیز به این ویروس مبتلا شده و در نتیجهی آن فرزندش را هم سقط کرده بود.
او میگوید با آنکه سفارت افغانستان در دهلی جدید، وعده داده است که برای مهاجران خدمات صحی و شرایط درمانی فراهم میکند، اما تا کنون کار چندانی انجام نداده است: «سفارت حتا نتوانسته است برای چند بیمار اکسیجن تهیه کند. جنازههای ما شب تا صبح و صبح تا چاشت در کنار سرک ماند تا در سردخانه منتقل شود.»
خانم احمدی میگوید که مشکلات اقتصادی در میان مهاجران افغان در هند جدی بوده و حالا که شهر قرنطین شده، جدیتر شده است: «تا حالا ۴۰ نفر از افغانها در نتیجهی نبود اکسیجن و در دسترسنبودن دارو فوت کردهاند. این همه بهدلیل ضعف اقتصادی مهاجران بوده است.»
در این وضعیت دشوار، جامعهی هندو و سیک افغان مقیم هند برای حدود ۲۰۰ فامیل مستمند افغان که در شرایط سخت به سر میبرند مواد غذایی کمک کردهاند. این کمک امروز توزیع شده است شامل آرد، بوره، روغن، دال، برنج، لوبیا و مواد شوینده میشود.
نمایندگان سیک و هندوهای افغان گفتهاند که در این شرایط سخت، کمکها به هموطنان نیازمند خود را ادامه میدهند.
مسئولان سفارت افغانستان در هند میگوید که این سفارت تمام توانش را روی رسیدگی به وضع مهاجرانی که به کرونا مبتلا شدهاند متمرکز کرده است؛ در حدی که دیپلماتها از موترهای شخصیشان برای رسیدگی به اوضاع بیماران استفاده میکنند.
اجمل عالمزی، اتشهی فرهنگی سفارت افغانستان در هند در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که تا حالا ۱۵ نشست با مهاجران افغان که از اقشار مختلف بودهاند دایر کردهاند. به گفتهی او نبود اکسیجن از جدیترین مشکلات بیماران بوده است. او میگوید که سفارت تا کنون هشت سلندر اکسیجن را برای بیمارانی که وضعیتشان وخیم بوده است، فراهم کرده است. او اضافه میکند که سفارت یکی از موترهایش را به شکل آمبولانس دراورده که در موقع نیاز مهاجران بیمار را به شفاخانه منتقل کند.
سفارت افغانستان همچنان در نظر دارد یک مکتب در منطقهی «لاجپتنگر» در دهلی را که مربوط افغانها میشود به شکل کلینیک درآورد و بیماران افغان را در آن درمان کند. اینکه این درمانگاه چه وقت عملیاتی میشود هنوز مشخص نیست.
به گفتهی آقای عالمزی، تا کنون ۲۵ مهاجر افغان بر اثر کرونا فوت کردهاند و تخمین میشود که بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر دیگر به این بیماری مبتلا شده باشند.
با این حال، آقای عالمزی اوضاع را وخیم توصیف میکند و اقداماتی را که تا کنون از سوی سفارت انجام شده است کافی نمیداند: «مشکل است که یک ساختار سیاسی را به یک ساختار خدماتی تبدیل کنیم. خود دولت هند همچنین وضع وخیمی را پیشبین نبود. سفارت هرچه در توان دارد انجام میدهد.»
نوع جهشیافتهی کووید۱۹ که در هند شیوع کرده این کشور را در شرایط بسیار دشواری قرار داده است. شفاخانههای هند دیگر بستر خالی ندارند، مخازن آکسیجن ته کشیده است، سردخانهها دیگر گنجایش ندارند و کورههای مردهسوزی بهدلیل استفادهی بیوقفه درحال ذوبشدناند.
یاسان، مهاجر افغان در دهلی نو در صحبت با روزنامه اطلاعات روز گفت که بیماری اگر برای درمان به شفاخانههای عامهی هند مراجعه میکند باید روزها منتظر بنشیند تا نوبتش برسد. به گفتهی او هزینهی درمان در شفاخانههای خصوصی هم دوبرابر شده است.
حامد تهذیب، معاون سخنگوی وزارت خارجهی افغانستان در صحبت با روزنامه اطلاعات روز گفت که این وزارت با دولت هند صحبت کرده که در شفاخانههای عامهی مناطقی که مهاجران افغان زندگی میکنند پنج تا ۱۰ بستر را به بیماران افغان اختصاص دهد. او اضافه کرد که پیش از این، افغانها در هند به واکسین رایگان دسترسی نداشتند اما حالا و پس از صحبت با مقامهای هندی، تمامی افغانها میتوانند بهصورت رایگان واکسین شوند.
براساس اطلاعات سفارت افغانستان در هند، حدود ۲۰ هزار مهاجر افغان در ۲۰ محله در ایالتهای مختلف هند زندگی میکنند.
اطلاعات روز با مهاجرانی که صحبت کرده، همه از سفارت و دولت افغانستان شاکی بودند. به گفتهی آنان سفارت در چند روز گذشته فقط به تدویر جلسه با نمایندگان مهاجران بسنده کرده و هیچ اقدام عملی در راستای فراهمسازی کمکهای صحی مثل اکسیجن و دارو نکرده است. سفارت افغانستان در دهلی نو و وزارت خارجه افغانستان اما میگویند که تمام تلاششان را برای رسیدگی وضع مهاجران انجام میدهد.