در حمله نیروهای حکومت افغانستان به روستایی دورافتاده در ولایت غزنی یک رهبر سال‌خورده القاعده که تحت تعقیب اف‌بی‌آی بود کشته می‌شود؛ از لپ‌تاپ وی پیام‌های ارسالی به گروهک‌های وابسته به القاعده در سوریه به‌دست می‌آید؛ ده روز بعد دو هواپیمای بدون سرنشین ارتش امریکا شبه‌نظامیان القاعده را در شمال‌غرب سوریه هدف قرار می‌دهد.
مقامات استخباراتی حکومت افغانستان به سی‌ان‌ان می‌گویند که جزئیات عملیات ویژه ماه اکتبر سال گذشته نیروهای افغانستان در روستایی در ولایت غزنی که در آن یک رهبر ارشد القاعده به‌نام حسام عبدالرؤوف کشته شد، نشان می‌دهد که القاعده تحت حمایت طالبان به رشد خود در افغانستان ادامه داده و همچنان با سایر گروهک‌های خود در سراسر جهان در ارتباط است.
یک مقام استخباراتی افغانستان می‌گوید که در جریان عملیات بر مخفی‌گاه حسام عبدالرؤوف، پیام‌هایی که بین اعضا و گروهک‌های این سازمان در افغانستان و سوریه رد و بدل شده بود، به‌دست آمد. حدود ۱۰ روز پس از این عملیات، دو حمله هوایی کم‌پیشینه نیروهای امریکایی، شبه‌نظامیان القاعده را در استان ادلیب سوریه هدف قرار داد. مقامات امریکایی اما به وجود ارتباط بین حمله به رهبر ارشد القاعده در ولایت غزنی و حملات هوایی نیروهای امریکایی در ادلیب اذعان نمی‌کنند.
یک مقام استخباراتی ارشد افغانستان در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان می‌گوید که جزئیات فاش‌نشده حمله بر مخفی‌گاه حسام عبدالرؤوف در ولایت غزنی به ترسیم تصویری از چگونگی پیوند القاعده با طالبان کمک می‌کند. این مقام ارشد می‌گوید که روابط القاعده و طالبان «در حال حاضر بسیار عمیق‌تر از چیزی‌ست که فکر می‌کنیم. پیوند این دو گروه از پیوند ایدیولوژیک فراتر رفته و اعضای این دو گروه اکنون با هم روابط فامیلی دارند. بین اعضای دو گروه ازدواج‌ها صورت گرفته است. و برای طالبان غیرممکن است که [القاعده] را از انجام کاری در بیرون» از افغانستان مانع شود.
این مقام ارشد می‌گوید که گروه طالبان از تخصص و مهارت‌های اعضای القاعده در زمینه جمع‌آوری پول و ساخت بمب استفاده می‌کند و در عوض به آن‌ها پناه می‌دهد. او می‌گوید: «تروریست‌های القاعده از مناطق مختلف جهان پول جمع‌آوری می‌کنند و آن‌را به طالبان می‌دهند. آن‌ها همچنین به طالبان در تربیه بمب‌گذاران انتحاری و تفکر استراتژیک کمک می‌کنند. در عوض، طالبان به آن‌ها پناه می‌دهد.»
ارزیابی مقامات افغان و جزئیاتی که آن‌ها درباره ارتباطات القاعده‌ی مستقر در افغانستان با گروهک‌های تروریستی وابسته به القاعده در سایر کشورها ارائه می‌دهند، با توجه به خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، برای حکومت بایدن ارزیابی ناراحت‌کننده‌ای خواهد بود. رییس‌جمهور بایدن تصمیم خود برای خروج از طولانی‌ترین جنگ امریکا را با بیان این‌که گروه تروریستی القاعده دیگر تهدیدی برای امریکایی‌ها از خاک افغانستان محسوب نمی‌شود، توجیه کرد. بایدن هنگام اعلام تصمیم خروج گفت که امریکا به افغانستان رفته بود تا مطمئن شود که این کشور «به‌‌عنوان پایگاهی برای حمله مجدد» به ایالات متحده مورد استفاده قرار نگیرد. او گفت که با از بین رفتن القاعده در افغانستان، ایالات متحده به هدف خود رسیده است.
با این‌حال مقامات در کابل در یک سلسله گفت‌وگوها با سی‌ان‌ان گفتند که گروه تروریستی القاعده از لانه‌ی امن خود در مناطق تحت کنترل طالبان برخوردار است و اعضای این گروه هرازگاهی به چنگ نیروهای ویژه افغان می‌افتند. یک مقام افغانستان گفت که القاعده تا ۱۸ ماه دیگر قادر به حمله به غرب خواهد بود. او گفت که این گروه تا پایان سال جاری قادر خواهد شد حملات منطقه‌ای خود را از خاک افغانستان سازمان دهد. این مصاحبه‌ها در نوع خود بی‌پیشینه است و دلیل انجام آن پس از چندین ماه، عمدتا نگرانی فزاینده مقامات افغان از این است که خروج نظامیان امریکایی از این کشور منجر به افزایش فعالیت‌های القاعده شود.
امتناع آشکار طالبان از ادامه مسیر دیپلماتیک که این گروه سال گذشته با حکومت ترمپ آغاز کرده بود، به نگرانی‌های مقامات افغانستان افزوده است. تعهد طالبان به عدم همکاری با تروریست‌ها و پناه‌دادن به آن‌ها، در توافق‌نامه صلحی این گروه که سال گذشته در دوحه با ایالات متحده به امضا رساند، بخش بسیار مهم این توافق‌نامه بود. در بند اول این توافق‌نامه آمده است که گروه شورشی طالبان «از استفاده از خاک افغانستان توسط هر گروه یا فردی علیه امنیت ایالات متحده و متحدانش جلوگیری خواهد کرد.»
مقام استخباراتی ارشد افغانستان می‌گوید که وعده صلح طالبان به حکومت ترمپ «بین خودشان دقیقا مثل یک جوک بود. آن‌ها می‌دانستند که این اتفاق، نخواهد افتاد.»
حمله به حسام عبدالرؤوف سرنخ‌های تازه را درباره دامنه نفوذ و دسترسی القاعده به دست می‌دهد
مقامات افغان جزئیات محرمانه عملیات ماه اکتبر بر اقامت‌گاه حسام عبدالرؤوف معروف به ابومحسن المصری را سندی عنوان می‌کنند که نشان می‌دهد القاعده همچنان درحال رشد است. المصری اندکی پس از بازداشت توسط نیروهای ویژه افغان در روستای کوچک کنصف در ولسوالی اندرِ تحت کنترل طالبان، بر اثر جراحات وارده مُرد.
المصری تحت تعقیب اف‌بی‌آی بود و دادگاه منهتن در تاریخ ۲۷ دسامبر ۲۰۱۸ دستور بازداشت وی را به دلیل «دسیسه برای کشتن اتباع ایالات متحده» و «ارائه حمایت مادی برای یک سازمان تروریستی خارجی» صادر کرده بود. المصری طی یک دهه گذشته یک سری نوارهای صوتی و ویدیویی را از طریق کانال‌های رسانه‌ای القاعده منتشر کرد. او گاهی در این نوارها علیه «دروغگوی کاخ سفید شیطان که ادعا می‌کند نیروهای خود را از افغانستان بیرون خواهد کشید، زیرا مأموریت به پایان رسیده است» حمله می‌کرد. او در مواردی بریتانیا و ایالات متحده را نژادپرست خوانده و مسخره کرده بود. مقامات استخباراتی ارشد افغانستان می‌گویند که این تبعه مصری پس از خروج از پاکستان در سال ۲۰۱۴ در افغانستان مخفی شده و با گروهک‌های القاعده در سایر کشورها ارتباط برقرار کرده بود. یکی دیگر از مقامات افغانستان افزود که اسنادی که از کامپیوتر شخصی عبدالرؤوف به دست آمده، حاوی مکاتبات رمزگذاری‌شده این رهبر القاعده با سایر اعضا و گروهک‌های القاعده در سوریه و پاکستان است.
این مقام استخباراتی ارشد افغانستان گفت که حسام عبدالرؤوف با «سایر اعضای کلیدی القاعده در دیگر کشورها در تماس بود. او برخی برنامه‌های عملیاتی را در سر داشت.» این مقام با اشاره به این‌که کارزار مبارزه با تروریسم هنوز به پایان نرسیده است، از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرد اما افزود: «طالبان اقامت‌گاه وی را به خوبی محافظت می‌کردند.»
این مقام ارشد گفت که عبدالرؤوف در پیام‌های ارسالی به همتایان القاعده خود گفته که امکان دارد افغانستان به زودی به وضعیت پیشا ۱۱ سپتامبر خود، به‌‌عنوان مرکز اصلی این گروه تروریستی، بازگردد. این مقام ارشد نگران است که با پایان روند خروج نیروهای امریکایی از کشور، افغانستان بار دیگر «به پایگاه و سنگری این این افراد برای سازماندهی حملاتی در خارج از کشور» تبدیل شود.
این مقام استخباراتی ارشد گفت که او مدرکی ندارد که نشان دهد القاعده درحال برنامه‌ریزی عملیاتی در خارج از افغانستان باشد. اما اعضای این گروه «وارد قلمرو جدیدی برای سازماندهی عملیات‌های خود می‌شوند و بعد در مقیاس وسیع‌تری فعالیت خواهند کرد.» این مقام گفت که این اطلاعات را وی از جریان بازجویی یک عضو القاعده که طی عملیات ماه اکتبر بر اقامت‌گاه عبدالرئوف بازداشت شده بود، به دست آورده است.
چند روز پس از حمله به اقامت‌گاه حسام عبدالرؤوف در غزنی و کشف پیام‌های رمزگذاری‌شده که از کامپیوتر وی به سوریه ارسال شده بود، در آنچه به‌نظر می‌رسد نشانه احتمالی از ارتباطات وسیع گروهک‌های القاعده مستقر در افغانستان با بقیه گروهک‌های وابسته به القاعده باشد، نیروی هوایی امریکایی در دو حمله دقیق مخفی‌گاه‌های شبه‌نظامیان القاعده را در خاک سوریه هدف قرار داد. یکی دیگر از مقامات استخباراتی ارشد افغانستان در صحبت با سی‌ان‌ان گفت که پس از عملیات ماه اکتبر بر اقامت‌گاه عبدالرؤوف، امریکایی‌ها خواستند که جزئیات این عملیات فورا علنی نشود. او می‌گوید که این حمله دو هفته قبل از آن‌که جزئیات آن در تاریخ ۲۴ اکتبر رسانه‌ای شود، انجام شده بود. این مقام افزود که عملیات ماه اکتبر بر اقامت‌گاه حسام عبدالرؤوف «به احتمال زیاد» با حملات هواپیماهای بدون سرنشین ارتش امریکا در سوریه مرتبط است اما مدرک رسمی در این خصوص ندارد.
پس از حمله به اقامت‌گاه حسام عبدالرؤوف در غزنی، هواپیماهای بدون سرنشین ارتش امریکا در تاریخ ۱۵ و ۲۲ اکتبر دو مخفی‌گاه را در خاک سوریه که متعلق به گروهک‌های القاعده بوده هدف قرار دادند. درباره حمله اول جزئیات قابل‌توجهی منتشر نشد، اما براساس بیانیه مقامات امریکایی در حمله دوم هفت عضوی ارشد القاعده که درحال جلسه بودند کشته شدند.
یک مقام امریکایی ارتباط بین حمله به اقامت‌گاه حسام عبدالرؤوف، پیام‌های به دست آمده از کامپیوتر وی و حملات ناگهانی به القاعده در سوریه را کمرنگ جلوه می‌دهد. دگرمن «کارن روکزبری»، سخن‌گوی «سنتکام» که فرماندهی ارتش ایالات متحده برای جنگ افغانستان و سوریه است، در بیانیه‌ای اظهار داشت که این فرماندهی «از وجود ارتباط» بین حمله به اقامت‌گاه حسام عبدالرؤوف و سپس حملات هوایی در ادلیب آگاه نیست.
سهیل شاهین، سخن‌گوی طالبان در دوحه به سی‌ان‌ان گفت که این ادعا «درست نیست.» او گفت که حکومت در کابل طی دو دهه گذشته می‌خواست با ایجاد «شک و شبهه نیروهای خارجی را مجبور به ماندن کند» تا رهبران حکومت در کابل «در قدرت باقی بمانند و میلیاردها دالر دیگر را برای چاق‌کردن حساب‌های بانکی خود دریافت کنند.»
شاهین گفت که توافق‌نامه طالبان با ایالات متحده مشخص کرده که این گروه اجازه نخواهد داد از خاک افغانستان برای حمله به ایالات متحده یا متحدانش استفاده شود. او گفت: «اگر اجازه دهیم، برای خودمان دردسر ایجاد می‌کنیم و در افغانستان صلحی حاصل نخواهد شد. جنگ پشت جنگ. این خلاف منافع ما است.» او گفت که پس از امضای توافق‌نامه صلح با ایالات متحده، فرماندهان نظامی طالبان دورهم جمع شدند و این تعهد اول در یک جلسه و سپس ذریعه یک مکتوب ابلاغ شد. شاهین گفت که به دنبال آن یک مکتوب دیگر ارسال شد که در آن رهبری طالبان می‌گوید که هر فرمانده این گروه که در صفوف خود افراد خارجی داشته باشد بلافاصله اخراج و به محکمه سپرده می‌شود. او گفت که این حکم شامل «هرکس» از جمله جنگ‌جویان پاکستانی می‌شود.
گزارش وزارت خزانه‌داری ایالات متحده که اوایل ماه جنوری منتشر شد می‌گوید که القاعده «در افغانستان دارد قوی می‌شود و تحت حمایت طالبان به همکاری با این گروه ادامه می‌دهد.»
رابطه طالبان با القاعده بارها مورد ارزیابی قرار گرفته است و مقامات امریکایی، در مواقعی از جانب منتقدان متهم شده‌اند که برای دریافت منابع نظامی بیشتر، تهدید القاعده را کلان جلوه می‌دهند و در مواقعی دیگر مخصوصا اخیرا متهم شده‌اند که برای توجیه خروج نظامی از افغانستان تهدید القاعده را ناچیز جلوه می‌دهند.
درحالی‌که بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند که طالبان در نهایت امر از پناه‌دادن به گروه تروریستی مسئول حملات ۱۱ سپتامبر که به موجب آن جرقه حمله امریکا به افغانستان و سرنگونی رژیم طالبان زده شد، پشیمان هستند، اما این گروه در سال ۲۰۱۵ سراج حقانی را که یک شورشی وابسته به القاعده و رهبر شبکه حقانی است، به سمت فرماندهی عملیات‌های نظامی طالبان ترفیع ترفیع داد.
مقام استخباراتی ارشد افغانستان گفت که اسناد متعدد از دوره اقامت حسام عبدالرؤوف در افغانستان نشان می‌دهد که او رابطه نزدیک با رهبری طالبان داشته. این مقام گفت که یکی از دست‌اندرکاران عبدالرؤوف در داخل گروه طالبان فردی به نام زاهد است. نام زاهد در لیست اعضای زندانی طالبان که به‌‌عنوان بخشی از توافق‌نامه صلح با ایالات متحده باید از زندان‌های حکومت افغانستان آزاد می‌شدند، نیز درج بوده. این مقام ارشد گفت که «در آن‌زمان ما از این رابطه آگاه نبودیم. اما بودن نام وی در این لیست نشان‌دهنده همدلی رهبری طالبان با زاهد است که به‌‌عنوان رابط بین القاعده و طالبان کار می‌کرد.»
در گزارش سازمان ملل متحد که در ماه فبروری منتشر شد آمده است که «کشته‌شدن چندین فرمانده القاعده در قلمرو تحت کنترل طالبان، بیان‌گر نزدیک‌بودن این دو گروه است.» در این گزارش نه‌تنها به کشته‌شدن حسام عبدالرؤوف در افغانستان بلکه به کشته‌شدن محمد حنیف (ضرار)، معاون رهبر «القاعده در شبه‌قاره هند» در تاریخ ۱۰ نوامبر در ولسوالی بکواه ولایت فراه نیز اشاره شده است. این گزارش به نقل از ارزیابی یک «کشور عضو» سازمان ملل متحد، آورده است که حنیف «ساختن بمب را برای شورشیان آموزش می‌داده.»
در نتیجه‌گیری این گزارش آمده است که: «به‌نظر می‌رسد که طالبان هم به حسام عبدالرؤوف و هم به محمد حنیف پناه داده بودند و از آن‌ها محافظت می‌کردند.» این گزارش با استناد به درخواست طالبان مبنی بر این‌که همسر یکی از چهره‌های ارشد القاعده که در حمله‌ای در سال ۲۰۱۹ کشته شده بود، در روند مبادله زندانیان با حکومت افغانستان در سال ۲۰۲۰ از زندان آزاد شود، نتیجه می‌گیرد که این خود «مدرک دیگری از پیوند نزدیک این دو گروه است.»
مقام استخباراتی ارشد افغانستان از ذکر نام رهبر فعلی القاعده در افغانستان خودداری کرد و گفت که پس از مرگ بن لادن در سال ۲۰۱۱، از نظر فنی ایمن الظواهری همچنان رییس این گروه باقی مانده است. او گفت: «اطلاعات ما نشان می‌دهد که ظواهری در جایی در مناطق قبیله‌ای فدرال پاکستان اقامت دارد. ولی ما اطلاعات مشخص در خصوص موقعیت دقیق وی نداریم.»
نیک پاتون والش خبرنگار ارشد سی‌ان‌ان در حوزه امنیت بین‌الملل و ایوان پرز خبرنگار ارشد سی‌ان‌ان در حوزه عدلی و قضایی است.