دو روز پس از اختطاف دختر سفیر افغانستان در اسلامآباد، کابل سفیر و دیپلماتهای ارشد خود را فراخواند و گفت تا رفع کامل تهدیدات امنیتی بهشمول گرفتاری و محاکمهی ربایندگان سلسله علیخیل، دختر سفیر افغانستان در پاکستان این استراتژی تازه در قبال مسأله است. علاوه بر این، وزارت امور خارجه افغانستان، سفیر پاکستان در کابل را احضار کرد و از دولت پاکستان خواست تا در شناسایی و مجازات عاملان این «جنایت» اقدام فوری کند.
به دنبال وقوع این رویداد، منصور احمدخان، سفیر پاکستان در افغانستان نیز کابل را ترک کرد. مقامهای پاکستانی هم در واکنش به ادعای اختطاف سلسله علیخیل گفتهاند که براساس تحقیقات پولیس، قضیهی دختر سفیر افغانستان آدمربایی نیست. شیخ رشید احمد، وزیر داخلهی پاکستان گفت هیچگونه شواهدی که نشان دهد قضیهی گمشدن دختر سفیر، آدمربایی است، بهدست نیامده است و هدف از این حادثه تنها «بدنامسازی» پاکستان بوده است.
اختطاف دختر سفیر افغانستان در پاکستان تنشهای سیاسی و دیپلماتیک میان کابل و اسلامآباد را وارد مرحلهی تازهای کرده است. روز گذشته یک روزنامه مطرح پاکستانی ادعا کرد که اسلامآباد آرایش نیروهای مرزی خود در امتداد خط دیورند را تغییر داده و بهجای پاسپانان مرزی، نیروهای ارتش را جابجا کرده است. روزنامه «دان» چاپ پاکستان، نوشته است که شیخ رشید احمد، وزیر داخلهی پاکستان نیروهای پاسبانان مرز، «نیروهای لویز» و سایر شبهنظامیان را از خط مقدم مرزی فرا خوانده و نیروهای ارتش را جابهجا کرده است.
با این حال، وزیر داخلهی پاکستان مدعی است که این تصمیم به دنبال افزایش حملات طالبان بر شماری از گذرگاههای تجاری رویدست گرفته شده است. او علاوه کرده است که اوضاع ناپایدار کنونی افغانستان ایجاب میکند که نیروهای نظامی در مرز این کشور با افغانستان مستقر شوند. بهگفتهی او، این تصمیم از ورود مهاجران افغان به پاکستان جلوگیری میکند و در کنار آن مانع ورود شبهنظامیان مسلح به خاک این کشور نیز خواهد شد.
در سوی مقابل، مقامهای افغانستان نیز ادعاهای سنگینی را علیه پاکستان مطرح کردهاند. بهتازگی حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان در مصاحبهای گفته است که ارتش پاکستان از طالبان حمایت نظامی و مالی میکند و نیز گفته که امسال حدود ده هزار نفر از مدارس پاکستان برای جنگ وارد افغانستان شدهاند.
با توجه به ادعاهای مقامهای حکومتی افغانستان و پاکستان و جابجایی ارتش پاکستان در امتداد خط دیورند، بهنظر میرسد تنشهای سیاسی و دیپلماتیک میان کابل و اسلامآباد شدت گرفته است. کابل باور دارد که اسلامآباد در ناامنی و جنگ جاری در افغانستان نقش دارد و از سوی دیگر اسلامآباد، کابل را متهم به حمایت از طالبان پاکستانی و بلوچها میکند.
در وضعیتی که مذاکرات صلح افغانستان به بنبست رسیده و حملات طالبان در کشور شدت یافته است، افزایش تنش سیاسی و دیپلماتیک میان کابل و اسلامآباد میتواند تأثیر مخرب بر روند صلح و وضعیت جاری در افغانستان بگذارد. کابل و کشورهای حامی دولت افغانستان همواره نقش پاکستان در روند صلح را مهم خواندهاند و در سوی مقابل اسلامآباد مدعی است که ثبات در افغانستان به نفع پاکستان است. حال که مذاکرات صلح جمهوری اسلامی افغانستان با گروه طالبان به بنبست رسیده، تیرهشدن روابط میان کابل و اسلامآباد میتواند چالش مذاکرات صلح را عمیقتر کند. در وضعیتی که نیاز است دو کشور بهسوی اعتمادسازی بیشتر و برداشتن گامهای مشترک بهسوی برقراری صلح و ثبات در افغانستان و منطقه بردارند، گام برداشتن بهسوی تنشهای بیشتر میتواند آینده رابطه کابل و اسلامآباد را تاریکتر کند.
مثل روز روشن است که پاکستان منافعی در افغانستان برای خود تعریف کرده است و نقش این کشور در جنگ و صلح افغانستان بر کسی پوشیده نیست. لذا وظیفه دولتمردان و نخبگان سیاسی ما این است که این منافع را فهم و شناسایی کنند و آنها را با منافع ملی و مردم افغانستان همسو و همجهت سازند. دستگاه دیپلماسی خود را فعال کنند. متأسفانه دولتمردان افغان بهجای فهم این مسأله به پروپاگندا و ادعاهای کلیشهای علیه پاکستان میپردازند. ادعاها و گفتههایی که هیچ منفعت سیاسی و اجتماعی برای افغانستان ندارد. جز اینکه آینده روابط ما با پاکستان را تیره و تارتر کند. عین این قصه برای پاکستانیها نیز صادق است. آنها نیز باید منافع و خواستههای خود را با دیپلماسی و مکانیزهای مشروع سیاسی بیان کنند.
بنابراین، کابل و اسلامآباد باید از طرح ادعاهای این چنینی علیه همدیگر خودداری کنند. دو کشور برای حل مشکلات موجود و رفع ابهامات از ادعاهای طرحشده میتوانند با توسل به دیپلماسی، گامهای اساسی و سازنده بردارند و برای برقراری صلح و ثبات در افغانستان و منطقه همکاری کنند. چرا که بیثباتی در هریک از دو کشور، باعث بیثباتی و ناامنی هردو کشور خواهد شد. افغانستان در روزهای سرنوشتسازی قرار دارد. بنابراین ضرورت گفتوگو و دیپلماسی بیش از هر زمانی میان اسلامآباد و کابل احساس میشود. بنابراین بهتر است پیشفرضها و ذهنیتهای گذشته را در قبال یکدیگر کنار گذاشت و بستری مشترک برای همکاری، جستوجو کرد.