ترس و کابوس، خواب را از او گرفته است. ترس از این که جنگ شدت بگیرد و زنان و دختران راه فراری حتا به شهرها نداشته باشند. اسیر شوند و مجبور به ازدواج.
با شدت‌گرفتن جنگ و خروج نیروهای خارجی از کشور، او نتوانسته است آرام بخوابد. می‌گوید که در جنگ هر اتفاقی ممکن است بیفتد و بدتر از همه قربانی اصلی هر جنگی زنان و دختران‌اند: «مردم می‌گویند طالبان از افرادی که سه دختر جوان در خانه دارند، یکی را برای عقد با مجاهدین‌شان خواسته‌اند.»
زهرا (اسم مستعار) باشنده‌ی ولایت بامیان است و مادر شش دختر. با گسترش دامنه‌ی جنگ به ولایت‌های امن ترس و اضطراب او نیز بیشتر شده است. زندگی با ترس و کابوس، زهرا را حتا به مرگ دخترانش نیز راضی کرده است: «خداوند مرگ نام‌نیک بدهد، اما روزی را نشان ندهد که دخترانم به دست طالب یا به دست دغلی بیفتد.»
بزرگ‌ترین فرزند دخترش ۲۰ سال سن دارد و دانشجو است. مادر با دل‌نگرانی تصمیم دارد تا در صورت بدتر شدن اوضاع، دخترانش را در بین خویشاوندان نزدیکش تقسیم کند. او می‌گوید که از روی اجبار این کار را خواهد‌کرد: «نه خوردن را می‌فهمم نه خوابیدن را. در وضعی قرار دارم که حاضرم دخترانم را به هر که خواست، به شوهر دهم. اگر اوضاع بدتر شد، دخترانم را به خانه‌های اقوام ما که دختر ندارند و یا کمتر دختر دارند، می‌فرستم.»
درحالی که زهرا با این ترس دست به گریبان است و دلخون دخترانش، مادری دیگری خیالش را با عروس کردن دخترش راحت کرده است. سلما نورانی (اسم مستعار) باشنده‌ی ولسوالی بلخ ولایت بلخ در شمال کشور، با بلند شدن آوازه‌‌ی جهادالنکاح، دختر جوان و تحصیل‌کرده‌اش را به عقد مردی بی‌سواد از اقوامش درآورده است. او از وادارکردن دخترش به ازدواج پیشمان نیست و می‌گوید: «دخترم را با عزت به فردی غیر از افراد طالبان داده‌ام.»
تنها جنگ
از اول ماه می، همزمان با آغاز رسمی خروج نیروهای خارجی از افغانستان، جنگ نیز میان نیروهای امنیتی و دفاعی و طالبان در سراسر افغانستان شدت گرفته است. طالبان در این مدت توانسته‌اند شمار زیادی از ولایت‌ها را در کشور ناامن بسازند و کنترل حدود ۲۰۰ ولسوالی را به‌دست بگیرند.
چنانچه طالبان طی ماه گذشته توانستند بخش عمده ولایت شمال‌شرقی تخار را تصرف کنند. این گروه تقریبا تمام ۱۶ ولسوالی تخار را تصرف کرده و به پشت دروازه‌های مرکز تالقان رسیده است.
همین طور با پیش‌روی طالبان به ولایت‌های بدخشان، فاریاب، قندوز، هرات، غزنی، غور، بلخ، بامیان و… زندگی در این ولایت‌ها نیز به‌شدت دگرگون شده، محدودیت‌های دوران طالبانی بازگشته و بیم و دلهره گسترش یافته است.
بنا به گفته‌ی ذبیح‌الله فرهنگ، مسوول روابط عامه و نشرات کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، طالبان در مناطق تحت تصرف‌شان، با نقض آزادی‌های فردی، برای زنان محدودیت‌های خاصی وضع کردهاند: «بررسی‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان می‌دهد که طالبان در تخار، فاریاب، قندوز، و بدخشان مکتب‌های دخترانه و مکتب‌های مختلط را بسته و دختران را از تعلیم و تحصیل منع کردهاند. این گروه گفته‌اند که دختران حق آموزش بالاتر از صنف ششم را ندارند.»
سر کردن لنگی، نتراشیدن ریش، ممنوعیت بیرون‌شدن زنان از خانه بدون محرم و معامله نکردن با زنان بدون محرم از محدودیت‌هایی اند که طالبان به تازگی وضع کردهاند. افزون بر این‌ها، طالبان ارائه‌ی خدمات صحی به زنان بدون محرم را نیز منع کرده و از هر خانواده‌ای که بیشتر از یک فرزند پسر دارند، نیز یک جنگ‌جو خواسته‌اند.
جهادالنکاح
همزمان با اعمال محدودیت‌ها از سوی طالبان، گزارش‌های تأیید‌ناشده‌ی زیادی از مناطق تحت کنترل این گروه می‌رساند که طالبان از نکاح اجباری به عنوان حربه‌ی جنگی استفاده کردهاند.
با آنکه مسئولان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گویند که تا کنون، جهاد و نکاح در مناطق تحت کنترل طالبان اتفاق نیفتاده است، اما گزارش‌های منتشر شده و آوازه‌‌ی جهاد و نکاح، ساکنان مناطق جنگی، به‌ویژه خانواده‌های که فرزندان دختر دارند را واداشته که خانه‌های‌شان را ترک و آواره‌ی مراکز شهرها شوند.
لیلا (اسم مستعار) باشنده‌ی ولسوالی گذره‌ی ولایت هرات است. او می‌گوید: «طالبان برای هر مسجد سهمیه داده‌اند. آنان از ملا‌های مسجد‌ها خواسته‌اند که پنج جنگ‌جو و یا دختر به گروه طالبان بدهند.»
او می‌گوید که جنگ در محله‌ی‌شان جریان دارد.
از سوی هم، چندی پیش اعلامیه‌ای از آدرس طالبان در رسانه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شد که در ان از ساکنان ولایت‌های شمال‌شرقی خواسته شده بود فهرست دختران جوان بالای ۱۵ سال و زنان بیوه‌ی زیر ۴۰ سال را برای‌شان بدهند.
هرچند طالبان به‌گونه‌ی رسمی اعلامیه‌ی منتشرشده را نه تنها که تأیید نکرد، بلکه رد نیز کردند، اما رد کردن جهاد و نکاح به رفع پریشانی عمومی، نه تنها کمکی نکرده است، بلکه عملکرد جنگ‌جویان این گروه در بامیان، به شدت نگرانی‌ها افزوده است.
طالبان در مدت کوتاهی که ولسوالی‌های کهمرد و سیغان بامیان را تصرف کردند، از مردم فهرست نام دختران و زنان بیوه نیروهای امنیتی را خواسته بودند.
ازدواج اجباری بدیل جهاد و نکاح
ترس از بدتر شدن اوضاع امنیتی و جنگ با طالبان سرنوشت هزاران دختر را در افغانستان تغییر داده است. براساس معلومات ارائه‌شده از سوی وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان، در جریان سال جاری ۵۰ هزار و ۹۷۰ خانواده در جریان سال جاری به اثر جنگ بی‌جا شده‌اند. از این میان در ماه جوازی سال روان، ۲۱ هزار خانواده و در ماه سرطان ۱۹ هزار خانواده بی‌جا شده است.
رضا باهر، معاون سخن‌گوی وزارت امور مهاجرین به روزنامه اطلاعات روز گفت :«جنگ و پیامد‌های آن افراد زیادی را بی‌خانمان کرده است. مثلا از تخار، غزنی و… مردم از ترس این‌که دختران‌شان را طالبان به نکاح نبرند، خانه‌های‌شان را ترک کردهاند.»
دیانا سربلند می‌گوید: «در اجرستان غزنی، خانواده و دوستان ما از ترس طالب، دختران خُردشان را به جبر به شوهر داده‌اند. در آنجا نه مکتبی دخترانه است و نه قصه برای بهبود اوضاع زندگی آنان.»
دیانا می‌گوید که وقتی داعش به ننگرهار آمدند، دختران چند خانواده را با خودشان بردند. اکنون از ترس تکرار آن واقعه‌ی شوم، مردم در مناطق جنگی دختران‌شان را بدون ملاحظه به سن و رضایت، به شوهر می‌دهند.
لیلا (اسم مستعار) باشنده‌ی ولسوالی گذره‌ی ولایت هرات نیز تاکید می‌کند که خانواده‌ها از ترس جنگ و خواست طالبان، دختران‌شان را بدون ملاحظه به شوهر داده و یا این‌که آنان را از مناطق جنگی بیرون کردهاند: «در محله‌ی ما دختران را یا به شوهر داده‌اند و یا هم بیرون کرده، در بعضی جاها پیر‌ها مانده‌اند.»
افضل حدید، رییس شورای ولایتی بلخ می‌گوید که طالبان برای خانم‌ها در مناطق تحت کنترل‌شان محدودیت وضع کردهاند. برخی از ولسوالی‌های بلخ در حال حاضر تحت کنترل طالبان است.
آقای حدید همچنین می‌گوید که تا کنون شکایتی از ازدواج اجباری نشده، اما خانواده‌ها از ترس طالبان دختران‌شان را به شوهر داده و یا هم آنان را از مناطق تحت تصرف طالبان بیرون کردهاند: «در چنین وضع ازدواج‌های اجباری و زیر سن افزایش می‌یابد.»
رویا دادرس، سخن‌گوی وزارت امور زنان آماری از ازدواج‌های اجباری و زیر سن ارائه نمی‌کند، اما می‌گوید که بدترشدن اوضاع امنیتی و بلندشدن شایعه‌های جهاد و نکاح زنان را با مشکلات زیادی مواجه می‌کند. خانم دادرس می‌گوید که در چنین وضعیتی خشونت‌ها، ازدواج‌های اجباری و ازدواج‌های زیر سن به‌ویژه در مناطقی که تحت تصرف طالبان است، افزایش می‌یابد: «ما نگرانیم؛ زیرا منشأ همه خشونت‌های حاد و شدید که تا کنون در برابر زنان صورت گرفته، ازدواج‌های اجباری و زیر سن بوده است.»
این درحالی است که در طی پنج ماه نخست سال روان، ۱۳۷۵ مورد خشونت در برابر زنان تنها در کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ثبت شده است که از این میان، ۱۷۰ مورد آن مربوط به ازدواج‌های زیر سن و ۲۱ مورد نیز مربوط به نامزدی اجباری است.
مسئولان کمیسیون مستقل حقوق بشر همچنین توضیح می‌دهند که این آمار، آمار تمام ازدواج‌های اجباری و زیر سن نیست و بسیاری‌ها به‌دلیل محدودیت‌ها نتوانسته‌اند قضایای‌شان را ثبت دفترهای ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر در ولایت‌های ناامن کنند.