سازمان گزارشگران بدون مرز میگوید که طی دو ماه گذشته تهدید، احضار و بازداشت خودسرانه‌ی خبرنگاران در افغانستان از سوی استخبارات طالبان و وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه افزایش یافته است.
این سازمان دخالت و تهدید‌های طالبان را مغایر با قانون رسانه‌های همگانی خوانده و آن‌را محکوم کرده است.
طبق گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، پس از تسلط طالبان دست‌کم پنجاه مورد بازداشت خبرنگاران و کارمند رسانه‌ای به‌دست مأموران امنیتی و استخبارات این گروه ثبت شده است.
به‌گفته‌ی این سازمان، بازداشت «خودسرانه» اسلم حجاب، گزارشگر اقتصادی و همکارش وارث حسرت، مجری سیاسی شبکه تلویزیونی آریانانیوز آخرین مورد بازداشت خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها توسط طالبان است.
گزارشگران بدون مرز افزوده است که این بازداشت‌ها گاه با خشونت همراه بوده‌اند و هنگام پوشش خبری اعتراض زنان اتفاق افتاده است.
در گزارش این نهاد آمده است که اداره استخبارات طالبان که تحت ریاست عبدالاحق وثیق قرار دارد، جایگزین ریاست امنیت ملی پیشین است که جانشین نهاد «خاد» یا اداره خدمات امنیت دولتی حکومت کمونیستی وقت بود.
به‌گفته‌ی گزارشگران بدون مرز، این ریاست یا اداره امنیت و اکنون استخبارات سابقه‌ای طولانی در دخالت در امر آزادی بیان و رسانه‌ها در افغانستان دارد.
گزارشگران بدون مرز گفته است که استخبارات طالبان نه تنها امروز در بازداشت خبرنگاران دست دارد که بنا بر اطلاعات، جواد سارگر، یکی از مسئولان این اداره به‌شکل مستقیم خبرنگاران و مسئولان رسانه‌ها را تهدید می‌کنند.
طبق گزارش این سازمان، «دیگر از این خبرها منتشر نکنید و این فرد را دعوت نکنید» یا حتا با بددهنی و گفتن «زبان از حلقوم می‌کشیم»، از جمله تهدیدهایی است که از سوی اداره استخبارات طالبان متوجه رسانه‌ها و خبرنگاران است.
رضا معینی، مسئول دفتر ایران و افغانستان گزارشگران بدون مرز گفته است: «تهدید خبرنگاران و تهدید زبان از حلقوم بیرون کشیدن برای انتشار برخی خبرها و بحث درباره‌ی برخی موضوع‌ها غیرقابل پذیرش است».
او تأکید کرده است که خبرنگاران باید بتوانند آزادانه و بدون ترس از بازداشت و شکنجه، به کار خود ادامه دهند.
افزایش فشارها
طبق گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، افزون بر تهدید‌های استخبارات طالبان، خبرنگاران با دخالت‌های وزارت امر به معروف و نهی از منکر نیز مواجه هستند. این وزارتخانه در آغاز ماه قوس مقرره‌ای را درباره‌ی فعالیت‌های رسانه‌ها منتشتر کرد که برخی از مواد آن به آزادی اطلاع‌رسانی مرتبط بود. از این میان تأکید بیشتر بر حفظ حجاب برای خبرنگاران زن در رسانه‌ها.
سازمان گزارشگران بدون مرز افزوده است که در تاریخ ۲۵ قوس و ۱ جدی مدیران شبکه‌های تلویزیونی آریانانیوز، طلوع، شمشاد و شبکه یک به وزارت اطلاعات و فرهنگ فراخوانده شدند و هیأتی از آن وزارتخانه و وزارت امر به معروف و نهی از منکر و استخبارات از آن‌ها خواهان اجرای کامل مقرره روز نخست قوس وزارت امر به معروف و نهی از منکر شد.
به‌گفته‌ی این سازمان، در حال حاضر تعدد مقرره و دستورالعمل از سوی نهادهای مختلف طالبان شرایط کار را برای رسانه‌ها و خبرنگاران دشوارتر کرده است.
به تازگی فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران هم اعلام کرده است که از اواسط ماه آگست سال گذشته تا کنون ۴۰ خبرنگار از سوی طالبان به‌طور موقت بازداشت شده‌اند. این فدراسیون از طالبان خواسته است که به «توهین رسانه‌های افغانستان» پایان دهند.
در اعلامیه‌ی فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران که دیروز (جمعه، ۱۵ دلو) منتشر شده، با استناد به آمار گزارش اتحادیه ملی خبرنگاران افغانستان (ANJU) گفته شده است که در مدت زمان یادشده فعالیت ۳۱۸ رسانه متوقف شده است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گو و معین امور نشرات وزارت اطلاعات فرهنگ حکومت سرپرست طالبان در واکنش به این گزارش‌ها گفته است که این گروه متعهد به آزادی رسانه‌ها است.
مجاهد صبح امروز (شنبه، ۱۶ دلو) در تویتی نوشته است که رسانه ها هم مکلف هستند که «بی‌طرف و به ارزش‌های دینی و ملی متعهد باشند».
سخن‌گوی طالبان افزوده است: «ما تلاش داریم که موانع در برابر رسانه‌ها را دور نماییم، از رسانه‌ها نیز می‌خواهیم که به قانون رسانه ها عمل نمایند.» او همچنین گفته است که طالبان «راپورها و تشویش‌ها» درباره‌ی وضعیت رسانه‌ها را بررسی می‌کنند.