«نسل‌کُشی هزاره‌ها»؛ مروری بر چرخش کشتار هزاره‌ها در دوران حاکمیت طالبان

هزاره‌های افغانستان می‌گویند که در معرض «نسل‌کُشی» قرار دارند؛ هم در نظام جمهوریت پیشین و هم در نظام کنونی طالبان، مورد حملات هدفمند در مکان‌های مذهبی، مکاتب، آموزشگاه‌ها و شهرها قرار می‌گیرند. در دوران حاکمیت طالبان در نُه ما، دست‌کم نُه انفجار مرگبار بر جامعه «هزاره» رخ داده است.

یافته‌های روزنامه اطلاعات روز نشان می‌دهد که در این انفجارها بیش از ۱۰۰ غیرنظامی «هزاره» کشته و بیش از ۱۵۰ تن دیگر زخمی شده‌اند. هم‌چنین در رویدادهای دیگر نیز ده‌ها تن از «هزاره‌ها» کشته شده‌اند. ادعا می‌شود که برخی از این افراد توسط طالبان کشته شده‌اند.

در ماه نخست حاکمیت طالبان، حملات بر مناطق «هزاره‌‌نشین» کاهش را نشان می‌داد، اما مواردی از کشتار برخی از «هزاره‌ها» از سوی جنگجویان طالبان به نشر رسید.

شهروندان هزاره‌ی افغانستان درخواست درشت دارند: «نسل‌کشی هزاره‌ها به رسمیت شناخته شود». آنان از نهادهای مدافع حقوق ‌بشر می‌خواهند که آنان را در رسیدن به این هدف همکاری کنند.

شماری از بستگان جان‌باختگان حملات بر «هزاره‌ها»، به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که هیچ امیدی بر طالبان مبنی بر بازداشت عاملان حمله بر «هزاره‌ها» را ندارند. آنان افزوده‌اند که حملات بر «هزاره‌ها» به هدف شعله‌ورشدن جنگ مذهبی در افغانستان صورت می‌گیرد تا تجربه‌ی جنگ فرقه‌ای در سوریه و عراق در افغانستان شعله‌ور شود.

از سویی هم، سخن‌گویان حکومت سرپرست طالبان به درخواست روزنامه اطلاعات روز مبنی بر چگونگی تأمین امنیت «هزاره‌ها» پاسخ نداده‌اند.

مسئولیت بخشی از حملات بر «هزاره‌ها» را گروه داعش بر عهده گرفته است، اما حکومت سرپرست طالبان مدعی است که در دوران حاکمیت شان، داعش در افغانستان تضعیف شده و قادر به انجام هیچ حمله‌ی نیست.

روزنامه اطلاعات روز در این گزارش به بخشی از حملات بر «هزاره‌ها» در دوران حاکمیت طالبان در افغانستان اشاره می‌کند، اما شماری از خانواده‌های قربانیان از ترس حملات انتقام‌جویانه نخواستند که هویت‌شان فاش شود.

ماه میزان

  • (۶ میزان)، جعفر حیدری، یکی از ورزشکاران توسط افراد ناشناس به ضرب گلوله در شهر کابل کشته شد. این رویداد در سرک دهم «تایمنی» واقع در حوزه‌ دهم امنیتی رخ داده بود. او هم‌چنین تا سطح کارشناسی ارشد در رشته‌ی حقوق و علوم سیاسی تحصیل کرده بود.
  • (۱۰ میزان)، جسد فروزان، دختر ۱۱ ساله از ناحیه هجدهم شهر کابل پیدا شد. افراد ناشناس وی را پس از ربودن از ساحه‌ی «تلگراف» در مربوطات حوزه ششم امنیتی شهر کابل، به قتل رساندند.
  • (۱۶ میزان)، در انفجار در مسجد «سیدآباد» منطقه‌ی «خان‌آباد» قندوز، بیش از ۵۰ نمازگذار کشته و بیش از ۱۰۰ تن دیگر زخمی شدند. داعش مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت و گفت که بر مسجد مرکزی شیعیان «هزاره» در قندوز حمله کرده است.
  • (۲۳ میزان)، دو تن از جنگجویان گروه داعش نگهبانان مسجد شیعیان در قندهار را کشتند و خودشان را در داخل صحن مسجد انفجار دادند. در این حمله بیش از ۴۰ نمازگذار کشته و ده‌ها تن زخمی شدند.
جعفر حیدری و فروزان در دو رویداد جداگانه کشته شدند

ماه قوس

  • (۲۰ قوس)، شیخ محمداسماعیل، از عالمان اهل تشیع در شهر فراه توسط افراد مسلح ناشناس در این شهر کشته شد. مهاجمان در «کوچه‌ی بانک زراعتی» شهر فراه به روی این عالم دین تیراندازی کردند و سپس فرار نمودند.
  • (۴ عقرب)، اجساد پنج نفر با صورت‌های کبود در ولسوالی «قره‌باغ» ولایت غزنی پیدا شد. گفته می‌شود که اجساد این افراد از یک ساحه‌ی مرزی میان مناطق پشتون‌نشین و هزاره‌نشین در قره‌باغ یافت شده است.
  • (۲۸ قوس)، جسد خون‌آلود یک مرد از منطقه‌ی «قادی» ولسوالی جاغوری ولایت غزنی کشف شد. این مرد میان‌سال بود و در سر و صورت او آسیب مشاهده می‌شد. در تصاویری که از این مرد در اختیار روزنامه اطلاعات روز قرار گرفته، نشان می‌دهد که صورت وی خونین است.
شیخ محمداسماعیل از عالمان اهل تشیع، در شهر فراه کشته شد

ماه جدی

  • (۲۳ جدی)، نیروهای طالبان در منطقه‌ی «دشت ‌برچی» کابل، زینب‌ عبداللهی را در یک ایست بازرسی کُشتند. این رویداد در ساحه‌ گولایی رخ داد. فاطمه به روزنامه اطلاعات روز گفت که او با خواهر و دامادش هنگام برگشت از مراسم عروسی در ساحه گولایی با ایست بازرسی طالبان مواجه شده‌ و بعد از بررسی به دستور آنان از ایست رد شدند؛ اما نیروهای طالبان پس از فاصله‌ی چند متری موتر آن‌ها را به رگبار بستند. او گفت در این گلوله‌باری دو گلوله به قلب خواهرش اصابت کرد و جان سپرد.
  • (۲۶ جدی)، لطیفه، دانش‌آموخته‌ی قابلگی پس از سپری کردن دو ماه در شفاخانه ایمرجنسی کابل جان‌ باخت. او در انفجاری در مربوطات ناحیه سیزدهم شهر کابل دچار سوختگی شدید شده بود و پاهای خود را از دست داده بود. بستگان وی به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که قادر به درمانش به خارج از کشور نبوده‌اند. لطیفه ۲۳ سال سن داشت و قرار بود روز انفجار در یکی از دانشگاه‌های خصوصی برای ادامه‌ی تحصیل نام‌نویسی کند. او به تازگی در یکی از شفاخانه‌های خصوصی صاحب شغل نیز شده بود.
  • (۲۷ جدی)، به اثر شلیک نیروهای طالبان در شهرک جبرئیل هرات، دو غیرنظامی کشته شدند. داکتر جلالی در داخل داروخانه‌اش به اثر شلیک اشتباهیِ نیروهای طالبان جان باخت. منابع مردمی به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که طالبان عامل کشتن داکتر جلالی را زندانی نکرده‎‌اند. در همین حال، مقام‌های محلی طالبان در هرات حاضر به مصاحبه نشدند.
زینب عبدالهی و داکتر جلالی در شلیک اشتباهی طالبان و لطیفه پس از انفجار جان باختند

ماه دلو

  • (۲ دلو)، انفجار ماین بر موتر نوع «فلانکوچ» در محله‌ی «حاجی عباس» ناحیه دوازدهم شهر هرات رخ داد. براساس گزارش مسئولان صحی هرات، در این انفجار دست‌کم شش تن کشته و بیش از ۱۰ نفر زخمی شدند. در میان کشته‌شدگان زنان نیز شامل بودند.
  • (۱۴ دلو)، جسد یک مرد جوان به‌نام «قربان فرزند سلیمان» باشنده «پیشوک» مرکز دایکندی از داخل یک کاریز پیدا شد. علت مرگ این مرد مشخص نیست.
انفجار بر موتر حامل شهروندان «هزاره» در محله‌ی «حاجی عباس» و پیدا شدن جسد یک مرد جوان در مرکز دایکندی

ماه حوت

  • (۱ حوت)، نادرشاه، یکی از ساکنان ولسوالی مالستان غزنی در ارزگان خاص از سوی افراد ناشناس به قتل رسید. منابع مردمی گفتند که نادرشاه قصاب بوده که جهت خریداری مواشی به ولسوالی خاص ارزگان می‌رود و کشته می‌شود.
  • (۶ حوت)، عزیز‌الله وفا، ماستر ادبیات فارسی در ناحیه هجدهم کابل کشته شد. انگیزه‌ی قتل‌اش مشخص نشده است.
  • (۱۵ حوت)، جسد یک دختر جوان از میان زباله‌ها در غرب کابل یافت شد. منابع مردمی گفتند که جسد این دختر از کوچه‌ی «مکتب خصوصی تکامل» با دستان بسته پیدا شده است. هویت این دختر نامشخص است، اما برخی از فعالان حقوق زن مدعی شده‌اند که بر این دختر نخست «تجاوز جنسی» صورت گرفته و پس از آن کشته شده است. خالد زدران، سخن‌گوی فرماندهی امنیه طالبان در کابل گفت که جسد یک دختر به‌نام «آمنه» در مربوطات حوزه ۱۸ کشف شده است.
  • (۱۶ حوت)، عارف مرادی، شام‌گاه در مسیر روستای «تبر» ولسوالی سانچارک ولایت سرپل از سوی افراد ناشناس تیرباران شد. حبیب‌الرحمان برادرش به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که او صراف بوده است و افراد مسلح وی را از موتر شخصی‌اش پایین و تیرباران کرده‌اند.
  • (۱۶ حوت)، دو نفر در روستای «شغزک» ولسوالی پسابند ولایت غور در بستر خواب کشته شدند. افراد کشته‌شده شامل یک مرد و نواسه‌ی جوانش هستند.
  • (۲۴ حوت)، اجساد دو مرد از ولسوالی‌های سنگتخت‌وبندر و کیتی ولایت دایکندی یافت شد که هویت یکی از آنان قابل شناسایی نبود. هویت یکی از این افراد شناسایی شد و او باشنده‌ی روستای سرقل شیخ‏علی ولسوالی سنگتخت‌وبندر دایکندی بود. او یک ماه پیش مفقود شده بود. باشندگان محل گفتند که جسد این فرد را مردم چند روز پیش از زیر برف‌کوچ پیدا کرده‌اند.
عزیزالله وفا ماستر ادبیات، عارف مرادی صراف و جسد دختر جوان

ماه حمل

  • (۶ حمل)، جسد عبدالرحمان ۲۲ ساله در روستای فولادی در مرکز ولایت بامیان کشف شد.
  • (۶ حمل)، ناظر، در ولسوالی اشترلی ولایت دایکندی، توسط افراد ناشناس به قتل رسید. او در ساحه‌ی «دهن‌ ‏قُل» ولسوالی اشترلی، حین برگشت از مرکز این ولسوالی به قتل رسیده است.
  • (۶ حمل)، جسد یک دختر جوان از مربوطات ناحیه ششم کابل پیدا شد که به گونه‌ی مرموز به قتل رسیده بود. خالد زدران، سخن‌گوی فرماندهی امنیه‌ی طالبان در کابل گفت که این جسد از شهرک امید سبز پیدا شده است.
  • (۹ حمل)، یک زن به‌گونه‌ی مرموز در شهرک جاغوری‌های منطقه‌ی «دشت برچی» شهر کابل کشته شد. افراد ناشناس این زن را در خانه‌اش خفه کرده بودند‌.
  • (۹ حمل)، افراد مسلح، هادی ۲۳ ساله را در ولسوالی روستای «سیاه‌چوب» ولسوالی «سنگ‌تخت‌وبندر» ولایت دایکندی به قتل رسانده‌اند. او با ضرب گلوله کشته شده است و هیچ ارتباطی با حکومت سابق نداشته است.
  • (۱۱ حمل)، حسن قانونی، کارمند صحی و نظامی حکومت پیشین به گونه‌ی مرموز در هرات کشته شد. بستگان وی می‌گویند که جسد سوخته‌ی آقای قانونی از ساحه‌ی «ریگ‌‍ریشن» ولسوالی انجیل هرات کشف شده است. حسن قانونی سابقه‌ی فعالیت در چوکات نیروهای پولیس را داشته و دانش‌آموخته‌ی رشته داروشناسی نیز بوده است.
  • (۱۲ حمل)، انفجار در یک میدان بازی در شهرک جبرئیل هرات رخ داد. مسئولان صحی هرات گفتند که دست‌کم اجساد پنج تن به شفاخانه حوزوی این ولایت منتقل شده است. در این انفجار بیش از ۲۰ تن زخمی شدند. این انفجار در گذر توحید ۱۹ در میان تجمع مردم برای بازی محلی «سنگ‌گیرک» رخ داد و نوعیت آن به‌گفته‌ی مردم محل، ماین جاسازی‌شده بوده است.
  • (۱۲ حمل)، گروه طالبان، یک قابله‌ی جوان به‌نام نفیسه را در بلخ شکنجه و سپس تیرباران کردند. محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان گفت که طالبان این قابله‌ی جوان را در شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ پس از شکنجه و قطع پاهایش، با شلیک ۱۲ فیر مرمی به قتل رسانده‌اند. به‌گفته‌ی محقق، نیروهای طالبان این قابله‌ی جوان را به‌طور «وحشیانه» شکنجه کرده و شلاق زده‌اند. او افزوده است که طالبان در نخست پاهای این قابله را قطع و گوشت بدنش را با برچه‌ی تفنگ «تکه تکه» کرده و سپس با شلیک ۱۲ فیر مرمی به قتل رسانده‌اند.
  • (۳۰ حمل)، دو انفجار در دروازه‌ ورودی مکتب «عبدالرحیم شهید» و یک انفجار در برابر آموزشگاه «ممتاز» در غرب کابل صورت گرفت. آمار کشته و زخمی‌های این انفجارها ضد و نقیض است. منابع مردمی به روزنامه اطلاعات روز گفتند که دست‌کم ۲۰ دانش‌آموز کشته و بیش از ۲۰ تن دیگر زخمی شده‌اند، اما طالبان تنها گفتند که در این انفجارها دست‌کم شش نفر کشته و بیش از ۱۱ تن زخمی شده‌اند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) حمله به مکتب «عبدالرحیم شهید» و آموزشگاه «ممتاز» و حمله به کودکان را نقض شدید حقوق‌ بشر دانسته است. کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف در بیانیه‌ای گفته است که از «حملات وحشیانه‌ای» که در غرب کابل، کودکان مکتب را هدف قرار داده، وحشت‌زده شده است. او با خانواده‌های قربانیان غم‌شریکی کرده است.
بستگان حسن قانونی و قابله نفیسه مدعی هستند که آنان از سوی طالبان کشته شده‌اند

ماه ثور

  • (۱ ثور)، حمله‌ی مرگبار بر مسجد «سه‌دکان» -یکی از قدیمی‌ترین مساجد شیعیان در شهر مزار شریف- رخ داد. منابع به روزنامه اطلاعات روز تأیید کردند که در این انفجار دست‌کم ۳۷ تن کشته و بیش از ۶۰ نفر زخمی شده‌اند. طالبان اما مانع نشر دقیق شمار کشته‌ها و زخمیان این انفجار شدند.
  • (۳ ثور)، ادعا می‌شود که کاظم رضایی ۵۰ ساله ساکن اصلی ولسوالی «میرامور» ولایت دایکندی پس از شکنجه در زندان طالبان، جان باخته است. اسحاق رضایی، برادر کاظم به روزنامه اطلاعات روز گفت که برادرش در زمستان از مرز نیمروز رد مرز شده بود و قصد داشت به ولایت دایکندی برود و بهار دوباره به ایران مهاجرت کند. اما به گفته‌ی اسحاق، طالبان در هرات کاظم را به ‌اتهام کارمند حکومت پیشین بازداشت و زندانی می‌کند. او افزود که کاظم چهار ماه و پنج روز در زندان طالبان در هرات بوده و خانواده‌اش در این مدت از سرنوشت‌ او خبر نبوده است. او مدعی است که طالبان برادرش را در منطقه‌ی «دروازه ملک» شهر هرات رها می‌کنند و وی پس از سپری کردن سه روز در شفاخانه حوزوی هرات، به‌دلیل شدت جراحت و شکنجه جان می‌دهد.
  • (۶ ثور)، افراد مسلح در منطقه‌ی «کوتل ریگ»، در مسیر شاهراه مزار شریف-دره صوف، شش کارگر «هزاره» را تیرباران کردند. در این رویداد، پنج تن کشته شدند و تنها یک مسافر هزاره جان سالم بدر برد.
  • (۸ ثور)، دو انفجار پی‌هم در مربوطات ناحیه‌های سوم و دهم شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ بر دو عراده موتر مسافربری رخ داد. در این انفجارها‌ دست‌کم نُه تن کشته و ۱۳ تن زخمی شدند. گروه داعش مسئولیت این انفجارها بر مناطق هزاره‌نشین شهر مزار شریف را بر عهده گرفت.
  • (۱۰ ثور)، به اثر انفجار ماین مقناطیسی بر موتر مسافربری نوع «کاستر» در غرب کابل، دست‌کم سه زن کشته و دو تن دیگر زخمی شدند.
  • (۱۴ ثور)، جسد یک مرد از کوه‌های روستای «میش»، مرکز ولایت دایکندی کشف شد. دلیل مرگ و یا انگیزه‌ی قتل این مرد مشخص نیست.
  • (۲۲ ثور)، یک زن در مرکز ولسوالی جاغوری از سوی افراد مسلح ناشناس کشته و دخترش زخمی شد. این رویداد در روستای «کته‌سنگ‌ خارکُش» سنگ‌ماشه، مرکز جاغوری رخ داد.
  • (۲۲ ثور)، یک دختر ۲۰ ساله در روستای «دهن‌غارک» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی با شلیک گلوله کشته شد.
  • (۲۴ ثور)، احمد فرزند میرزا از سوی کوچی‌ها در منطقه‌ سرچشمه‌ی «سیاه‌خاک» ولسوالی بهسود میدان وردک کشته شد. بستگان وی به روزنامه اطلاعات روز گفتند که افراد کوچی‌ها به زمین‌های تحت کشت‌شان هجوم آوردند و احمد را با ضرب گلوله کشتند.
کاظم رضایی و پنج کارگر «هزاره»ی معادن ذغال سنگ در دره‌صوف سمنگان

ماه جوزا

  • (۴ جوزا)، سه انفجار پی‌هم، موترهای مسافربری در شهر مزار شریف را هدف قرار داد. طالبان کشته‌شدن دست‌کم نُه تن و زخمی‌شدن ۱۵ تن را تأیید کردند. این انفجارها در نواحی پنجم و دهم شهر مزار شریف درحالی رخ داد که سرنشنیان این موترها شهروندان «هزاره» بودند.
انفجار بر موترهای حامل شهروندان «هزاره» در شهر مزار شریف

قیامت است

حسین‌ میرزایی، در انفجار بر موتر مسافربری در محله‌ی «حاجی عباس» شهر هرات، برادرش علی، مادرش سکینه امیری و دختر مامایش کبرا امیری را از دست داده است.

او در مصاحبه با روزنامه اطلاعات روز، زندگی پس از جان‌باختن عزیزان‌ خود را وحشت‌ناک و در عین‌حال مأیوس‌کننده توصیف می‌کند که تمام اعضای خانواده‌ی‌شان در شوک انفجار به سر می‌برند.

خانواده‌ی حسین میرزایی برای تغییر وضعیت روانی‌شان از هرات به کابل کوچ‌ کرده‌اند، تا از بار روانی این انفجار «مرگبار» کمی بکاهند: «حادثه‌ی که در یک روز سه عضو خانواده‌ی خود را از دست بدهی، هیچ‌گاهی فراموش نمی‌شود و این واقعا وحشتناک است. داغ از دست دادن اعضای خانواده برای همیشه در دل‌ مان تازه خواهد بود. مجبوریم که تحمل کنیم و جز این چاره‌ی نداریم.»

حسین میرزایی، حمله‌ی سیستماتیک بر «هزاره‌ها» را برای دامن زدن به اختلافات بین مذاهب می‌داند و طالبان را در راستای تأمین امنیت و بازداشت عاملان حمله به «هزاره‌ها» به ناتوانی متهم می‌کند: «معلوم نیست که پشت حملات به هزاره‌ها کی‌ها دست دارند و طالبان هم عاملان این حملات را بازداشت نکرده‌اند.»

علی، سکینه و کبرا، سه تن از قربانیان انفجار محله‌ی «حاجی عباس» شهر هرات

 محمدحسین قاسمی، برادرش محمدرضا ۲۲ ساله را در انفجار بر موتر مسافربری در ایستگاه «سجادیه» در مرکز شهر مزار شریف از دست داده است.

محمدرضا فارغ صنف دوازدهم بوده اما به‌دلیل مشکلات اقتصادی، رویای رفتن به دانشگاه را در دلش دفن کرده بود تا با آرایش‌گری لقمه‌ نانی برای خواهر، برادر و مادرش فراهم سازد.

محمدحسین، به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که جان باختن برادرش بزرگ‌ترین ضربه را بر اعضای خانواده‌اش وارد کرده است و بسیاری از روزها آنان در فراغ برادرش اشک می‌ریزند: «نزدیک افطار بود که مادرم به برادرم زنگ زد که زودتر کار در آرایشگاه را تعطیل کن و به ختم قرآن قوم‌های‌مان برو. برادرم سوار موتر شده بود که موتر انفجار کرد. با شهید شدن محمدرضا، زندگی برای ما قیامت شده و هر روز اشک خون می‌ریزانیم.»

او حملات «سازمان‌یافته» بر «هزاره‌‌ها» را معمای حل‌ناشدنی می‌داند که هم نظام جمهوریت و هم طالبان در راستای جلوگیری این چنین حملات ناتوان هستند.

محمدحسین معتقد است که «ظلم‌وستم» بر «هزاره‌ها» در تاریخ افغانستان بارها و بارها تکرار شده است و نباید حملات بر آنان نادیده گرفته شود.

محمدرضا ۲۲ ساله بود و در انفجار بر موتر مسافربری در ایستگاه «سجادیه» در مرکز شهر مزار شریف جان‌باخت

نسل‌کشی هزاره‌ها به رسمیت شناخته می‌شود؟

برخی از فعالان جامعه مدنی، حقوق ‌‌بشر، رسانه‌‌ای و استادان دانشگاه در پیوند به تشدید خشونت علیه «هزاره‌ها» به سازمان ملل متحد نامه فرستاده‌اند.

این نامه عنوانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نماینده‌ دایمی بریتانیا که ریاست شورای امنیت را بر عهده دارد و نماینده دایمی آرژانتین، رئیس شورای حقوق‌ بشر سازمان ملل متحد نگاشته شده است.

امضا‌کنندگان این نامه ۴۲ نفر به‌شمول سیما سمر و شهرزاد اکبر، رؤسای پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان، نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل، ذکی دریابی، مدیرمسئول روزنامه اطلاعات روز و سنجر سهیل، صاحب‌امتیاز روزنامه هشت صبح هستند.

امضا‌کنندگان در این نامه خواستار اقدام فوری برای رسیدگی به حملات هدفمند علیه هزاره‌ها در افغانستان شده‌ و گفته‌اند که این حملات می‌تواند جنایت علیه بشریت باشد و ترکیب آن «یک‌عمل نسل‌کشی را تشکیل می‌دهند».

در این نامه ذکر شده است که برگشت طالبان در قدرت پس از دودهه، هزاره‌ها را آسیب‌پذیرتر و در معرض خشونت‌های بیشتر قرار داده است. این فعالان خواستار آغاز تحقیقات فوری در مورد کشتار هدفمند هزاره‌ها و شیعیان در افغانستان هم شده‌اند.

شمار زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه توییتر، هشتگ‌ «نسل‌کشی هزاره‌ها را متوقف کنید» را پس از حملات بر هزاره‌ها راه‌اندازی کردند. این هشتگ ده‌ها هزار بار توییت شد و به یکی از موضوعات داغ و مهم داخل توییتر مبدل گشت.

داوود ناجی، از فعالان سیاسی و از امضاکنندگان نامه‌ای که به رهبران جهان برای حفاظت از هزاره‌ها در برابر نسل‌کشی نوشته شده، در تویتی نوشته بود که کشتن هزاره‌ها در مکتب، مسجد، آموزشگاه و کلپ ورزشی، چیزی جز نسل‌کشی و تصمیم به حذف کامل نیست.

هم‌چنین گروه کاری مشترک جامعه مدنی در (۹ ثور)، حملات «هدفمند و سیستماتیک» علیه هزاره‌ها و شیعیان در شهر مزار شریف و نیز تیرباران کردن کارگران هزاره در مسیر شاهراه مزار شریف-دره‌صوف را تداوم «نسل‌کشی» هزاره‌ها دانسته و آن‌ را تقبیح کرده است.

در اعلامیه‌ی این گروه آمده بود که دامنه‌ی «کشتار هدفمندانه، جنایت‌های بشری و نسل‌کشی هزاره‌ها و شیعیان در کشور» با گذشت هر روز گسترده‌تر می‌شود.

این گروه از سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری خواسته است که «نسل‌کشی هزاره‌ها» را به رسمیت بشناسند: «گروه‌های از هزاره‌ها در مراکز آموزشی، مکاتب، جاده، شفاخانه و حتا در مساجد قربانی می‌شوند. تا کنون صدها فرد ملکی/غیرنظامی، به‌شمول کودکان، زنان و کارگران هزاره در حملات تروریستی و هدفمندانه به جرم تعلقات قومی و مذهبی‌شان قربانی شده‌اند.»

کمیسیون آزادی مذهبی امریکا خواهان معرفی افغانستان به‌عنوان بدترین کشور از نظر آزادی مذهبی شد. این کمیسیون در گزارش سالانه‌ی خود به وزارت امور خارجه‌ی این کشور توصیه کرده است تا افغانستان تحت کنترل طالبان را از جمله‌ بدترین کشورها از نظر آزادی مذهبی معرفی کند. این گزارش در ماه ثور نشر شد. کمیسیون آزادی مذهبی ایالات متحده گفته است که خروج امریکا و دست‌یافتن طالبان به قدرت، به دلایل بسیاری از جمله تأثیر مخربی که بر آزادی مذهبی داشت، فاجعه‌بار بود.

پس از حملات مرگبار بر مسجد شیعیان در شهر مزار شریف که [بیش از ۱۲۰ نفر کشته و زخمی شدند] و حمله بر موتر حامل کارمندان میدان هوایی قندوز که [سه تن کشته و ۱۱ تن زخمی شدند]، اعضای شورای امنیت سازمان ملل در (۲ ثور) این حملات را محکوم کردند.

اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای ضمن غم‌شریکی با خانواده‌های قربانیان، بر لزوم پاسخ‌گویی عاملان، سازمان‌دهندگان، تأمین‌کنندگان مالی و حامیان این اقدامات «مذموم تروریستی و محاکمه‌ی آن‌ها» تأکید کرده‌اند.

اعضای شورای امنیت بار دیگر تأکید کرده‌اند که تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن یکی از جدی‌ترین تهدید برای صلح و امنیت بین‌المللی است.

عفو بین‌الملل در واکنش به حملات به مساجد شیعیان گفته بود که کشتار غیرنظامیان نیاز به اقدامات دارد نه محکومیت. این سازمان تأکید کرده بود که اقدامات فوری جامعه جهانی برای محافظت از غیرنظامیان صورت بگیرد. سمیرا حمیدی، مسئول بخش افغانستان در سازمان عفو بین‌الملل خواستار توقف حملات به «هزاره‌ها» شد و این حملات را «نسل‌کشی» دانست.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، خواستار پایان‌دادن به حملات سازمان‌یافته علیه «هزاره‌ها» شد. او در توییتی در (۱ ثور)، حملات بر مساجد و مکاتب را «سیستماتیک» و «نقض حقوق بشر» خوانده و بر تحقیق فوری در این بخش تأکید کرده بود.

پس از حملات مرگبار علیه «هزاره‌ها» در ولایت‌های کابل و بلخ، شماری از ساکنان غرب کابل در (۲ ثور) دست به راه‌پیمایی زدند. آنان در این راه‌پیمایی شعارهای «هزاره‌بودن جرم نیست، امنیت ما را تأمین کنید» و «ما عدالت می‌خواهیم» را سر داده بودند. اما طالبان با شلیک‌های هوایی مانع این راه‌پیمایی شدند و حتا تلفن‌های افرادی که عکس و ویدیو ضبط کرده بودند را شکستاندند.

«حزب جنبش ملی» به رهبری عبدالرشید دوستم، حملات علیه هزاره‌ها را «نسل‌کشی» خواند. در اعلامیه‌ی این حزب که در (۲ ثور) نشر شده آمده است که افغانستان پس از روی‌کارآمدن طالبان بار دیگر شاهد حوادث «ناگوار» است که مردم به‌صورت بی‌رحمانه به‌ خاک و خون کشانده می‌شوند. حزب جنبش ملی گفته است که حملات اخیر به مراکز آموزشی و اماکن مقدس هزاره‌ها نشانه‌ی «نسل‌کشی» در برابر این قوم محسوب می‌شود و تداوم آن فاجعه‌بار خواهد بود.

طی دست‌کم شش سال اخیر، حملات خونین بر «هزاره‌ها» در افغانستان صورت گرفته است. مساجد باقرالعلوم و امام زمان در غرب کابل، مسجد امام زمان در شمال کابل، آموزشگاه‌های موعود، کوثر دانش، ممتاز و مکاتب «سیدالشهدا» و «عبدالرحیم شهید» در غرب کابل، مسجد جامع «سیدآباد» در قندوز، مسجد شیعیان در قندهار، کلپ ورزشی میوند در غرب کابل و شمار دیگری از مکان‍‌های متعلق به «هزاره‌ها» و «شیعیان» هدف حملات مرگبار قرار گرفته است.

حمله به مکتب «سیدالشهدا» در (۱۸ ثور) سال گذشته یکی از خونین‌ترین حملات بر «هزاره‌ها» در افغانستان است. در این حمله دست‌کم ۸۵ دانش‌آموز کشته و بیش از ۲۵۰ تن دیگر زخمی شدند.

جامعه هزاره‌ها در افغانستان از دوام حملات هدفمند علیه شان نگران هستند، حملاتی که از آنان قربانی می‌گیرد و حالا زیر پرچم حاکمیت طالبان خود را بی‌دفاع می‌دانند و از چرخش کشتار‌شان نگران هستند.