ملا یعقوب، سرپرست وزارت دفاع در ۱۴ جوزا و انس حقانی، برادر سرپرست وزارت داخله‌ی طالبان در ۲۰ جوزا از ولایت بامیان در مرکز کشور بازدید کرده‌اند.
ملا یعقوب در میان طالبان شاخه‌ی درانی و انس حقانی در میان طالبان شاخه‌ی غلجایی از نفوذ برخوردار هستند. هر دو از چهره‌های جوان در میان فرماندهان اغلب مُسن طالبان هستند. پیش از این نیز رقابت شدید میان «حقانی‌ها» و «درانی‌ها» برای افزایش قدرت به نشر رسیده بود.
وزارت دفاع طالبان عکس ملا یعقوب را منتشر کرده که نشان می‌دهد سید صوفی گردیزی، از نزدیکان محمد محقق، شیخ مدار کریمی، از اعضای حزب وحدت به رهبری عبدالکریم خلیلی و احمدحسین سنگردوست، نماینده سابق پارلمان حضور دارند.
در اعلامیه این وزارت آمده است که ملا یعقوب با شماری از علما، متنفذین قومی و جوانان این ولایت دیدار کرده است: «متنفذین بامیان، ضمن استقبال از سفر سرپرست وزارت دفاع به بامیان، این سفر را در جهت اعتمادسازی بین ملت و حکومت به فال نیک گرفته و حمایت همه‌جانبه‌ی‌شان را از امارت اسلامی اعلام کردند.»
اما دیگر هیچ عکس و ویدیویی از سفر ملا یعقوب به بامیان نشر نشده است.
صبور سیفانی، سخن‌گوی والی طالبان برای بامیان یکی از اهداف سفر ملا یعقوب را بررسی چالش‌های امنیتی عنوان کرده است.
ولایت بامیان در زمانی که آتش جنگ در اغلب ولایت‌های کشور شعله‌ور بود، جزء امن‌ترین ولایت‌ها و یکی از اهداف سفر گردشگران داخلی و خارجی بود، اما با سلطه‌ی طالبان، کم‌تر گردشگر خارجی دل به دریا می‌زند و از بامیان به‌ویژه بند امیر و تندیس‌های تخریب‌شده‌ی بودا، بازدید می‌کند.
از بند امیر تا شهر
انس حقانی، برادر کوچک سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله و مسئول شبکه حقانی [متهم به عملی‌سازی خونین‌ترین و پیچیده‌ترین حملات انفجاری و انتحاری در دوران جمهوریت] در حساب کاربری توییتر خود عکس خود را در «بند امیر» منتشر کرده است.
او با انتشار یک متن به زبان دری تلاش کرده که از این طریق خود را به ساکنان بامیان نزدیک کند: «قله‌های کوه‌های بامیان هنوز برف‌پوش اند، باد‌هایش سرد و دل‌نشین اند؛ اما قلب‌های مردم سرد نیستند. در جاده‌های شهر گشتم، مردم بامحبت اند. بند امیر که شاهکار طبیعت است، منظره‌ی دلکشی دارد؛ اما بسان زیبایی‌اش مورد پرورش قرار نگرفته است. هر جای وطن زیبایی منحصر به فرد خود را دارد.»
برخی از کاربران توییتر در پاسخ به این متن انس حقانی، نوشته‌اند که متن فوق در توصیف بامیان را چه کسی برایش نوشته است؟
یک ویدیو از حقانی در بامیان نشر شده که نشان می‌دهد وی در شهر بامیان با چهره‌ی خوشحال با مردم احوال‌پرسی و بغل‌کشی می‌کند و در «بند امیر» قدم می‌زند.
مناطق «هزاره‌نشین» به‌ویژه بامیان از محروم‌ترین ولایت‌ها در حکومت سابق بوده است و کم‌ترین بودجه انکشافی همه‌ساله به این ولایت اختصاص می‌یافت. در قرن ۲۱، اما شماری از ساکنان بامیان به کم‌ترین امکانات؛ غذا و پوشاک مناسب، خانه، برق و مواد سوختی دسترسی ندارند.
مغاره‌نشینی مردم در بامیان هم‌چنان دوام دارد و بسیاری‌ها به این باور هستند که هم در دوران جمهوریت و هم در دوران امارت طالبانی، بامیان و هزاره‌ها «کلک ششم» هستند.
وجه مشترک
ملا یعقوب و انس حقانی در سفر به بامیان یک نقطه مشترک داشتند: بازدید نکردن از تندیس‌های «صلصال» و «شهمامه» که در دوران نخست حاکمیت طالبان در نیمه دوم دهه ۹۰، پس از چند روز انفجار این دو تندیس بودا را تخریب کردند.
از دید فرهنگیان بامیان، بازدید نکردن این دو عضوی ارشد طالبان از تندیس‌های بودا نشان می‌دهد که هم‌چنان آنان از عملکرد طالبان پشیمان نیستند و این گروه نمی‌خواهد که اشتباه خود را مبنی بر تخریب یکی از مهم‌ترین آثار باستانی جهان بپذیرد.
حامد اعتمادی، کاربر توییتر خطاب به انس حقانی نوشت: «جلوی بودای منفجرشده هم عکس بگیرید تا شاهکارتان در انفجار بودا برجسته شود!»
ترس از جنگ
در اعلامیه وزارت دفاع طالبان آمده است که ملا یعقوب در جریان سفر به بامیان با نیروهای تأمین امنیت شاهراه‌های بامیان نیز دیدار کرده است.
هم‌زمان منابع مردمی در بامیان به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که تدابیر امنیتی طالبان در دروازه ورودی بامیان از مسیر شاهراه کابل افزایش یافته است و نیروهای طالبان به افرادی که مشکوک شوند، بازرسی بدنی می‌کنند.
تفکر طالبانی و حمایت از آن در بامیان کم‌ترین خریدار دارد و این موضوع در سخنان یک فرمانده محلی «هزاره‌تبار» طالبان پس از سقوط حکومت بازتاب یافته بود.
او گفته بود از این‌که هزاره‌ها در صفوف طالبان نبوده‌اند، شرم‌سار است: «از بامیان ده نفر، از دایکندی پنج نفر نداشتیم. ما از همین خاک نیستیم؟ ۲۰ سال پیش کجا بودید؟ در کنار برادران مجاهد [طالبان] ایستاد می‌شدید؟ امروز از فیس‌بوک‌ها انتقادهای شدید می‌کنید که فلانی کشته شد؟ آیا شما ۲۰ سال خون این مردم [کشته‌شدگان طالب] را پایمال نکردید؟»
هرازگاهی نیروهای «جبهه مقاومت» در بخش‌های از پنجشیر و اندراب با طالبان به درگیری می‌پردازند و بر خلاف توقع طالبان، جنگ در این دو منطقه طولانی شده است.
طالبان از بازشدن احتمالی جبهه جنگ علیه‌شان از مناطق «هزاره‌نشین» نگران هستند. به نقل از منابع مردمی، به تازگی یک کندک طالبان در مربوطات «زرد سنگ» در منطقه‌ی نقطه تلاقی ولایت‌های سمنگان، سرپل و بامیان ایجاد کرده‌اند. ایجاد این کندک، پتنسیل طالبان را برای مقابله با ایجاد چنین جبهه جنگی بلند می‌برد.
از سویی هم، کمیسیون دعوت طالبان در تلاش برگزاری یک «نشست بزرگ» در مورد به مسایل کشوری است. برخی از آگاهان سیاسی معتقدند که بدون تردید، سفر ملا یعقوب و انس حقانی برای یارگیری و متقاعد کردن بزرگان «هزاره» برای شرکت در این نشست با پیروی از اجندای این دو گروه است.
در بلخاب چه می‌گذرد؟
در حکومت طالبان و حتا بامیان، مشارکت «هزاره‌ها» در بست‌های بلند دولتی ناچیز است. مولوی مهدی، تنها فرمانده‌ی هزاره‌تبار طالبان با آغاز حاکمیت این گروه به‌عنوان رئیس استخبارات بامیان به کار گماشته شد و پس از مدتی از کار برکنار و به‌عنوان معین وزارت شهرسازی طالبان توظیف شد، اما تا حالا این سِمت را نپذیرفته است.
در ماه عقرب سال گذشته، مولوی مهدی مدعی شده بود که از یک سوءقصد جان سالم به در برده است. در آن زمان میان مولوی مهدی، رئیس استخبارات آن وقت و مولوی مقبل، فرمانده‌ی قطعه خاص طالبان در بامیان درگیری رخ داده بود. مولوی مهدی در آن زمان از رهبران طالبان خواست که به این موضوع رسیدگی کنند.
پس از این درگیری، هیأتی از طالبان از کابل به بامیان رفتند، تا جلوی اوج‌گرفتن تنش‌ها را بگیرند.
مولوی مهدی، تنها فرمانده‌ی مطرح نظامی «هزاره‌تبار» در میان صفوف طالبان است. گفته می‌شود که با داشتن افراد مسلح، نگرانی طالبان به‌ویژه شاخه حقانی را برانگیخته‌است.
گمانه‌زنی‌ها بر این هست که طالبان با گماشتن این فرمانده‌ی نظامی به معینیت وزارت شهرسازی، در تلاش خلع سلاح وی هستند.
پس از اختلاف مولوی مهدی با مقام‌های ارشد طالبان در کابل در پیوند به برکناری از بامیان، وی به ولسوالی «بلخاب» ولایت سرپل رفته است. دست‌کم سه هیأت طالبان برای متقاعد کردن مولوی مهدی مبنی بر رفتن به کابل و کناره‌گیری از بخش نظامی، به بلخاب رفته‌اند.
آخرین هیأت روز (جمعه، ۲۱ جوزا) به بلخاب رفته است. انعام‌الله سمنگانی، معاون سخن‌گوی حکومت طالبان در رأس این هیأت قرار داشته است. یک منبع معتبر به روزنامه اطلاعات روز گفته است که مولوی مهدی به این هیأت اعزامی گوش‌زد کرده که دیگر با نظام طالبان کار نمی‌کند، اما تحت سایه‌ی حکومت طالبان خواهد بود و به‌عنوان یک فرد عادی زندگی خواهد کرد.
در حکومت طالبان چندین فرمانده‌ی مشهور اوزبیک‌تبار طالبان پس از تبدیلی از مقام‌های نظامی‌شان منزوی شده‌اند. قاری صلاح‌الدین ایوبی، مشهورترین فرمانده‌ی اوزبیک‌تبار طالبان از ریاست ارکان قول اردوی ۲۰۳ منصوری برکنار شد. او در تصرف کاخ ریاست‌جمهوری نقش کلیدی داشت، اما حالا هیچ خبری از وی نیست. مولوی عطاالله عمری و مخدود عالم، دو فرمانده‌ی دیگر اوزبیک‌تبار نیز توان نظامی خود را از دست داده‌اند. عطاالله عمری به‌عنوان معین تکنالوژی و لوجیستک وزارت دفاع طالبان کار می‌کند و مخدوم عالم پس از رهایی از زندان، خانه‌نشین شده است.
احتمالا مولوی مهدی از تکرار سناریوی فرماندهان ارشد اوزبیک‌تبار پس از گماشته‌شدن در بست‌های غیرنظامی هراس دارد و نمی‌خواهد که قدرت نظامی خود را از دست بدهد.