اطلاعات روز

پیروزی‌تان مبارک، بر سیستم‌تان لعنت!

ملا حسن آخوند، رییس‌الوزرای طالبان پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه را تبریک گفت. تبریک گفتن پیروزی اردوغان در ترکیه برای طالبان چه معنایی دارد؟

حکومت طالبان احتمالا با این تبریک گفتن چهار علامت یا پیام را به کشورهای منطقه و جهان مخابره می‌کنند.

یک- عادی‌نمایی حکومت طالبان

طالبان می‌خواهند به  مردم افغانستان و کشورهای منطقه و جهان نشان بدهند که حکومت طالبان یک اداره‌ی نرمال است و در برابر تحولات منطقه‌یی واکنش عادی یک حکومت عادی را از خود بروز می‌دهد. به بیانی دیگر، طالبان سعی می‌کنند تصویر خود را در افکار عمومی از یک گروه تروریستی به یک حکومت معمولی تغییر بدهند.

دو- حمایت از یک سیاستمدار اسلامگرا

طالبان خشنود هستند که یک سیاستمدار اسلامگرا و خوشبین به اندیشه‌های بنیادگرایانه در ترکیه باز لجام قدرت سیاسی در آن کشور را در دست گرفته است. طالبان از انتخاب‌شدن مجدد یک چهره‌ی اسلامگرا در ترکیه می‌توانند این تعبیر را تبلیغ کنند که در کشورهای اسلامی این منطقه آینده از گروه‌های اسلامی است.

سه- فرستادن سیگنال اتحاد و امنیت منطقه‌یی

حکومت طالبان به ترکیه و کشورهای دیگر علامت می‌فرستد که از جهت صدور تروریسم از افغانستان به منطقه نگران نباشند. یعنی حکومتی که از روی کارآمدن اردوغان خوشحال است، در واقع خود را متحد دولت ترکیه می‌داند و سعی نخواهد کرد امنیت آن کشور را مورد تهدید قرار دهد.

چهار- جلب حمایت ترکیه برای به رسمیت شناختهشدن

گروه طالبان تا اکنون موفق نشده هیچ کشوری را متقاعد کند که حکومت این گروه در افغانستان را به رسمیت بشناسد. طالبان با فرستادن پیام تبریکی به اردوغان می‌گویند که اگر از خواست طالبان برای به رسمیت شناخته‌شدن در سطح بین‌المللی حمایت کند، اداره‌ی طالبان با ترکیه دوست و همراه خواهد بود.

تلاش طالبان در این چهار محور هیچ جنبه‌ی نامتعارفی ندارد. طبیعی است که طالبان بخواهند ارتباط محکمی با یکی از کشورهای قدرتمند اسلامی داشته باشد و مورد حمایت رییس‌جمهور آن کشور قدرتمند قرار بگیرند. آنچه در این میان تا حدی مایه‌ی شگفتی است این است که طالبان چه‌گونه نتیجه‌ی یک «انتخابات» را تبریک می‌گویند. رجب طیب اردوغان در ترکیه در یک سیستم انتخاباتی به پیروزی رسید و طالبان اساسا انتخابات را قبول ندارند. این وضعیت می‌تواند دو توضیح داشته باشد:

یکی این‌که طالبان انتخابات را برای کشورهای دیگر قبول دارند و برای افغانستان قبول ندارند. دیگری این‌که برای طالبان همین که یک چهره‌ی اسلامیست (از هر طریق ممکن) به قدرت برسد مهم است؛ ساز-و-کار دست‌یافتن به این هدف هیچ اهمیتی ندارد. هر دوی این گزینه‌ها نشانه‌های بدی برای افغانستان هستند. برای این‌که نشان می‌دهند که طالبان تصمیم گرفته‌اند به‌جای ایستادن در پشت شعارهای ایدئولوژیک دوره‌ی قبلی خود این بار برخوردی عملگرایانه با جامعه‌ی بین‌المللی داشته باشند. این برخورد عملگرایانه مبتنی بر سیاست سرکوب در درون و تعامل در بیرون است. از ظواهر پیداست که کشورهای دیگر (از جمله امریکا و اتحادیه‌ اروپا) نیز با همین سیاست همراه هستند. به این معنا که قبول کرده‌اند که اگر طالبان منافع‌ آنان را مورد تهدید قرار ندهند و در داخل افغانستان صحنه‌های بسیار دراماتیک از کشتار و سرکوب انبوه و آشکار به نمایش نگذارند، با حد «قابل اغماض»ی از سرکوب راه خواهند رفت. شاهد این مدعا این است که تا اکنون هیچ یک از موارد نقض حقوق بشر و سیاست‌ها و کژرفتاری‌های دیگر طالبان نتوانسته این کشورهای پیشرفته را از همکاری‌های عیان و نهان با طالبان باز دارد. معنای این وضع این است که «قدری شما رعایت کنید، قدری ما چشم‌پوشی می‌کنیم، شما را ملک‌تان، ما را پادشاهی‌مان». به همین‌خاطر، رییس‌الوزرا به راحتی می‌تواند نتیجه‌ی انتخابات ترکیه را تبریک بگوید و به سیستمی که آن نتیجه را فراآورده است لعنت بفرستد.