شماری از زنان بیسرپرست و دستفروش که نانآوران اصلی خانوادههایشان هستند، در جادهی کهنهفروشی شهر قندوز از وضعیت بد زندگیشان شکایت کرده و میگویند که به سختی میتوانند پول چند قرص نان را پیدا کنند.
این زنان در این جادهی مزدحم شهر قندوز لباس و وسایل کهنه را از مناطق دوردست با بهای ارزان خریداری نموده و با مفاد اندک آنها را به فروش میرسانند. آنان با شکایت از این وضعیت، میگویند از صبح تا شام اینجا هستند و به مشکل پول چند نان را بدست میآورند و در حالتهایی هم بدون پیدا کردن پول نان به خانه برمیگردند.
کریمه، یکی از این زنانی است که از دو سال به اینسو در جادهی کهنهفروشی شهر قندوز لباس و وسایل کهنه میفروشد. او از صبح تا شام در کنار سرک، روی زمین خاکی و نمناک نشسته است تا از این طریق ضروريات خانوادهاش را تأمین نمايد. او میگوید یک جنس را از اطراف ۴۰ افغانی خريداری میکند اما در اینجا کسی حاضر نیست آن را ۵۰ افغانی خريداری کند، درحالیکه همان ده افغانی بیشتر هزینهی انتقال و مصارف جانبی آن میشود. بهگفتهی وی، از این طریق گاهی روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ افغانی پیدا میکند و گاهی ده افغانی هم نمیتواند مفاد کند.
کریمه گفت که تنها سرپرست خانوادهاش است و کودکان قدونیمقد نیز دارد و بهخاطر چالشهای اقتصادی و از روی مجبوری این کار را انجام میدهد. او میافزاید از زمانی که سرپرستی خانواده به دوشش شده هیچ مؤسسه یا ارگان دولتی او را در این ولایت کمک نکرده است.
وی از دولت و دیگر نهادها میخواهد زمینهی کار را برای آنان مساعد بسازند تا با فکر آرام کار کرده و مصارف خانوادهی خود شان را تأمین نمايند. وی افزود: «ما کمک هیچ نهادی را نمیخواهیم. خیراتخور نیستیم. از خیرات دادن کرده برای ما زمینهی کار میسر شود تا از طریق آن کار کرده و معاش دريافت کنیم و خانوادههای خود را حمايت نماییم.»
مولوده، زنی که سالها پیش شوهرش را از دست داده در حال حاضر سرپرستی کودکانش را به عهده دارد و روزانه در کنار جادهی کهنهفروشی شهر قندوز دستفروشی میکند. او میگوید که لباسهای کهنهی زنانه، پرده و برخی وسایل خانه را از مردم میگیرد و در بدل دریافت ده افغانی مفاد آن را به فروش میرساند.
بهگفتهی وی، این کار برایش با آنکه درآمد چندانی ندارد اما راه غیر از این کار نیز برایش نمانده و مجبور است برای یک لقمهنان تلاش کند.

گلرخسار، دیگر زنی است که شوهرش فوت کرده و سرپرست خانوادهاش است. او در خانهی کرایی زندگی میکند و بهدلیل مشکلات اقتصادی یگانه پسرش که مکتب میرفت نیز مکتب را ترک کرده است تا بهخاطر کمک به مادرش در یک کارگاه ترمیم وسائط کار کند که هفتهی ۳۰۰ افغانی برایش پول میدهد.
او افزود: «اینجا لباس میفروشم. یگان روز ۱۵۰ افغانی فروش دارم و بعضی اوقات ۱۰۰ و گاهی هم هیچ فروش ندارم و پس از انتظار زیاد دست خالی به خانه برمیگردم.»
ماهسلطان، یکی دیگر از زنان دستفروش در جادهی کهنهفروشی قندوز است. او که شش سال میشود در اینجا کار میکند نیز سرپرست خانواده ندارد و مجبور است در اینجا به فروش لباس و وسایل کهنه بپردازد. او گفت: «سرپرست ندارم. بیوه هستم. همین چهار تا لباس مردم را میآورم تا بفروشم، اما روز دراز چیزی پیدا نمیتوانم. نه نانی هست و نه آبی. در اینجا لباسهای از نواسههایم است و دو جورهی آن از همسایههایم است. سه بار است که میآورم اما به فروش نمیرسند.»
وی میافزاید که دخترانش دانشآموز مکتب بودند و او آرزو داشت روزی دستش را بگیرند اما پس از بستهشدن مکاتب بیکار و در خانه هستند.
ماهسلطان و زنان دیگر که در اینجا دستفروشی میکنند میگویند هیچ گاهی افراد، نهادها و مؤسسات برای آنان زمینهی کار را مساعد نکردهاند. آنان از مؤسسات همکار و حکومت طالبان میخواهند تا فرصتهای کاری را که بتوانند درآمد داشته باشند مساعد کنند تا از این طریق چرخ زندگیشان را به گردش درآورند.
لباسها و وسایل کهنه را که این زنان برای فروش به شهر میآورند را هم زنان نیازمند و افرادی که مشکلات اقتصادی دارند و توانای خرید لباس نو و وسایل تازه را ندارند، خریداری میکنند.
کامله، یکی از زنانی که برای خود و اطفالش از این لباسهای کهنه خریداری کرده است، میگوید او در اطراف زندگی میکند و توانایی خرید لباس جدید از دکان را ندارد و از این رو با همین لباسها گذاره میکند. او میافزاید که زنان زیادی از روستاهای دوردست مثل او وسایل و لباس مورد ضرورت شان را از این زنان میخرند، زیرا نیازمند هستند و همچنان بهای آن نیز ارزان است.

حمیدالله، باشندهی شهر قندوز میگوید آنان شاهد تعداد زیادی از این زنان هستند که در کنار جاده کهنهفروشی میکنند. او از تاجران و دولت میخواهد برای این زنان که با مشکلات زیادی دستوپنجه نرم میکنند زمینهی کار را فراهم نماید. بهگفتهی وی، مؤسسات کمککننده در این ولایت وجود دارند اما این زنان که اکثریت شان بیسرپرست اند از این کمکها محروم هستند.
محمد موسی، یکی دیگر از باشندگان قندوز میگوید که دولت اگر کار دیگری هم برای زنان انجام نمیدهد، حداقل برای آنان یک مکان یا مارکت مناسب برای فروش شان در نظر بگیرد. بهگفتهی وی، این زنان در تابستان با گرمی طاقتفرسا و در زمستان هم با گلولای مواجه هستند.
این باشندهی شهر قندوز گفت: «زنانی که در این جاده دستفروشی میکنند هر کدام شان پنج تا ده طفل دارند. ما که مرد هستیم به مشکل روزگار را پیش میبريم. برای آنان کار کردن در چنین شرایط و وضعیتی خیلی چالشبرانگيز است.»
دیدگاه مسئولان ریاست کار و امور اجتماعی طالبان در ولایت قندوز را در این باره بدست آورده نتوانستیم.