منبع: sputniknews
برگردان: جواد زاولستانی
با وجود تمام تلاشها برای کاهش و محو کشت کوکنار، تولید تریاک در افغانستان هر سال رو به افزایش بوده است. اما امسال بذر اصلاح شدهی تریاک حاصل آن را به شکل معجزهآسایی بالا برده است و این سببِ در دسترس بودن فراوان هیرویین در بازار جهانی خواهد شد.
امسال کشاورزان افغانستان برای برداشتن حاصل چند برابر تریاک آماده شدهاند. پیش از این نیز تریاک حاصل پرسودی داشت. اما بذرهای اصلاحشدهی جدید آنان را امیدوارتر ساخته است. این بذر به آب کمتر ضرورت دارد، زودتر رشد و شیرهی بیشتر تولید میکند. شیرهی تریاک عمدهترین ترکیب هیرویین است.
سود حاصل تریاک دوازده برابر دیگر کشتهای سنتی افغانستان است و این باعث شده است که همه ساله شمار بیشتری به کشت تریاک رو بیاورند. در زمان حکومت سختگیر طالبان در سال 2001 تقریبا کشت کوکنار محو شده بود. اما، پس از آن کشت کوکنار دوباره رونق گرفت و هر سال افزایش یافت.
افغانستان بالاتر از 80 درصد تریاک غیرقانونی جهان را تولید میکند. ارزش آن در بازار جهانی 3 میلیارد دالر تخمین زده میشود. این افزایش جدید تریاک سبب نگرانی مسئولان شده است.
گل محمد شکران، رییس مبارزه با مواد مخدر قندهار با اشاره به بیتوجهی حکومت مرکزی به این مشکل به اسوشیتید پرس گفت:«این تهدید بزرگی به همه است.»
با وجود آنکه کشت تریاک در زمان طالبان ممنوع بود، امروز بخش مهمی از در آمد این گروه و دیگر سازمانهای جنایتکار را تشکیل میدهد و بعضی وقتها در کشت و تجارت آن منافع مشترک پیدا میکنند. تجارت و قاچاق مواد مخدر همیشه امنیت منطقه را تضعیف کرده است. کارشناسان به این باور اند که 40 درصد مصارف عملیاتی طالبان از تجارت مواد مخدر به دست میآید و یکی از کلیدیترین دلایل دوام شورش یک دههای طالبان علیه حکومت افغانستان است.
هنوز معلوم نیست که این بذر اصلاح شدهی تریاک از کجا به دست آمده است. آسوشیتید پرس به نقل از کشاورزان قندهار و هلمند گزارش داده است که آنان این بذر را از دلالان مواد مخدر که حاصل آنان را هر سال در پایان فصل بهار جمع و خریداری میکنند، به دست آورده اند.
دهقانان میگویند که حاصل کشت گندم به زحمت آنان نمیارزد و اگر آنان تلاش کنند که تجهیزات و تخم اصلاح شدهی گندم را از کسانی که آن را در اختیار دارند به دست آورند، زیر قرض آنها گم خواهند شد و حاصل کشتهای سنتی نمیتواند قرض آنها را جبران کند.
در سال 2000 که ایالات متحده موفقیت طالبان را در منع کشت کوکنار ستایش میکردند، از چالشی که این گیاه پرسود میتوانست بر سر راه آنان ایجاد کند، آگاه بودند.
استیو کاستیل از ادارهی مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده در سال 2001 به نیویورک تایمز گفته بود:«جنبهی منفی منع کشت کوکنار این است که تمام کشور یا بخشهای خاص کشور شان را با دشواری اقتصادی مواجه میکند. آنان تلاش میکنند که گندم را جاگزین تریاک سازند، اما این کار در حرف آسان است نه در عمل.»
ادارهی ملل متحد در رابطه به جرایم و مواد مخدر در گزارش سال 2014، دریافت که تولید مواد مخدر در این سال بیسابقه بوده و نسبت به سال قبل 17 درصد افزایش یافته است. در این سال در حدود 224 هزار هکتار زمین کوکنار کشت شده بود اما از این همه، فقط 2692 هکتار زمین به طور کامل از کشت کوکنار پاک شده بود و این نشاندهندهی کاهش 63 درصدی در محو کوکنار نسبت به سال قبل بود.
در یک گزارش ادارهی تفتیش ویژهی بازسازی افغانستان در سال 2014 تخمین زده شده بود که ایالات متحده 7.6 میلیارد دالر را برای از بین تجارت مواد مخدر در این کشور مصرف کرده است.
تخمین زده میشود که حاصل تریاک امسال خیلی بالاتر از سال قبل باشد. در سال 2014 تخمین زده شده بود که 7800 متریک تْن تریاک در افغانستان تولید شده است. اما مقامهای محلی به آسوشیتید پرس گفته اند که امسال تولید تریاک در قندهار 7 درصد در هلمند 22 درصد افزایش خواهد یافت.
با آنکه کشت تریاک در افغانستان غیرقانونیاست و استفاده از مواد مخدر در اسلام ممنوع است، اما تلاشها برای کاهش و از بین بردن کشت کوکنار در برابر جاذبهی اقتصادی آن همیشه ناکام شدهاند. بذر اصلاح شدهی جدید، انگیزهی اقتصادی برای کشت کوکنار را چند برابر قویتر از گذشته ساخته است.
بر اساس گفتههای نبی جان ملاخیل، رییس پولیس در هلمند، غوزههای تریاکِ بذر اصلاحشده خیلی بزرگ میشوند، در سه یا چهار ماه به ثمر میرسند و میشود آن را دوبار نیش زد و خوب حاصل گرفت، در حالیکه بذر قدیمی در 5 ماه به ثمر میرسد.
در کنار پرثمر بودن این تخم جدید، طالبان برای کنترل تجارت آن با دشواریهای کمتر روبرو خواهند شد، چون تا زمان جمعآوری حاصل تریاک هیچ نیروی رزمی بینالمللی در ساحه وجود نخواهد داشت.
اما در افغانستان، مشکل تنها تولید تریاک نیست بلکه اعیتاد به مواد مخدر نیز مشکل سرسامآور است. از جمعیت در حدود 30 ملیون نفری افغانستان، 1.5 تا 2 ملیون آن به تریاک، هیرویین و یا دیگر انواع مواد مخدر معتاد اند.