نویسنده: کرستوفر موریس
برگردان: جواد زاولستانی
منبع: valuewalk
حامد کرزی گفته است که صعود گروه دهشت‌افگن دولت اسلامی (داعش) در افغانستان می‌تواند روسیه و چین را تهدید کند.
تاریخ پرنوسان افغانستان
افغانستان برای سال‌ها یکی از نقاط مورد توجه سیاست خارجی ایالات متحده بوده و هم اتحاد شوروی سابق. تا حدود زیادی باور بر این است که تهاجم شوروی در اواخر دهه‌ی 1970 بود که سرانجام زمینه‌ی فروپاشی آن را فراهم کرد.
پس از آن که این کشور به عنوان یکی از پناهگاه‌های احتمالی اسامه بن لادن شناخته شد، ایالات متحده افغانستان را به صحنه‌ی اصلی تیاتر جنگ علیه تروریزم تبدیل کرد. با آن‌که طالبان داشتن ارتباط با القاعده و اقامت بن لادن را در این کشور رد می‌کردند، ایالات متحده دست به تهاجم نظامی زد که بیشتر از یک دهه طول کشیده است.
گذشته از مسایل مرتبط با چگونگی آغاز این تهاجم، بدون شک جنگ در افغانستان بیشتر از آنچه در اول منظور بود، دوام‌دار شده است. در واقع، علاقه‌ی مردم عادی ایالات متحده به این جنگ در سرزمینی که ظاهرا ارتباط خیلی کم با آنان دارد، اندکی ضعیف شده است. این واقعیت زمانی آشکارتر و جدی‌تر می‌شود که مانور نظامی ایالات متحده در عراق هم‌چنان ادامه دارد، جاییکه در اول کمتر کسی از آغاز جنگ در آن حمایت می‌کرد و جنگ در عراق از آن به بعد، هرروز نحس‌تر و برای جهانیان نامطلوب‌تر شده است.
دیدگاه‌های کرزی درباره‌ی صعود داعش با توجه به چنین پس‌زمینه‌ای باید در نظر گرفته شود. اما این رییس جمهور سابق با صراحت می‌گوید که اگر این گروه آدم‌خوار در این کشور جای پایی برای خود باز کند، تهدید آن نگران‌کننده و جدی ست. او در مصاحبه‌اش با شبکه‌ی تلویزیونی روسیه‌ی امروز (RT) گفته است که ماهیت داعش با ]فرهنگ[ افغانستان بیگانه است و اگر این گروه بتواند جایگاه برجسته‌ای برای خود پیداکند، آن گاه می‌تواند سبب بی‌ثباتی جدی گردد.
نظرات مبهم کرزی درباره‌ی افغانستان
کرزی هم‌چنان اتهامی را مطرح کرد که ظاهرا در آن نیروهای خارجی را با گروه تروریستی داعش ربط می‌داد. کرزی با بیان این که ماهیت داعش با افغانستان بیگانه است، اظهار داشت که صعود داعش در منطقه نشان‌دهنده‌ی دخالت و حمایت نیروهایی‌ست که توسط خارجی‌ها حمایت می‌شوند. کرزی گفت که این یعنی تلاش آشکار برای بی‌ثبات ساختن منطقه، به ویژه، آسیای مرکزی، چین و روسیه.
نکته‌ی مهم این بود که مخاطب صحبت‌های کرزی روسیه و چین بودند و این دو کشور هستند که اکنون ستون فقرات یک بلوک جدید قدرت را تشکیل می‌دهند که در سراسر جهان به رسمیت شناخته می‌شوند. کشورهای عضو اتحادیه‌ی اقتصادهای در حال ظهور(BRICS) برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی) در مخالفت با نظم کهنه‌ی جهانی شکل گرفته توسط اجماع انگلیس-امریکا و اتحادیه‌ی اروپا-ناتو موضع آشکار دارند.
با آن‌که تاکنون کشورهای عضو بریکس قادر به تضعیف موقف غالب ساختار سنتی قدرت نبوده است، اما احتمال می‌رود که در آینده کشورهای این اتحادیه‌ی اقتصادی قادر به اعمال نفوذ بیشتر گردند. بر اساس گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول (IMF) چین با داشتن بزرگترین تولید ناخالص ملی در کره‌ی زمین، از ایالات متحده پیشی گرفته است و رشد اقتصاد آن در سال‌های اخیر در اوج بوده است.
چین با همکاری با کشورهایی مانند روسیه، برازیل و هند امیدوار است که یک بلوک جدید قدرت از کشورهایی ایجاد کند که دارای منابع عظیم‌اند و انرژی و دیگر امتیازات آنان را در یک موقعیت قوی برای چانه‌زنی در سطح جهانی قرار خواهد داد. در مرکز اهداف کشورهای بریکس و فعالیت‌های کنونی این گروه، فراهم کردن فرصت برای کشورهایی قرار دارد که این گروه را قادر سازند در نهادها و ساختارهای اقتصادی بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نقش مرکزی‌تری را بازی کنند.
اگر کشورهای عضو بریکس از داشتن نقش قوی‌تر در ساختارهای نهادهای که پس از توافق‌نامه‌ی بریتون وودز (Bretton Woods) تشکیل شده اند باز داشته شوند، آنگاه روسیه و چین می‌توانند به جای آنها، خود بانک مرکزی تأسیس کنند. در واقع، چنین پیش‌بینی‌ای در آینده، پیش از این گزارش داده شده است و نیز گفته شده که کشورهای عضو بریکس به سرعت در حال جمع‌آوری طلا هستند تا هم در برابر جنگ‌های واحدهای پولی، خود را محافظت کنند و نیز از آن برای معرفی یک واحد پولی با پشتیبانی طلا در آینده استفاده کنند. این دیدگاه دومی بیشتر شبیه یک حدس است، اما مشخص این است که روسیه، چین و هند به جمع‌آوری و ذخیره‌ی طلا به سرعت ادامه می‌دهند.
حذف روسیه و چین
تلاش برای حذف روسیه و چین از صحنه‌ی امور بین‌المللی در همین هفته‌ی گذشته خیلی واضح به چشم آمد. غیبت نمایندگان روسیه در کنفرانس مافوق سری بیلدربرگ (Bilderberg conference) توجه همه را به خود جلب کرد و این درحالی است که نشست‌های گروه جی 7 (G-7) بدون نمایندگان روسیه و چین به صورت طبیعی برگزار می‌شود.
از آنجای که سیاست خارجی ایالات متحده بر محور اهداف تعیین‌شده متمرکز است، روسیه و چین آشکارا براین مسایل جدید همت خواهند گماشت. کرزی با اشاره به شگاف موجود بین این دو گروه، روسیه و چین را درباره‌ی آینده‌ی شان هشدار می‌دهد. این اشاره‌ی کرزی یک موضوع جیوپولتیکی‌ست که در سال‌ها و دهه‌های آینده از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار خواهد شد.
داعش پول عملیاتش را از طریق تجارت مواد مخدر به دست خواهد آورد
در عین زمان، با گسترش فعالیت‌های داعش، گفته شده است که این گروه تلاش دارد با دسترسی به مواد مخدر به منبع مالی جدیدی برای عملیات‌هایش در سطح جهان دست یابد. مواد مخدر بزرگترین تولید افغانستان است و ایالات متحده در سال‌های حضورش در این کشور، درباره‌ی کنترل، کشت و قاچاق مواد مخدر بی‌توجه بوده است.
بدون در نظرداشت دقیق بودن یا نادقیق بودن ادعاهای کرزی، اما واضح این است که افغانستان در آینده‌ی قابل‌پیش‌بینی تخته‌ی شطرنج بازی‌های جیوپولتیک منطقه‌ای باقی خواهد ماند.